Untitled - Papuaerfgoed.org

aan en hang een kapmes aan de gordel. Zet op de Dam Uw kompas
op de richting Luxemburg, vergeet dat er wegen, bruggen en wegwijzers
zijn en ga op stap, constant Uw kompasrichting in het oog
houdend. Komt ge tegen een huis aan, loop er dan om heen en hervat
Uw richting; ontmoet ge een rivier, zwem er over of maak een vlot:
ge hebt het kapmes bij U. Vermoedelijk zal het niet nodig zijn, zoals
in Nieuw-Guinea, een goed geweer mede te nemen om U te wapenen
tegen aanvallen van nog niet gepacificeerde inboorlingen uit het
donkere Zuiden.
Wil men een goed begrip van Nieuw-Guinea, van zijn eigenaardigheden
en zijn moeilijkheden krijgen, dan dient men zich vooral te
realiseren, wat deze afstanden en de gebrekkige verbindingen voor
dit land betekenen. Men ziet Nieuw-Guinea gewoonlijk vrij klein
afgebeeld en zelden met vergelijkingsmateriaal er naast. Daarom is
het aanbevelenswaardig een klein kaartje van Nederland op dezelfde
schaal op de kaart van Nieuw-Guinea te tekenen. Dit zal dikwijls in
één oogopslag inzicht geven, waar opsomming van aantallen kilometers
dat niet zou doen. Vooral wanneer men dan moet gaan rekenen, niet
met „uren vliegen", maar met „dagen lopen".
Nieuw-Guinea werd reeds vroeg ontdekt, doch eeuwenlang, zelfs tot
het einde der vorige eeuw, was van het land niet veel meer bekend
geworden dan de voornaamste kustlijnen, enige rivieren die een eindweegs
waren opgevaren en wat uit zee aangepeilde bergtoppen. De
kaart van die tijd was praktisch leeg, het binnenland een groot
mysterie. In vroegere tijden zou men de onbekendheid gecamoufleerd
hebben door draken en allerlei griezelige monsters in de open vlakken
te tekenen. Onze voorouders deden dat klaarblijkelijk niet, maar de
beschrijving die zij gaven van de hier en daar ontmoete bewoners
verschilde niet zo erg veel van de visuele voorstelling der gebruikelijke
monsters.
Reeds in 1623 had de Opperkoopman Carstensz een „overhooch gebergte
dat op vele plaatsen wit als met snee bedect lach" vanuit het
Zuiden gezien, niet verder dan een honderd kilometer uit de kust,
doch eerst in deze eeuw kon men de Carstensztoppen dicht genoeg
naderen om met zekerheid vast te stellen dat het inderdaad echte
sneeuw was en dat geen glinsterende kalkrotsen of iets dergelijks het
oog bedrogen.
In de tweede helft van de vorige eeuw werd reeds op bescheiden schaal
een begin gemaakt met de exploratie. Het waren vooral natuuronderzoekers,
die iets meer van het binnenland verkenden, terwijl de Marine
zich wijdde aan het in kaart brengen van kustlijnen en van enige
grote rivieren. Zo werd reeds in 1884 de Mamberamo opgevaren.
Wanneer men thans de fraaie overzichtskaarten van Nieuw-Guinea
beschouwt, krijgt men de indruk dat er in dit land toch eigenlijk niet
zo heel veel meer te exploreren valt. De kaart is aardig opgevuld met
30