Perspectief - Katholieke Vereniging voor Oecumene

volgt, is: de ervaring eerst, de reflectie erover daarna. Ik wil natuurlijk niet zeggen dat we de
fundamentele theologische reflectie moeten verlaten, ik pleit enkel voor een beter evenwicht,
en om het integreren van de dimensie van een levende en authentieke ervaring in de
parameters die door de theologie worden gebruikt. Ik geloof dat, wanneer we dat doen, we
zullen merken dat we beter zijn toegerust om Christus te situeren als middelaar in de ons
omringende wereld met een grote geestelijke honger, en om over iets meer te kunnen
spreken dan over een ‘gewone God’.
8. Besluit
Mijn besluit zal oecumenisch en praktisch zijn. Vanuit oecumenische hoek stel ik gewoon
vast dat, ook als onze doctrines ons scheiden, we zijn verenigd in onze gemeenschappelijke
ervaring van de verrezen Christus. Zeker, we kunnen deze ervaring verschillend verklaren,
maar de ervaring van een liefde die vanuit de hoge in het menselijke hart wordt uitgestort, is
en kan gemeenschappelijk zijn aan ons allen. Ik stel voor dat, wanneer we werk maken van
onze oecumenische theologie, we meer aandacht zouden moeten besteden aan de ervaring
van de God, waarover we spreken. Het delen van deze ervaring - misschien zelfs het delen
van hoe deze ervaring waarnaar we verlangen ons ontbreekt - kan ons helpen tegelijk de
verschillen in onze interpretatie van deze ervaring te overstijgen en, nog belangrijker, ons
helpen om een boodschap van liefde aan de wereld te brengen.
Vanuit praktisch oogpunt kom ik terug bij de sociologie en tot wat John Drane schrijft: “De
hedendaagse ontluikende cultuur heeft een heel verschillende manier om de wereld te
verstaan”. In geestelijke begrippen: ze heeft een nieuw model ontwikkeld van zintuiglijk
religieuze verbeelding waarin “de manieren om religieus te zijn zich verplaatsen van de
beschermde sfeer van de religieuze instelling en traditie naar het open veld van een
symbolische markt”. 85 Of ons dat bevalt of niet, zegt Drane, de volkscultuur is “de basistaal
om zin te geven aan de wereld vandaag”. Hoe kan de Kerk een antwoord zijn op deze
uitdaging en hoe kunnen haar sacramenten aansluiting vinden met deze nieuwe wereld?
Misschien moeten we eerst opnieuw ontdekken welke middelen God gebruikt om zijn leven
en zijn aanwezigheid in de wereld vandaag mee te delen. Misschien manifesteert zich de
werkelijkheid en de aanwezigheid van de Verrezene, die ons omvormt, langs wegen en
‘sacramentele’ middelen die niet overeenkomen met onze opvattingen over hoe God zich
zou kunnen bemiddelen aan zijn wereld. Misschien zijn er vandaag mensen waarvan de
‘primaire taal voor zingeving zodanig is geconditioneerd door de volkscultuur, dat ons
routinematig gebruik van de oude vormen niet meer in staat is om de ervaring van het leven
in Christus op te wekken. Ze zal enkel religieuze gewoonten en mentale instemming
voortbrengen. Ik wil niet zeggen dat de sacramenten ‘hun houdbaarheidsdatum’ hebben
overschreden en ik heb ook geen enkel ander alternatief ritueel voor ogen. Maar ik denk dat
het antwoord op de vraag naar het samenbrengen van hart en geest met het sacrament en
een christelijke initiatie, een doorgedreven reflectie behoeft over de veranderingen in onze
visie op de wereld en op de cultuur van de wereld waarin we leven. Deze bezinning zou er
goed aan doen rekening te houden met die moderne vormen van christendom, waarvan de
explosieve groei alles heeft overtroffen wat ons in de laatste drie eeuwen van de Kerk is
overkomen, en die in staat zijn gebleken te spreken met de mensen van de cultuur van de
21 ste eeuw over heel de planeet. Deze nieuwe vormen hebben ons opengesteld voor een
geloof dat het geloof in Jezus Christus als Heer verbindt met een geloof in een God die niet
‘juist een gewone God’ is, maar een God die werkzaam is in de wereld.
De pentecostalisten zeggen graag: “God heeft geen kleinkinderen”. Ze hebben gelijk.
Misschien is de boodschap die we moeten overbrengen aan al wie naar ons komen om een
sacramentele genade te ontvangen, deze: “Deze boodschap is voor u bestemd”. En dat ze,
terwijl ze het sacrament ontvangen, worden aangezet om te geloven, niet in de ‘gewone’
85 Rowell & Hall, blz. 41
Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift
Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 11, maart 2011
30