Untitled - Papuaerfgoed.org

gebied ter hand te nemen, toen de rooftochten der „Nederlandse
onderdanen" zich tot ver over de grens uitstrekten.
Slechts langzaam, heel langzaam, brak het besef zich baan, dat wij
ook aan dit land iets verschuldigd waren. Men begon te begrijpen
dat de kaart van dit gebied, waarop rond een grote witte plek —
het gehele binnenland — slechts enkele kustlijnen prijkten, een permanente
aanklacht tegen ons was.
Mannen van de daad kwamen in Nieuw-Guinea en vatten de zware
taak aan. Doch telkens werd het mooie werk onderbroken en zonk
het land terug in het duister, werd het weer het land van „woeste
wilden", van „koppensnellers", van „kannibalen en paradijsvogels".
Het was een land, waar plaatsingen van ambtenaren veelal strafoverplaatsingen
waren of laatste kansen voor overigens ongeschikt bevonden
krachten. Waar in het gunstigste geval eens per maand —
gewoonlijk eens per twee maanden — een bootverbinding was en men
zich in de tussentijd van God en de mensen verlaten voelde. Waar
men geen fatsoenlijke huisvesting had, waar medische verzorging beperkt
bleef tot minder dan het uiterste minimum en waar niemand
ontsnapte aan de greep van malaria en morele depressies.
Was het wonder dat Nieuw-Guinea een gevloekt land werd? Dat elke
ambtenaar zijn plaatsing daar trachtte te voorkomen of anders zijn
uiterste best deed om er zo spoedig mogelijk weg te komen? Dat zelfs
de weinige ambitieuze ambtenaren die ambitie snel verloren in een
ressort, waar nooit geld voor enige verbetering beschikbaar was, en
waar zelfs geen transportmiddelen waren om het te leren kennen.
Velen vonden er hun graf tengevolge van klimaat en ziekten. Zonder
uitzondering kwam elke ambtenaar in de greep der energiefnuikende
malaria en niet weinigen verlieten het land met een geknakte gezondheid,
verbittering in het hart. Tallozen vonden de dood op gevaarlijke
tochten door onbekend gebied, in de kokende draaikolken van de
Mamberamo, door pijlen van verraderlijke Papoea's, door dysenterie,
beri-beri, malaria en zwartwaterkoorts.
Ten koste van zulke offers kregen wij enige elementaire kennis van
dit land en wat gegevens, waarop plannen voor ontwikkeling zouden
kunnen worden gebaseerd. „Zouden kunnen". Want wij maakten die
plannen niet. Wij verzuimden het onderzoek voort te zetten, noodzakelijk
om met vrucht de ontwikkeling ter hand te kunnen nemen.
Zelfs de jaren na de tweede wereldoorlog brachten het inzicht niet,
ondanks de rol die Nieuw-Guinea in deze oorlog had gespeeld. Het
land werd weer, gelijk vroeger, beschouwd als het laatste en onbelangrijkste
gebied van Indonesië. Men had er tijd noch belangstelling
voor.
6