Onderzoek wijk- en dorpsraden in Europa (Bas ... - tijd voor samen

Bevan wijst er ten slotte op dat de “parishes” ook een belangrijk platform kunnen vormen voor
burgerinitiatieven (derde generatie burgerparticipatie): “Local councils offer a powerful way for
residents to engage in community self-help. They provide residents with an input into the governance of
their areas that is independent and permanent, and, crucially, cannot be dissolved by any external agency.
The new local councils in this study have emerged out of a concern by residents to have a greater influence
on the local governance” (2003: 3-4). Vanuit democratisch perspectief wijzen Pearce & Ellwood ook op de
potentiële bijdrage van de “parishes” aan de responsiviteit van het bestuur: “Local councillors are an
important community resource and the high ratio of councillors to the local population implies that they
ought to possess a greater understanding of community issues than those in principal authorities. (2002:38).
Tot besluit moeten we bij een aantal van de conclusies die in de literatuur worden getrokken over de
effecten van de parish councils op de kwaliteit van het lokaal bestuur onderkennen dat deze betrekking
veelal betrekking hebben op potentiële bijdragen van de “parishes”. Empirisch onderzoek naar de feitelijke
benutting van dit potentieel zijn lang niet altijd voorhanden.
Noorwegen: Districtsraden (Bydeler)
Inleiding
Het Noorse binnenlands bestuur bestaat uit drie bestuurslagen. Naast de nationale regering zijn 19 counties
en 429 gemeenten. De hoofdstad Oslo is zowel county als gemeente. Meer dan de helft van de Noorse
gemeenten heeft minder dan 5.000 inwoners. 9 Daarnaast zijn er acht gemeenten met meer dan 50.000
inwoners, waarvan Oslo met ruim 600.000 ingezetenen de grootste is. De gemiddelde bevolkingsomvang
van Noorse gemeenten was in 2012 11.622 inwoners. Ondanks de grote verschillen in omvang hebben de
Noorse gemeenten dezelfde status in termen van hun rechten, taken en bevoegdheden.
Op basis van een in 1956 aangenomen wet is in de periode tussen 1951 en 1974 het aantal gemeenten
teruggebracht van 774 naar 443 (Baldersheim & Rose 2010: 82). Mede als reactie op deze herindeling van
gemeenten en met het oog op de reductie van de afstand burger bestuur in de grotere gemeenten werden
in de jaren zeventig in 19 gemeenten (waaronder in de grote gemeenten als Oslo, Bergen, Trondheim en
Stavanger) WDR’s ingesteld. In Bergen bijvoorbeeld werden de deelraden geïntroduceerd toen in 1974 de
centrumgemeente werd samengevoegd met vier randgemeenten. In deze periode was de functie van de
Noorse WDR’s vooral representatief: het gevraagd en ongevraagd bepleiten van de belangen van lokale
gemeenschappen op het gemeentelijk niveau. In het midden van de jaren tachtig werd – in het kader van
de Vrije Gemeente Experiment – in sommige gemeenten de reikwijdte van de WDR’s uitgebreid en kregen
de raden ook een dienstverlenende functie. In de daaropvolgende periode werden in Trondheim (158.613
inwoners) en Stavanger (115.157 inwoners) de deelraden afgeschaft. In de hoofdstad en in Bergen(242.158
inwoners) en twaalf andere gemeenten daarentegen bleven de WDR’s bestaan. In de twee grootste
gemeenten is de dienstverlenende functie van de districtsraden verder versterkt (Bäck 2005: 22-23).
9 Noorwegen is qua oppervlakte ruim 9 maal groter dan Nederland en qua oppervlakte zijn de ruwweg 400
Noorse gemeenten dus gemiddeld genomen ook 8 à 9 maal groter dan Nederlandse gemeenten.
23