Project Lange Nieuwstraat - Portfolio Peter Popke de Jong

Figuur 13: variatie in hoogte gevelopeningen
Figuur 14: per pand verschillende gevelmaterialen en kleuren
Opbouw gevels
De historische gevels zijn over het algemeen erg open, met grote ramen, gevat in smalle penanten en lage
borstweringen. Deze verticaliteit, zowel in de bouwmassa als in de gevelopeningen is kenmerkend voor het hele
gebied.
Een ander opvallend element in de opbouw van de gevels is de variatie van de hoogte van de gevelopeningen. Bij
een aantal panden is de hoogte van de gevelopeningen op de begane grond het hoogst en wordt deze bij iedere
hoger gelegen verdieping kleiner. Dit heeft twee redenen, ten eerste was het zo dat de eigenaar van het pand op
de laagste verdiepingen woonde en zodoende de hoogste kamers en verdiepingen bezat. Deze kamers hadden
dus ook de hoogste vensters. Het personeel en de minder vermogende mensen woonden op de hoger gelegen
verdiepingen en hadden kamers met minder hoge vensters. Op deze manier geeft de gevel een soort hiërarchie
weer. Een tweede reden is dat door het verkleinen van de hoogte van de vensters de gevel perspectivisch nog
slanker lijkt en zodoende de verticaliteit van de gevel nog meer benadrukt wordt.
Het gebruik van een klassieke opbouw met een of andere vorm van een plint en met een duidelijke beëindiging
van het middendeel, bijvoorbeeld in de vorm van een kroonlijst of topgevel, is kenmerkend voor het gebied.
Verdiepingshoogte
De verdiepingshoogte in de Lange Nieuwstraat varieert sterk. Zo zijn er een aantal panden waarbij de begane
grond bijna anderhalf keer zo hoog is als de bovenliggende verdiepingen. Bij veel panden zijn alle verdiepingen
even hoog maar verschillen deze hoogten wel weer per pand waardoor de gevelopeningen in het totaalbeeld erg
verspringen.
Materiaal
Het gebied wordt gekenmerkt door een traditioneel gebruik van materialen. Baksteen voor gevels voert daarbij
in het beeld de boventoon, maar bij een aantal gebouwen worden voor de gevel ook andere materialen gebruikt,
zoals natuursteen of pleisterwerk.
De kwaliteit van materialen en hun toepassing is hoog. Er is meestal sprake van verschillen in steensoorten en
kleuren. Die verschillen zijn wel altijd klein; er is bij de historische gebouwen zelden sprake van materialen die
sterk afwijken van de omgeving.
Kleur
Het gebied als geheel laat een gevarieerd beeld zien. Wel is de kleurstelling van het gevelmateriaal overwegend
in donkere, aardse tinten gehouden. Dit wordt gecontrasteerd met het gebruik van licht pleisterwerk, natuursteen
en witgeschilderd houtwerk.
2. Historisch Onderzoek
14