studentenbrochure CHI13 - UZ Gent

Inleiding:
ORTHOPEDIE / ALGEMENE HEELKUNDE – K12A09
Waarschijnlijk neemt u deze brochure ter hand omdat u binnenkort stage komt lopen op onze
verpleegeenheid. Het is dan ook onze bedoeling dat u via deze brochure reeds een betere kijk
krijgt op onze verpleegeenheid, dat u via de gegevens uw doelstellingen beter kunt formuleren
en dat mogelijks reeds enkele van uw vragen beantwoord worden.
1. VOORSTELLING VAN DE DIENST
1.1 Algemeen:
De hospitalisatieafdeling orthopedie/algemene heelkunde bevindt zich in kliniekgebouw
K12A, op de negende verdieping.
De afdeling beschikt over 31 bedden, waaronder:
16 bedden orthopedie
15 bedden maag – darm- leverheelkunde ( gastro intestinale en hepatobiliaire heelkunde)
Vanaf oktober 2012 zal het wijzigen naar:
13 bedden reumatologie
11 bedden abdominale heelkunde
7 bedden orthopedie
Onder de patiënten die opgenomen worden voor orthopedie kunnen we verstaan: alle ingrepen
aan de rug, heupen, tumoren en patiënten met infecties. Onder abdominale heelkunde verstaan
we : galblaasoperaties, allerhande darmoperaties met al dan niet aanleggen van een stoma,
slokdarm en maagingrepen, leveroperaties, pancreasoperaties, met eventueel kanker als
onderliggende oorzaak.
De 31 bedden zijn verdeeld over 18 kamers.De patiëntenkamers (voor 1 of 2 personen),
liggen aan de buitenzijden van de gangen, de dienstruimtes situeren zich in het midden, met
deuren aan beide zijden.De dienstruimtes in de binnenruimten zijn: de afdelingskeuken,
linnenkamer, spoelruimte, verpleegpost, doktersbureel, berging en badkamer.
1

De dienstruimtes aan de buitenzijde zijn: staflokaal, 2 kleine bergingen, kinélokaal, een
opslagruimte voor administratie en de bureau van de hoofdverpleegkundige.
We beschikken over 5 eenpersoonskamers, nl. 1902- 1903- 1904- 1916- 1917
13 tweepersoonskamers, nl. 1901- 1905- 1906- 1907- 1908-
1909- 1910- 1911- 1912- 1913-
1914- 1915- 1918
Elke kamer beschikt over een apart toilet, wasgelegenheid en tv aansluiting ( met een
afstandsbediening voor elk bed) en een vast telefoontoestel (1 per positie).De patiënten zullen
een elektrisch bed ter beschikking krijgen, en een nachtkastje met ingebouwde ijskast.
Op het einde van de gang bevindt zich het kinélokaal.
Er wordt streng op gecontroleerd dat de vluchtweg langsdaar open gehouden wordt en er niets
geplaatst wordt tussen de beide muren.
1.2 Grondplan:
Zie bijlage
1.3 Organisatie van de dienst:
1.3.1. Het medisch team
Medisch diensthoofd orthopedie: Prof Victor
Medisch diensthoofd gastro intestinale heelkunde: Prof Pattyn
Medisch diensthoofd hepatobiliaire heelkunde: Prof Rogiers
Het dagelijks toezicht op de patiënten berust bij de dokter specialisten (assistenten in
opleiding), eventueel aangevuld met de hulp van dokter stagairs.Zij staan, elk binnen hun
eigen discipline, o.a. in voor:
- De dagelijkse zaalronde;
- Het voorschrijven, instellen en wijzigen van de behandelingen;
- Het van nabij opvolgen van de patiënten, zowel in pre- als post operatieve fase;
- Het voorschrijven van onderzoeken;
- Begeleiden van patiënten en hun familie;
- Het regelen van de ontslagdocumenten;
2

1.2.2. Het verpleegkundig team
Dit team is samengesteld uit:
- Hoofdverpleegkundige: Sophie Franck
- Gegradueerde verpleegkundigen (bachelor in de verpleegkunde)
- Gebreveteerde verpleegkundigen (nu: gegradueerde verpleegkundigen)
- Verpleegassistenten
Taak van de hoofdverpleegkundige:
- De algemene, dagelijkse leiding van de afdeling en het verpleegkundig team;
- De verdeling en het toezicht op de verschillende verpleegkundige taken;
- Opstellen van de dagelijkse werkverdeling;
- Regelen van het personeelsbestand, dagelijkse bezetting en verlofregeling;
- Leiden van de dienstgebonden vergaderingen;
- Zaalronde met de professoren en artsen;
- Evalueren van de medewerkers;
- Supervisie op studententoewijzing;
Taak van de verpleegkundigen:
We werken met het model van patiëntentoewijzing, wat wil zeggen dat de verpleegkundigen ,
elk tijdens hun eigen diensttijd, integraal verantwoordelijk zijn voor de hen toegewezen
patiënten.
- Patiënt naar de kamer begeleiden;
- Pre - operatieve zorgen toepassen;
- Zorgen voor medicatie, infuus, wondzorg;
- Correct werken met het verpleegkundig dossier;
- Planning, uitvoering en evaluatie van de zorg;
- Zaalronde met de arts;
1.3.3 Het administratief personeel
De afdelingssecretaresses (Mevrouw De Potter Karina en Mevrouw Callant Mady) staan in
voor de administratieve taken van de afdeling zoals:
- Het vervullen van alle formaliteiten bij opname en ontslag van de patiënten;
- Het in – en uitschrijven van de patiënten via OCS systeem (computerprogramma);
3

- Het afspreken van onderzoeken en het regelen van vervoer naar de afgesproken
onderzoeken;
- Het doorgeven van defecten aan de desbetreffende diensten;
- Het beantwoorden van de telefoonoproepen;
- Zorgen voor een correcte bedtoewijzing;
1.3.4. De logistieke assistenten:
Zij staan in voor de logistieke ondersteuning op de afdeling, we werken hiervoor samen met 2
andere verdiepingen, 4IA en 4IB, zodat er voldoende continuïteit is
Dit houdt o.a. in:
- Het op – en afdienen van de maaltijden;
- Het helpen van hulpbehoevende patiënten bij de maaltijd.(voorbereiden van de voeding);
- Bestellen van de voedingswaren;
- Orde en netheid in de spoelruimte;
- Dringende boodschappen (afhalen van medicatie, materiaal);
- Aanvullen van de linnenkamer;
- Bijhouden van de voedings- en vochtlijsten;
- Helpen bij verhuis van patiënt naar een andere kamer;
1.3.5. De sociale dienst
Mevr Valerie Verspeelt en Dhr Gert(voor de patiënten van abdominale heelkunde) en Dhr
Jelle Cobbaert (voor de patiënten van orthopedie) zijn de verantwoordelijken van de sociale
dienst voor onze afdeling.Zij staan ondermeer in voor:
- De opvang en de begeleiding van patiënten met sociale problemen, zij zoeken samen met
hen, en eventueel met de familie naar de beste oplossing;
- Aanvragen van een hersteloord na ontslag uit het ziekenhuis;
- Regelen van de thuisverpleging;
- Regelen van ziekenvervoer;
- Het onderzoeken van financiële tegemoetkomingen waarop de patiënten aanspraak
kunnen maken ( bv invaliditeitsuitkeringen, aanvraag voor de Vlaamse Kankerliga);
- Onderhouden van contacten en maken van afspraken met het OCMW, met het oog op een
betere integratie van de patiënt na ontslag (bv dienst warme maaltijden, poetsdienst…);
- Het wegwijs maken van de patiënten in de administratieve doolhof (ziekteaangifte,
afbetalingen regelen, in orde brengen van de verzekering);
4

1.3.6. het onderhoudspersoneel
Deze persoon, Fabienne,wordt ter beschikking gesteld door een externe firma.Ze staat in voor:
- Het dagelijks onderhoud van de kamers, de gangen en de dienstruimtes;
- Ontsmetting van de kamers na isolatie van besmette patiënten;
1.3.7 Kinesitherapie
Mevr Chantal Rammeloo en Dhr Christophe Joos staan in voor alle patiënten op onze
verpleegeenheid, ze begeleiden tevens de studenten kiné.
1.3.8 Ergotherapie
Het aanleren van technieken bij patiënten om zichzelf opnieuw te kunnen behelpen,
bezigheidstherapie en/of vaardigheidstherapie (voornamelijk bij patiënten met een
heuppprothese).
1.3.9 Psycholoog
Voor begeleiding en ondersteuning kunnen zowel verpleegkundigen, patiënten en hun familie
terecht bij de psycholoog (er zijn verschillende psychologen afhankelijk van de medische
discipline).
2. INFORMATIE OVER DE DIENST
2.1. De eerste stagedag
- De student meldt zich de eerste stagedag (loopt van 08 uur tem 16 uur) aan bij de
hoofdverpleegkundige of vervangende verantwoordelijke verpleegkundige en neemt in
afwachting plaats in het staflokaal.
De student (e) zorgt ervoor om de nodige documenten bij zich te hebben:
- Doelstellingen aangepast aan de verpleegeenheid zijn bij aanvang van de stageperiode
opgesteld.Deze worden met de hoofdverpleegkundige overlopen en besproken in het
kader van de haalbaarheid.
- Feedbackfiche: Van de student wordt verwacht dat ze zelf de feedbackfiche bewaken, ze
aanbieden aan de mentor en er zelf op toezien dat ze gedurende de stageperiode voldoende
feedback verzameld hebben.
5

- Na de kennismaking geeft de hoofdverpleegkundige een woordje uitleg over de werking
van de dienst en de wijze waarop de studentenbegeleiding gebeurt.
- Nadien volgt er een rondleiding op de afdeling, om de student wegwijs te maken in de
verschillende lokalen.
- Denk er aan geen waardevolle voorwerpen mee te brengen, er zijn geen aparte kastjes
voor studenten.
- De studenten worden toegewezen aan 2 mentoren en volgen zoveel mogelijk hun
werkroulement.
2.2. Dagelijks
- De werkverdeling raadplegen;
- Contact opnemen met de mentor;
- Tijdens de patiëntenoverdracht wordt er gevraagd aandachtig te luisteren, nadien kan je
met je vragen terecht bij de mentor;
- Hou rekening met de gekregen feedback, deze is constructief bedoeld, niet afbrekend;
- Kijk het verpleegplan na van de toegewezen patiënten, voor de verzorging, en raadpleeg
bij enige twijfel de verpleegkundige;
- Bij besmette patiënten de richtlijnen volgen van het gekleurd blad, aan de deur van de
patiëntenkamer;
- De beloproepen van de patiënten worden zo vlug mogelijk beantwoord,men loopt er nooit
zomaar voorbij;
2.3. Enkele algemene richtlijnen
- De stage uren zijn: 06.45 – 14.45 (vr dienst) en 14.15 – 22.15 (la dienst) en 22.00 – 07.00
(nachtdienst). Deze uren kunnen slechts in uitzonderlijke omstandigheden worden
gewijzigd.
- Aandacht schenken aan de persoonlijke hygiëne: draag een propere schort en respecteer
de hieromtrent voorgeschreven richtlijnen.Aandacht voor een nette en verzorgde haartooi.
Propere nagels en een algemeen verzorgd voorkomen zijn van groot belang.
- Bij afwezigheid of ziekte, gelieve de dienst te verwittigen (09/332 60 44).Het uurrooster is
op voorhand overeen gekomen, wij rekenen dan ook op uw aanwezigheid.
- In de voormiddag is er een koffiepauze van 15 min voorzien.Er staat yoghurt ter
beschikking van de studenten.Wenst u iets anders te drinken dan water, dan mag u dit zelf
6

meebrengen.Het gebruik van koffie uit de automaat voor de patiënten is strikt verboden
(hieruit mag enkel heet water genomen worden voor eigen gebruik, bvb voor thee, minute
soep)Zo gewenst kan u zich wel bedienen van de personeelskoffie, mits het betalen van
een kleine bijdrage.
- Bij het beëindigen van de verzorgingstaken zal de student, samen met de
verpleegkundigen, zorgen voor het opruimen van het materiaal, het in orde brengen van de
spoelruimte.
- Van zodra de eetwagen op de afdeling afgezet wordt, wordt door iedereen, geholpen bij
het opdienen van de maaltijden, het installeren van de patiënten en het indien nodig eten
geven, ook het afruimen gebeurt gezamenlijk.
- Tijdens de vrije momenten kunnen dossiers ingekeken worden en kan er aan het
stageverslag gewerkt worden, er worden geen kopijen meer genomen en er worden ook
geen resultaten meer uit de computer gehaald om te gebruiken bij het stageverslag.
- Het staat de student vrij van tijdens de middagpauze de afdeling te verlaten (wel de
beschikbare tijd respecteren). Er kan een maaltijd genuttigd worden in de cafetaria op
0K12, of in het restaurant dat zich bevindt aan de linkerzijde voor het kliniekgebouw12.
- Gedurende de stageperiode worden geen uurwerk of juwelen aan de handen of de
voorarmen gedragen.
- Indien je verkouden bent, draag je een masker wanneer je een risicopatiënt gaat verzorgen.
- De studenten worden ook uitgenodigd om deel te nemen aan de overdracht.
2.4. Medisch patiëntenprofiel
Voor de discipline orthopedie komen in aanmerking:
- alle ingrepen aan de rug (pliff operatie, valif operatie, scoliose,..)
- alle ingrepen aan de heupen (gedeeltelijke of volledige heupprothese)
- ingrepen aan de halswervels
- allerhande tumoren, hoofdzakelijk sarcomen
Voor de discipline van abdominale heelkunde komen in aanmerking:
- allerhande darmoperaties met al dan niet aanleggen van een stoma
- ingrepen aan de maag (gastric bypass, maagresecties)
- ingrepen aan de slokdarm
7

- ingrepen aan de pancreas, lever
- ingrepen ten gevolge van kanker
2.5. De verpleging
2.5.1 het verpleegdossier
* Zorgenplan (volledig electronisch)
* Parameterblad
* Vochtbalans : wordt automatisch uitgerekend door de PC
* Medicatierooster: electronisch voor de patiënten van heelkunde
2.5.2. overige documenten
∗ werkverdelingslijst
Dagelijks wordt door de hoofdverpleegkundige of plaatsvervanger de verdeling voor de
volgende dag opgemaakt en uitgehangen, rekening houdend met het aantal aanwezige
personeelsleden en de te verzorgen patiënten.De studenten worden ook op deze lijst
genoteerd, bij de naam van de verpleegkundige.
∗ voedingslijst
Deze lijst bevat alle kamernummers en namen van de patiënten.
Naast de naam van de patiënt staat genoteerd of ze gewone voeding nemen of dieet, koffie of
thee, of ze mogen eten of nuchter blijven, of ze moeten geholpen worden,…
Het is de verantwoordelijkheid van de mensen uit de nachtdienst om deze lijst af te printen, op
correctheid te controleren en zo nodig aan te vullen.
2.5.3. Basiszorgen en observatie
Een goede verzorging van de patiënt en een zeer nauwkeurige observatie zijn essentieel voor
een optimale patiëntenzorg, en een goed algemeen welbevinden van de patiënt.
De meest voorkomende basistechnieken op onze afdeling zijn:
∗ Bedbad
Aandacht besteden aan het goed afdrogen en observatie van de huidplooien.
8

∗ hulp bij toilet in bed of aan de lavabo
Patiënten zoveel mogelijk stimuleren tot zelfzorg waar mogelijk.
∗ scheren
Dient dagelijks te gebeuren, liefst met eigen scheerapparaat of met gilette en scheerschuim.
∗ nagelverzorging
Gelieve hierbij te letten op het toepassen van de juiste techniek (verschillend voor vinger – en
teennagels). Indien het probleemnagels betreft kan de hulp ingeroepen worden van een
pedicure en/of podologe.
∗ haarverzorging
Dit kan uitgevoerd worden bij patiënten die in de onmogelijkheid verkeren om het haar zelf te
wassen. Het kan ook gebeuren in het kapsalon of door de haarkapster aan bed.
∗ decubituspreventie
Zeer belangrijk om hier voldoende aandacht aan te besteden. Het hoogste risico van decubitus
bij onze populatie patiënten, situeert zich ter hoogte van de hielen en de stuit, vnl bij
verzwakte, weinig mobiele patiënten. In ons ziekenhuis is er een waaier van hulpmiddelen
voorhanden, waarbij het aan ons verpleegkundigen, is, om het juiste middel aan te wenden.
2.5.4. Andere verzorging en controles
∗ Wondverzorging
Het betreft hoofdzakelijk operatiewonden:
- Droge steriele wonden
- Besmette wonden
- Plaatsen van wieken
- Allerlei zorgen rond drains
- Verwijderen van hechtingen
- Wondspoelingen
- Stomazorg (colostoma, ileostoma)
∗ Toezicht op de infusen
Er moet dagelijks de nodige aandacht besteed worden aan de insteekplaats van de infusen. De
geringste problemen dienen onmiddellijk gesignaleerd te worden (lekkage, roodheid, pijn,…)
9

2.5.5. Specifieke zorgen
∗ centraal infuus
Bij patiënten die een langdurige behandeling moeten ondergaan met antibiotica, of patiënten
die een zware ingreep hebben ondergaan, wordt de voorkeur gegeven voor het plaatsen van
een centrale catheter om de volgende redenen:
- Door de aard en de lokalisatie van de catheter bestaat er weinig kans op extravasatie (naast
lopen) of op irritaties van de venen (want diepe venen zoals de subclavia en de jugularis
hebben een groter lumen en debiet waardoor de medicatie vlugger in het bloed wordt
verdund).
- Een CI biedt voor de patiënt zelf ook een beter comfort, men kan de handen en armen vrij
bewegen, meer vrijheid en onafhankelijkheid.
- Het CI wordt steeds geplaatst op de operatiezaal door de anesthesist, na het plaatsen wordt
er een controlefoto gemaakt en indien die ok is (goede plaats, geen pneumothorax), wordt
de patiënt naar de kamer gebracht.
- Controle van het CI, bij elke shift. (insteekplaats)
∗ Perifeer infuus
Dit wordt geplaatst door de verpleegkundige, indien deze er niet in slaagt, wordt dokter
stagair gevraagd, dan de arts assistent en in laatste instantie pas de anesthesist.
Als het infuus ter plaatse zit, wordt het zeer goed bevestigd.
Een perifeer infuus mag slechts 72 uren ter plaatse blijven om flebitis te voorkomen (zie
laatste richtlijnen ivm ziekenhuishygiëne).
De datum waarop het infuus werd aangebracht, wordt op een vaste plaats op het zorgenplan
genoteerd.
∗ bloedtransfusie
Postoperatief kan het nodig zijn om de patiënt na een bloederige ingreep wat bloed bij te
geven, dit wordt door de dokter bepaald aan de hand van het hematocriet en/of hemoglobine
resultaat.
De studenten moeten op de hoogte zijn van het invullen van de bloedbonnen, de uit te voeren
identificatiecontroles en de observaties tijdens en na de transfusie.
10

∗ staalafname
De meest frequent af te nemen stalen op onze afdeling zijn:
- urinesediment en urinekweek
- sputumstalen
- wondvochtstalen
- staalvocht van puncties
2.5.6. Onderzoeken
De onderzoeken die op de afdeling uitgevoerd worden zijn:
∗ Rx thorax
Dit gebeurt op de gewone radiologie afdeling, in de meerderheid van de gevallen.
Slechts wanneer de patiënt een thoraxdrain heeft, of te ziek is om vervoerd te worden, wordt
er een foto aan bed genomen.
∗ Rx van de operatiestreek
Vooral bij de orhopedische ingrepen gebeurt er post operatief een controle van het
operatiegebied om te evalueren of het materiaal goed zit en om te gaan bepalen hoe het zit
met steunname en gangreëducatie.
∗ EKG
Dit wordt meestal afgenomen door de mensen van de afdeling cardiologie. De
aanvraagformulieren worden door de secretaresse klaargemaakt en in de receptie op de
daartoe voorziene plaats bewaard. Na afname wordt er een exemplaar op de afdeling achter
gelaten, welke dan geklasseerd wordt in het medisch dossier.
∗ Bloedafname
Pre operatief wordt er een grote complet geprikt, dit houdt in (PBO, sedimentatie, lever – en
nierfunctie, CRP, stollingstesten) en ook een staal voor kruisproef.
In de loop van de hospitalisatie kunnen op regelmatige tijstippen bijkomende bloedafnames
noodzakelijk blijken, op advies van de arts. Zo bijvoorbeeld bij alle heupoperaties wordt op
de tweede dag post operatief de hematocrietwaarde gecontroleerd, want operaties aan de heup
zijn nogal bloederig.
11

∗ consulten aan bed
Indien de patiënt met een bijkomend probleem te kampen heeft, dat niet door de behandelende
geneesheer kan opgelost worden, dan kan het advies gevraagd worden van een collega en
wordt dit via de computer aangevraagd. Deze artsen komen aan bed wanneer de patiënt te
ziek is om naar de polikliniek vervoerd te worden.
2.5.7. Geneesmiddelen
Voor onze afdeling gelden geen specifieke medicamenten. De medicijnen die aan de patiënt
worden toegediend zijn ofwel een verderzetting van de thuismedicatie, of zijn hier gestart
omwille van symptomatische, preventieve (flebitis) of curatieve redenen,
Fraxiparine (recent gewijzigd naar Clexane voor het ganse ziekenhuis)
Wordt toegediend bij alle tumoren, heup – en rugoperaties, ook voor de abdominale ingrepen
ter preventie van flebitis.
Pijnmedicatie
Paracetamol, Dafalgan forte, Dafalgan Codeïne, Dipidolor, Tradonal, pijnpomp
Ontstekingsremmers
Diclofenac, Brufen
Middelen tegen kalkvorming
Indocid, Brufen
Maagbeschermers
Omeprazole, Zantac, Pantomed
Verder worden er ook nog een aantal specifieke medicamenten toegediend voor de patiënten
van abdominale heelkunde, maar dit is teveel om op te noemen.
2.5.8. Apparaten
Een breeg gamma van apparaten staat ter onze beschikking, een goed gebruik en onderhoud
ervan is dus sterk aangewezen,
∗ Anti decubitus: Nimbusmatras – Alpha – X- Cell matras
∗ Positionering: cirkelbed, posturazetel, electronische patiëntenlift “ Willy”
∗Vochtregeling: Infuuspompem, spuitpompen, voedingspompen
12

∗ Reanimatiewagen: staat in de linnenkamer, de verzegeling mag om geen enkele reden
verbroken worden, tenzij bij reanimatie
∗ doppler toestel: Hiermee wordt de doorgangkelijkheid van de bloedvaten gecontroleerd
* zuurstofsaturatiemeter: hiermee wordt de hoeveelheid zuurstof in het bloed gemeten.
In ieder geval heten we jullie van harte welkom op onze afdeling en wensen we jullie een hele
leerrijke en aangename stage.Probeer tijdens je stage op onze verpleegeenheid je kennis en
vaardigheden zoveel mogelijk te verrijken.
Het ganse team van 9K12IA.
13