Achter de schermen - seksueelgeweld.info

laag, omdat het internet de sociale, individuele en technische omgeving biedt waarin de
interesse in kinderporno kan fl oreren. Er is vrijwel geen sociale controle en het risico om
ontdekt te worden, is gering (Taylor & Quayle 2003). Ook de toegenomen digitale technieken
en opslagmogelijkheden werken drempelverlagend. In de woorden van een respondent:
‘het is nu dweilen met de kraan open’. Ondanks de enorme hoeveelheden beschikbaar
materiaal op het internet ligt de focus bij veel downloaders op nieuw materiaal. De
verhouding oud versus nieuw materiaal komt meer en meer bij nieuw materiaal te liggen.
Dit houdt in dat er thans kinderen fysiek worden misbruikt om de honger naar nieuw materiaal
bij de downloaders te stillen. Kort gezegd, dragen de downloaders met hun behoeften
bij aan het misbruiken van kinderen. Dat de aandacht in de politiële aanpak van
kinderporno onder meer uitgaat naar individuele downloaders en vooral diegenen die
veel materiaal hebben, is om die reden niet vreemd, maar kost wel veel tijd en middelen.
Een groot deel van de schaarse opsporingstijd zit momenteel in de aanpak van downloaders
van kinderporno. De meningen over deze manier van aanpakken zijn verdeeld onder de
geïnterviewde respondenten. Een aantal onderschrijft de aanpak van downloaders, al was
het alleen maar vanwege de symboolfunctie. Anderen daarentegen zouden de tijd vooral
geïnvesteerd willen zien in de aanpak van de producenten en/of de mannen die de kinderen
fysiek misbruiken voor kinderpornografi sche afbeeldingen. Ze vinden het opsporen van
downloaders verspilling van de tijd (‘jacht op plaatjes’). 3 Een van de respondenten zegt:
‘de opsporing is nu nog te veel gericht op het bezit van kinderporno waarbij niet door
wordt gerechercheerd op de slachtoffers; investeren in de fysieke misbruikers van kinderen
is belangrijk’. Een ander zegt: ‘het is geen kunst om 1.000 verdachten in een weekend te
traceren, daar bereik je echter geen slachtoffers mee, dat is enkel symptoombestrijding’.
Taylor & Quayle (2003) stellen eveneens dat de opsporing thans voornamelijk gericht is op
de hoeveelheid afbeeldingen en er te weinig wordt gekeken naar de mate van organisatie of
relaties tussen de verschillende delen van de collectie. Zij zijn van mening dat het opsporen
van de slachtoffers van kinderporno de eerste taak van de politie moet zijn. Dit is belangrijker
dan het verstoren van de distributie van kinderporno maar ook moeilijker, arbeidsintensiever
en uitdagender. Ook Krone (2004) en Van der Zee & Groeneveld (2007) vinden dat het
bestrijden van het seksueel misbruik van kinderen op de eerste plaats moet staan.
De aanpak van de producenten van kinderporno zou mede zijn basis moeten hebben in het
aangetroffen materiaal. Daarin zouden aanwijzingen te vinden moeten zijn die leiden naar
slachtoffers en/of producenten. Respondenten merken hierbij op dat het aantal rechercheerbare
elementen in het aangetroffen kinderpornografi sche materiaal steeds meer afneemt,
onder andere door close-upbeelden en omdat het zich steeds meer lijkt te verplaatsen naar
de besloten delen van het internet. 4 Het aantal ‘getraceerde’ slachtoffers is verwaarloosbaar
klein, volgens een van de geïnterviewde respondenten. De respondenten vanuit de opsporing
zijn het er in grote lijnen mee eens dat de politie in kinderpornozaken wel door kan
blijven rechercheren (email- en chatverkeer, reisgedrag, fi nanciële transacties, bekijken van
materiaal op opsporingsindicaties 5 , et cetera), ‘maar dat daar vaak geen beginnen aan is’,
omdat het te veel tijd en middelen kost. De praktijk is dat niet alle onderzoekslijnen worden
uitgerechercheerd. De verschuiving van het perspectief in de aanpak van downloaders naar
102 Achter de schermen