Musea en Volkcultuur juni 2013 - Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland

VOLKSCULTUUR
N I E U W S 800-jarig Axel blaast tradities nieuw leven in
Zeeuwse Traditionals
Axel viert in 2013 dat het achthonderd jaar
geleden stadsrechten kreeg. Het herdenkingsjaar
werd op nieuwjaarsdag ingeluid met
‘change ringing’ (wisselluiden) van de kerkklokken
en het carillon in de stadhuistoren.
Daarna speelde de beiaardier het Zeeuws-
Vlaams volkslied.
Op dezelfde dag werd in de Kleine Kreek voor de
eerste maal een Nieuwjaarsduik gehouden. Verder
werd een speciale vlag Axel800 ontworpen en was ‘plat
Axels’ op een januariochtend de voertaal op de basisschool. In september
is in Axel ‘Door Ons Gedaen’ te zien, de langste merklap ter wereld, die
in Zeeland werd geborduurd.
Stadsomroeper
Geschiedenis speelt op vele manieren een rol in de viering van
achthonderd jaar stadsrechten. Dat gebeurt zoals tegenwoordig vaker
gebruikelijk is: door verdwenen tradities nieuw leven in te blazen of
door tradities van elders over te nemen. Het change ringing is een
Engelse traditie die in de zeventiende eeuw tot bloei kwam en inmiddels
bij plechtige gelegenheden ook in Nederlandse steden te beluisteren is.
Axel herstelde ook de stadsomroeper in ere. Stadsomroepers waren in
het verleden een vertrouwd beeld op straat. Ze kondigden belangrijke
gebeurtenissen en mededelingen van het stadsbestuur af. Gedurende het
jubileumjaar is in Axel bij bijzondere gelegenheden de roep te horen van
Pim van Hilten alias Wullem d’n Uutbeller. Van Hilten mag daartoe de
reservebel van zijn collega uit Philippine lenen. Op 1 juni vond in Axel
ook een Stadsomroepersconcours plaats, met een wedstrijd voor de
kampioenschappen van Nederland, Zeeland en de Lage Landen.
Keuredag
Op zaterdag 8 juni vindt vanaf 13.30 uur in Axel de Keuredag van
de Vier Ambachten (Assenede, Boekhoute, Axel en Hulst) plaats.
Bij de SCEZ is onder de titel Zeeuwse Traditionals een dubbel-cd
verschenen met veldopnames van 52 oude Zeeuwse liedjes uit de jaren
1950-1990. Jeanine Dekker en Marco Evenhuis maakten de selectie en
schreven er een boekje bij. De presentatie van de dubbel-cd en het boekje
vond plaats op vrijdag 15 maart in dorpshuis Ons Dorpsleven in
Ritthem. De heer Jan Melse nam het eerste exemplaar van de
dubbel-cd in ontvangst. Als jongen zong hij samen met zijn vader een
van de opgenomen liedjes.
De dubbel-cd met boekje is voor 15 euro te koop in de grotere Zeeuwse
boekhandel en aan de balie van de SCEZ, Looierssingel 2, Middelburg.
Jeanine Dekker, adviseur volkscultuur, overhandigt het eerste exemplaar
aan Jan Melse (foto Joop van den Bremen).
Roep van Wullum d’n Uutbeller (foto Stichting Axel800).
De Keuredag is een initiatief uit 1992, 750 jaar nadat de ambachten
een ‘Keure’ (wetboek) kregen. In de middeleeuwen werd de keure
bewaard in een houten koffer (‘couffre’) met vier sloten, waarvan elk
ambacht een van de sleutels bezat. Tijdens het beleg van Axel (1586)
gingen couffre en keure verloren. Ruim vierhonderd jaar later besloten
de heem- en oudheidkundige verenigingen om de traditie tot leven te
wekken. Ze lieten een nieuwe couffre maken, met vier sloten, die alleen
open kunnen als alle verenigingen present zijn. Dat gebeurt tijdens de
Keuredag. De vertegenwoordigers (‘baljuws’) van de verenigingen zijn
daarbij in historische kledij gestoken. Voor meer informatie over
de festiviteiten in Axel:
www.axel800.nl
Zeeuws Erfgoed 17 juni 2013/02 • MUSEA
In memoriam Adrie Quaak
Op 14 februari overleed
Adrie Quaak. Na een
loopbaan in het onderwijs
maakte Adrie zich sterk
voor het cultureel erfgoed
in Zeeland, in het bijzonder
de streekdrachten en
dialecten. Hij streefde
vanaf het begin naar meer
samenwerking tussen de
Zeeuwse streekdrachtverenigingen.
In 1990
werd hij de eerste
voorzitter van Ons
Boeregoed in Kruiningen.
Tien jaar later behoorde hij
tot de initiatiefnemers van
de overkoepelende stichting De Zeeuwse Streekdrachten, waarvan hij
vanaf 2007 drie jaar lang het voorzitterschap waarnam. Hij wist bovendien
velen te boeien met zijn verhalen in Zuid-Bevelands dialect. Allen
die de volkscultuur in Zeeland een warm hart toedragen, kennen de
markante verschijning van Adrie Quaak - in boerenpak! - en zullen
hem zo in herinnering houden. Adrie werd 73 jaar.
(foto René Blom)