Achter de schermen - seksueelgeweld.info

producenten en slachtoffers zal derhalve het knelpunt van de beschikbare middelen niet
geheel kunnen oplossen.
Gelet op technische ontwikkelingen wordt het voor de politie urgenter om in de netwerken
door te dringen. Zeker binnen de afgesloten en beveiligde kinderpornonetwerken (c.q. pedofi
elennetwerken) kan het downloaden vaak samenvallen met het verspreiden en produceren
van kinderporno. Er is vrijwel geen zicht op deze netwerken en wie erin zitten. De indruk
is vooralsnog dat het om goed georganiseerde verbanden gaat waarbinnen op grote schaal
grove kinderporno wordt aangeboden en geruild. Doordringen in dergelijke netwerken vereist
meer proactief werken en – om het werk goed te doen – soms ook undercoveractiviteiten,
zoals het zich toegang verschaffen in besloten kinderpornonetwerken door middel
van het aanbieden van bijvoorbeeld kinderpornografi sch materiaal. De huidige nationale
wetgeving laat dergelijke opsporingsmethoden niet toe. Verschillende respondenten zouden
het toejuichen wanneer hierover een goede juridische discussie gevoerd zou worden.
De aanpak van kinderporno in het algemeen en downloaders, producenten en verspreiders
in het bijzonder vraagt in hun optiek steeds meer om innovatieve methoden. Het aanpakken
van besloten netwerken vereist in elk geval een landelijke en in veel gevallen ook een
internationale aanpak (zie ook Schell et al., 2007). 6
Dit verkennende onderzoek maakt tevens duidelijk dat de groep downloaders niet zonder
meer terzijde kan worden geschoven als zijnde ‘minder relevant’ voor de opsporing. De aanpak
van producenten en het opsporen van slachtoffers zijn uiteraard van belang. Dit neemt
niet weg dat bepaalde downloaders een ontwikkeling kunnen doormaken, beginnend bij
het kijken naar een kinderpornografi sche afbeelding tot het daadwerkelijk seksueel misbruiken
van kinderen. Dergelijke ontsporingsrisico’s mogen niet worden gebagatelliseerd. Voor
de duidelijkheid: dit geldt vermoedelijk voor een bepaalde categorie downloaders. Volgens
de huidige stand van de wetenschap is nog niet goed duidelijk wie tot de risicocategorie
behoort en wie niet. Binnen de aanpak moet de politie een prioritering aanbrengen wanneer
het gaat om de selectie van aan te pakken verdachten. In de huidige praktijk is dit een belangrijk
knelpunt omdat het de regio’s ontbreekt aan een duidelijk ‘daderprofi el’. Men kijkt
bijvoorbeeld of een verdachte al (zeden)antecedenten heeft of werkt in een beroep waar
hij in contact kan komen met kinderen of men maakt een afweging op basis van een deel
van het aangetroffen beeldmateriaal. Zoals duidelijk is geworden, hebben de meeste downloaders
van kinderporno geen (zeden)antecedenten en niet iedereen werkt met kinderen.
Het aangetroffen beeldmateriaal hoeft daarbij nog niets te zeggen over eventuele hands-on
delicten. De prioritering van zaken is om die reden erg moeilijk. Er bestaat bij verschillende
respondenten een grote behoefte aan profi elkennis: wat is de aard van het aangetroffen
beeldmateriaal en wat zegt dat over de persoon van de verdachte? 7
Intermezzo – Organisatie van de opsporing inzake kinderporno
De aanpak van kinderporno door de politie kent verschillende niveaus. Allereerst kan Europol worden
genoemd waar het om verdachten uit het buitenland gaat. Als er een melding binnenkomt bij
het KLPD over een buitenlandse verdachte wordt Europol ingeschakeld. 8 Europol schakelt ook het
KLPD in als het in een buitenlands onderzoek om Nederlandse verdachten gaat. Europol fungeert
Antwoorden, implicaties en suggesties voor vervolgonderzoek 103