Onderzoeksrapport - Voeding Nu

worden meegenomen. Doordat deze gegevens ontbraken kon met dit onderzoek niet achterhaald wat de
daadwerkelijke vitamine B12- en foliumzuurstatus was van de onderzoekspopulatie.
Verder is het belangrijk dat professionals, betrokken binnen de behandeling van type II diabeten, bewust
worden gemaakt van dit probleem. Huisartsen zouden regelmatig de vitamine B12- en foliumzuurstatus
van het bloed van metforminegebruikers moeten controleren. Hierdoor blijven eventuele deficiënties
niet onopgemerkt. Verder kunnen diëtisten ook een belangrijke rol spelen. Zij dienen zorg te dragen voor
een adequate inname van de betrokken vitaminen met de voeding, eventueel aangevuld met suppletie.
Dit is vooral belangrijk vanwege de hoge calciumbehoefte. Deze bijwerking van metformine zou vermeld
moeten worden in de behandelingsprotocollen voor diabetici. In het Elsevier protocol wordt het
bijvoorbeeld helemaal niet genoemd. Het staat wel kort vermeld in de nieuwste behandelingsrichtlijn van
de NDF, hier staat echter geen concreet advies bij.
4.4 Conclusie
Uit het literatuuronderzoek kwam duidelijk naar voren dat metforminegebruik door type II diabeten de
absorptie van vitamine B12 verhindert. Hierdoor lopen type II diabeten die metformine gebruiken een
groter risico op de ontwikkeling van een vitamine B12 deficiëntie. Uit de literatuur bleek verder dat
ouderen een risicogroep zijn op de ontwikkeling van vitamine B12 deficiënties. Dit omdat naar mate
mensen ouder worden de vitamine B12 absorptie afneemt. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat
ouderen die diabetes mellitus type II hebben waarvoor ze metformine gebruiken en nog veel hoger risico
hebben op de ontwikkeling van vitamine B12 deficiënties. Door hun hoge(re) leeftijd is de absorptie al
vermindert en het gebruik van metformine verhindert dit nog extra. Dit maakt het tot een risicogroep
voor de ontwikkeling van vitamine B12 deficiënties wat ernstige gevolgen voor hun gezondheid kan
hebben. Verder zou metforminegebruik ook effect hebben op de foliumzuurabsorptie. Hier is echter nog
weinig over te vinden in de literatuur. Er is alleen bewijs dat in sommige gevallen de foliumzuurwaarden
in het bloed verhoogd zijn. Het mechanisme hier achter is nog niet bekend. Mogelijk heeft het te maken
met de verminderde vitamine B12 absorptie. Foliumzuur heeft namelijk vitamine B12 nodig binnen zijn
metabolisme.
Uit de resultaten van het veldonderzoek bleek dat de inname van vitamine B12 voldoende is. Dit zegt
echter niets over de vitamine B12 status van het bloed, omdat het probleem bij de absorptie ligt. Omdat
de vitamine B12 status onbekend was is geprobeerd om hier inzicht in te krijgen met behulp van de
calciuminname en de homocysteïnestatus. Een lage vitamine B12 status zorgt namelijk voor een verhoging
van de homocysteïnewaarden. Calcium bevordert de absorptie van vitamine B12 wat indirect kan zorgen
voor lagere homocysteïnewaarden. Deze associatie kon echter niet aangetoond worden met dit
onderzoek.
Wanneer gekeken werd naar de inname van vitamine B12, foliumzuur en calcium van beide groepen,
bleek dat dit voor beide groepen overeenkwam met de rest van Nederland. Hieruit blijkt dat de
onderzoekspopulatie, op deze vlakken, representatief is voor de rest van Nederland. Uit deze analyse
kwam naar voren dat de vitamine B12 inname grotendeels adequaat was maar dat de calcium- en
foliumzuurinname voor het grootste deel van de onderzoekspopulaties ver onder de norm lag. Voor de
metforminegebruikers, die een hogere calcium behoefte hebben door de verminderde absorptie, was de
calciuminname extreem laag. Hierdoor is een groot risico op vitamine B12 deficiëntie. De inname is dan
wel voldoende maar door de metformine is extra calcium nodig voor de absorptie en hier krijgen ze te
weinig van binnen.
Naar aanleiding van dit onderzoek zal een interventie worden opgezet om het effect van metformine op
de vitamine B12 absorptie en de verlaging van foliumzuurwaarden onder de aandacht te brengen van
professionals. Deze interventie kan bijdragen aan de bewustwording van het probleem. Het zal met name
gericht worden op diëtisten omdat zij door middel van voedingsadviezen een belangrijke rol kunnen
spelen binnen de preventie van vitamine B12- en foliumzuurdeficiënties.
[39]