Perspectief - Katholieke Vereniging voor Oecumene

doopsel, sacrament van het Koninkrijk’, dat dit boek van Schmemann de beste referentie is
over deze kwestie. 9 Ik verwijs tevens naar de studie van Paul Meyendorff in dit recente boek,
‘Toward Mutual Recognition of Baptism’ door de theoloog van Sint-Vladimir. 10
We voegen bij deze drie teksten het document ‘Doopsel, eucharistie, ambt’ waaraan
eminente orthodoxe theologen hebben meegewerkt, zoals de huidige metropoliet van
Pergamos, mgr. Jean Zizioulas, de huidige patriarch van de Russische Kerk; mgr Cyrill
Gundiyaev; de overleden professor Nikos Nissiotis, professor Vitali Borovoj, metropoliet
Damaskinos en vele anderen. We moeten uiteraard ook denken aan de bijdrage van de
volgende generatie van orthodoxe denkers in de groep die de reacties op het document
‘Doop, eucharistie, ambt’ van de Commissie voor Geloof en Kerkorde te behandelen had,
zoals vader Thomas Hopko van OCA of mgr. Thimothée Ceviciou Lugo Januel van de Kerk
van Roemenië. Om de bijdrage te kennen van de orthodoxen in de redactie van BEM
(‘Baptism, eucharist, ministry’) is het goed om de tekst van frère Max Thurian te lezen:
‘Quelle est la contribution spécifique de l’Orthodoxie au BEM?’. 11 Om de positie van de
orthodoxe Kerken in de jaren 1980 te kennen na de publicatie van BEM verwijs ik naar het
boek ‘Orthodox Perspectives on the BEM’ uit 1985. 12
Maar in de voorbije 25 jaar is de reflectie nog toegenomen. Ik verwijs in chronologische
volgorde naar de volgende teksten:
- de tekst van Geloof en Kerkorde uit 1994 ‘So we believe, so we pray’ 13 , die de kwestie van
de initiatie benadert vanuit het ritueel;
- de tekst van de bijeenkomst in Faverges in 1997 die ons bijzonder interesseert, want ze
luidt ‘Devenir chrétien: les implications oecuméniques de notre baptême commun’ 14 ;
- ‘Het wezen en de zending van de Kerk’, tekst van Geloof en Kerkorde uit 2005 die de
kwestie van het doopsel herneemt in hoofdstuk III.b;
- de tekst van de Joint Working Group (JWG) tussen de Wereldraad van Kerken en de
Katholieke Kerk, ‘De ecclesiologische en oecumenische implicaties van de
gemeenschappelijke doop’, een tekst die dicht staat bij de nieuwe studie van Geloof en
Kerkorde, geredigeerd in 2004 en gepubliceerd in 2006, ‘Een doopsel’, die in een nieuwe
uitgave van de Wereldraad van Kerken in 2011 zou moeten worden opgenomen. 15
Bij deze teksten uit de multilaterale dialoog voegen we nog de teksten van de Amerikaanse
gemengde commissie katholieken / orthodoxen, die vanaf 1984 een consensustekst heeft
gepubliceerd over het Lima-document 16 en in 1999 een tekst over ‘Het doopsel en de
sacramentele economie’. 17 Anderzijds heeft de internationale katholiek / orthodox gemengde
commissie voor de theologische dialoog, opgericht in 1979, haar eerste document
uitgegeven in 1982 in München over ‘Het mysterie van de Kerk en de eucharistie in het licht
van het mysterie van de heilige Drievuldigheid’. Daarop volgde in 1987 een studie over
‘Geloof en communio in de sacramenten’, waarvan hoofdstuk II is gewijd aan de
9 Baptism Today. Understanding, practice, eucumenical implications. Uitgegeven door Thomas Best, Geloof en
Kerkorde 207, Geneve, WRK, Collegeville Minnesota, 2008
10 Ibid, bladz. 195-206
11 Orthodoxie et mouvement œcuménique. Uitgave van het Centre orthodoxe du patriarchat oecuménique de
Chambésy, Genève, 1986, bladz. 171-183
12 G. Limouris and M. Vaporis (ed.), Orthodox perspectives on the BEM. Faith and Order no. 128, Holy Cross,
Brooklyn, Mass., 1985
13 Thomas Best and Dagmar Heller (ed.), Faith and Order no.171, Geneva, WCC, 1994
14 www.oikoumene.org/en/resources/documents/wcc-commissions/faith-and-order-commission/iiworshipandbaptism/becoming-a-christian-the-ecumenical-implications-of-our-common-baptism/becoming-a-christianthe
ecumenical-implications-of-our-common-baptism.html
15 One Baptism. Towards Mutual Recognition. Faith and Order, Geneva, 2006
www.oikoumene.org/fileadmin/files/wcc-main/documents/p2/fo2006_14_onebaptism_en.pdf
16 www.byzcath.org/index.php/resources-mainmenu-63/ecumenical-documents-mainmenu-99/314-anagreed-
statement-on-the-lima-document-baptism-eucharist-and-ministry
17 www.byzcath.org/index.php/resources-mainmenu-63/ecumenical-documents-mainmenu-99/300-baptismand-
sacramental-economy
Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift
Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 11, maart 2011
10