Onderzoek wijk- en dorpsraden in Europa (Bas ... - tijd voor samen

5. De case studies
In dit hoofdstuk beantwoorden we de tweede onderzoeksvraag: Hoe zien binnengemeentelijke
bestuursarrangementen in de vijf geselecteerde landen er blijkens resultaten van gepubliceerd
wetenschappelijk onderzoek en te consulteren deskundigen ter plekke meer in detail uit en wat zijn de
effecten van deze arrangementen voor (a) de effectiviteit en doelmatigheid van het functioneren van het
lokaal bestuur en voor (b) de mogelijkheden voor effectieve burgerparticipatie en burgerinitiatieven en het
gebruik van deze mogelijkheden?
De beantwoording van deze vraag geschiedt aan de hand van gegevens die we hebben verzameld in vijf
case-studies. Voordat we de cases behandelen gaan we eerst kort in op de selectie van de cases.
Selectie van landen voor de case studies
Op grond van de beantwoording van de eerste onderzoeksvraag en de op basis daarvan geconstrueerde
typologie kunnen we ook een selectie maken van de vijf cases die met het oog op de tweede
onderzoeksvraag in het volgende hoofdstuk meer in detail worden bestudeerd.
Bij de selectie is een aantal uitgangspunten gehanteerd. In de eerste plaats is ervoor gekozen landen te
kiezen die de vier verschillende analytisch en empirisch onderscheiden typen van WDR’s representeren. Op
die manier is het mogelijk om een dekkend beeld te schetsen van de verschillende manieren waarop in
diverse Europese landen is getracht (a) de afstand van lokaal bestuur tot de ingezetenen te reduceren en de
betrokkenheid en actieve participatie van burgers bij het lokaal bestuur te versterken door middel van zowel
(b) relatief lichte als ook zwaardere bestuurlijke hulpstructuren. Gezien de in de inleiding geschetste
achtergronden van dit onderzoek is hierbij in de eerste plaats van belang dat te gekozen cases in (bijna) alle
gevallen de instelling van WDR’s gebeurde tegen de achtergrond van gemeentelijke herindelingen. In
Engeland was dit niet geval en kennen bepaalde vormen van WDR’s een lange historie. Niettemin vervullen
deze eenheden ook in potentie daar een belangrijke functie in het verkleinen van de afstand van lokaal
besuur en ingezetenen. Het Engels lokaal bestuur is immers het meest grootschalige van heel Europa en het
is daarom mede tegen de achtergrond van de voornemens tot schaalvergroting van het nieuwe kabinet
interessant om naar de Engelse ervaringen te kijken. In de tweede plaats is het met het oog op de wens om
bestuurlijke drukte en het aantal politieke ambtsdragers te verminderen ook interessant om zowel aandacht
te schenken aan zowel lichtere als zwaardere varianten van binnengemeentelijke decentralisatie.
Bij het maken van de selectie is er verder voor gekozen om de aandacht vooral te concentreren op de
landen in Noord en West Europa. Deze landen kennen net als Nederland een sterk lokaal bestuur, met een
uitgebreid takenpakket. Bijkomend voordeel is dat in de meeste van deze landen er relatief veel onderzoek
wordt verricht naar lokale bestuurssystemen, de landstaal toegankelijk is en/of er door wetenschappers
ruimschoots in het Engels wordt gepubliceerd. Op basis van deze overwegingen is met instemming van de
begeleidingsgroep van het onderzoek gekozen voor een nadere analyse van:
Type 1: Engeland en Noorwegen; Type 2: België; Type 3: Duitsland; Type 4: Zweden
In het volgende hoofdstuk beantwoorden we met behulp van gegevens omtrent deze vijf cases de tweede
onderzoeksvraag.
14