203 - Ab Ovo Patents & Trademarks

PROLOOG 13
Huisarts Schoenmaekers vond in de nieuwe burgemeester van Sittard, de
33-jarige Brabander A.H. Gijzels, een medestrever. Deze stond voor de uitdaging
de gemeente te bevrijden uit zijn benarde positie. Het stadje was
arm en achtergebleven. Het ontbrak er aan vrijwel alles.
Sittard
Tijdens het Ancien Régime was het vestingstadje Sittard een halteplaats
op de weg van Keulen naar de Vlaamse steden, in het westen van het hertogdom
Gulik. Het had een marktplaatsfunctie voor de waren van handelsreizigers
en voor landbouwproducten, met name van de boerenbedrijven
ten oosten van de stad. De grenzen van het hertogdom lagen pal ten
zuiden en ten noorden van de vesting. Een toegangspoort aan de noord- of
aan de zuidzijde kende de stad dan ook niet. De regio was lange tijd
toneel van hevige strijd en werd op gezette tijden door steeds weer andere
legers overspoeld, geplunderd of in bezit genomen. Niettemin kon Sittard
zich ontwikkelen in een situatie van een zekere staatkundige stabiliteit.
Het was overwegend in Gulikse handen, terwijl in de directe omgeving,
zoals in de dorpen Op Geleen, Lutterade, Krawinkel en Spaans Neerbeek
(de latere gemeente Geleen), grenzen geregeld wijzigden en de soevereinen
elkaar afwisselden. Sittard was overigens niet groot of belangrijk. De
omvang van het plaatsje ontsteeg ternauwernood die van de nederzettingen
in de omgeving.
In 1795 brachten de Fransen het Gulikse, en daarmee Sittard, onder in het
Departement Roer. De lappendeken ten noorden, westen en zuiden van
de stad trokken zij samen tot het Departement Nedermaas. Een ingrijpende
verandering voltrok zich nadat de Fransen waren vertrokken. Op het
Congres van Wenen in 1815 werd de westelijke grens van het Departement
Roer verschoven van de Maas tot op schootsafstand daarvan, juist
ten oosten van Sittard. De stad werd daardoor onderdeel van Nederland
en van een provincie die grotendeels overeenkwam met het voormalige
Departement Nedermaas. Deze provincie kreeg de voor het gebied vreemde
naam Limburg. De Belgische opstand in 1830 bracht Limburg, op Maastricht
na, onder Belgisch bestuur. Het conflict tussen Nederland en België
werd in 1839 beëindigd met het Verdrag van Londen, waarbij Willem I het
westelijke deel van Luxemburg afstond aan België en daarvoor als compensatie
het oostelijke deel van Limburg terugkreeg. Die ruil betekende
dus een splitsing van Limburg. Het westelijke deel bleef provincie van
België en het oostelijke deel werd als hertogdom van Willem I deel van