Perspectief - Katholieke Vereniging voor Oecumene

Christen worden
Band tussen geloof en sacrament in de christelijke initiatie
Dr. Antoine Arjakovsky
Inleiding
Het is voor mij een grote eer te zijn uitgenodigd op de 44 ste Algemene Vergadering van de
Katholieke Nationale Commissie voor Oecumene in België. Ik dank in het bijzonder E.H. E.
Quintiens en prof. P. De Mey voor hun vertrouwen. Vooraleer mijn beschouwingen over het
voorgestelde thema, ‘Christen worden: de band tussen geloof en sacrament in de christelijke
initiatie’, op te nemen, wil ik graag in enkele woorden mijn persoonlijke levensloop schetsen,
want ik begrijp dat ik ben uitgenodigd om te spreken als orthodox christen.
Sommigen onder u, zoals mgr. Athenagoras de Sinope of pater Thaddée Barnas van de
abdij van Chevetogne, kennen me reeds. Voor de anderen zou ik het volgende willen
zeggen. Ik ben een Frans, orthodox christen, gedoopt op jonge leeftijd in Parijs in het
aartsbisdom van de Russisch-orthodoxe Kerk van West-Europa onder de jurisdictie van het
oecumenisch patriarchaat. Mijn echtgenote is Française en Rooms-katholiek en ik ben vader
van twee kinderen en peter van zes petekinderen. Zelf van Slavische oorsprong leef ik sinds
1994 in Oost-Europa. In 2004 heb ik met een Griekse katholieke priester, Iwan Daco, in Lviv
een instituut voor oecumenisch studies opgericht, waarvan ik directeur ben. Historicus van
vorming ben ik thans gedurende enkele maanden onderzoeker aan de Theologische
Faculteit van de KU Leuven. Daarom ben ik vereerd om hier vandaag te zijn. 1
Toch voel ik dit als een verantwoordelijkheid. Jullie weten beter hoe christenen in België een
belangrijke rol vervullen in de oecumenische beweging: het pionierswerk van de abdij van
Chevetogne, het model van verzoening door het tot stand komen van vriendschap door de
Mechelse gesprekken, na de gruwelen van de 1 ste Wereldoorlog, of nog, na de 2 de
Wereldoorlog, de belangrijke bijdrage van Belgische theologen, zoals G. Thils 2 of mgr. G.
Philips, tijdens het 2 de Vaticaans Concilie in de redactie van Lumen Gentium en van Unitatis
Redintegratio. 3
Het was ook in Leuven - in 1971 tijdens de vergadering van Geloof en Kerkorde - dat
katholieke theologen voor het eerst deelnamen aan de multilaterale gesprekken van de
internationale oecumenische dialoog. 4 Is het omdat België een land is waar twee tradities,
met name de Franstalige en Nederlandstalige, elkaar ontmoeten? Ik weet het niet, maar ik -
die uit Oekraïne kom waar sinds eeuwen ernstige spanningen zijn, maar waar ook een
vruchtbare samenwerking tussen Russisch sprekende en Oekraïens sprekende orthodoxen,
protestanten en katholieken heeft plaatsgevonden - geloof sterk in de bemiddeling die
christenen bewerken vanuit hun overtuiging dat in de Geest alles mogelijk, transparant en
vreugdevol wordt.
Mijn uiteenzetting kan jullie verbazen. Maar door het vertrouwen dat jullie mij hebben
gegeven, wil ik dit risico lopen. Mijn uitdaging is de volgende: er bestaat een gigantische
bibliografie over de christelijke initiatie. Men kan niet nalaten vragen te stellen bij de
wanverhouding tussen de indrukkwekkende omvang van de bibliografie en de geringe
1 Ik draag deze interventie op aan hen, en samen met hen alle anderen, die mij op een bijzondere wijze hebben
laten groeien in mijn geloof: Cyrille Eltshaninoff en Natascha Fried, mijn peter en mijn meter, twee buitengewone
getuigen van de kracht van de Verrijzenis.
2 Cf. de thesis van F. Purwanto, L’ecclesiolgie dans l’oeuvre de G. Thils. Doctoraatsthesis KU Leuven 2006,
http://dial.academylouvain.be:8080/vital/access/manager/Repository/borial:5406
3 www.oecumene.radiovaticana.org/FR1/Articolo.asp?c=325200
4 www.ts.mu.edu/content/33/33.1/33.2.pdf
Perspectief, Digitaal Oecumenisch Theologisch Tijdschrift
Katholieke Vereniging voor Oecumene, nr. 11, maart 2011
8