05.09.2013 Views

congres 2012 - Seh

congres 2012 - Seh

congres 2012 - Seh

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

SEH - CONGRES <strong>2012</strong><br />

Een onderzoek naar bedieningsconcepten voor hypotheekadvies<br />

29742<br />

Mei <strong>2012</strong><br />

Jacoline van Leeuwen<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 1


Inhoud<br />

1. Introductie<br />

Inleiding<br />

Doel onderzoek<br />

2. Conclusies<br />

3. Resultaten<br />

Aantrekkelijkheid bedieningsconcepten<br />

Voorkeur bedieningsconcept<br />

Beoordeling kosten bedieningsconcepten<br />

Kennistoets en inschatting eigen financiële kennis<br />

4. Bijlagen<br />

Onderzoeksverantwoording<br />

AFM beslisstijlen<br />

Scores op de kennistest hypotheken<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 2


Introductie<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 3


Inleiding<br />

Onderzoek naar bedieningsconcepten hypotheekadvies<br />

Vanaf 1 januari 2013 zal een provisieverbod gaan gelden voor complexe financiële producten (zoals<br />

hypotheken, levensverzekeringen en pensioenen). Een financieel adviseur ontvangt vanaf die datum niet<br />

langer provisie van een aanbieder van het financiële product. Een klant betaalt vanaf 2013 altijd<br />

rechtstreeks aan de adviseur voor het advies dat hij krijgt.<br />

Impact van kosten op keuze bedieningsconcept<br />

Deze wijziging heeft een grote invloed op de manier waarop consumenten vanaf volgend jaar bediend gaan<br />

worden en op de keuze die consumenten maken met betrekking tot advies. Deze verandering zal uiteraard<br />

het gevolg hebben dat kosten een belangrijke rol gaan spelen bij de keuze voor een bepaald<br />

bedieningsconcept en kan op lange termijn risico’s met zich meebrengen. Omdat deze maatregel de<br />

toegankelijkheid van het financieel advies in het geding brengt, is de inschatting dat juist de mensen die het<br />

hard nodig hebben, straks niet meer kiezen voor financieel advies omdat het te duur wordt. SEH is<br />

benieuwd naar de impact van deze kosten op de keuze die men maakt en heeft Intomart GfK gevraagd hier<br />

onderzoek naar te doen.<br />

Onderzoek onder n=500 hypotheekbezitters of toekomstige sluiters<br />

Deze rapportage bevat de conclusies uit het onderzoek onder 500 Nederlanders tussen de 21 en 64 jaar,<br />

die in het bezit zijn van een eigen woning met hypotheek OF van plan zijn in de komende 5 jaar een<br />

hypotheek af te sluiten. Voor verdere informatie over de details van het onderzoek verwijzen wij naar de<br />

onderzoeksverantwoording in de bijlage van dit rapport.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 4


Doel van het onderzoek<br />

Doelstelling onderzoek<br />

Dit onderzoek richt zich op de bedieningsconcepten voor hypotheekadvies om vast te stellen welke<br />

bedieningsconcepten de klant zal kiezen en de eerste fase van de introductie te evalueren op de volgende<br />

aspecten:<br />

• welke bedieningsconcepten zal de consument kiezen?<br />

• waar is de keuze voor een bedieningsconcept op gebaseerd?<br />

• wat is de invloed van de kosten van advies en bemiddeling op de keuze?<br />

• wat is de invloed van het kennisniveau op de keuze?<br />

AFM kennistoets vormt element van het onderzoek<br />

Om de laatste onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, is er, nadat men al een keuze heeft gemaakt<br />

(met tarief en zonder tarief) voor een bedieningsconcept, een kennistest over hypotheken van de AFM<br />

voorgelegd die uit totaal 15 vragen bestaat. Aan het einde van de test kreeg de consument te zien hoeveel<br />

van de 15 vragen hij of zij goed heeft beantwoord. Daarna zijn opnieuw de bedieningsconcepten (met tarief)<br />

voorgelegd waaruit men een keuze kon maken. Deze kennistest en de scores zijn in de bijlage van dit<br />

rapport opgenomen. Op de volgende sheet is de flow van het onderzoek schematisch weergegeven.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 5


Conclusies<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 6


Belangrijkste resultaten van het onderzoek (1)<br />

Zonder kennis over tarieven sterke voorkeur voor face-to-face advies en negatieve beoordeling<br />

Execution only en 100% digitale advisering & bemiddeling<br />

De eerste indruk van consumenten van Execution only en 100% digitaal is overwegend negatief. Niet veel<br />

consumenten zijn hier enthousiast over. Uiteindelijk kiest slechts een tiende (11%) - voor de bekendmaking<br />

van de kosten - voor Execution only. De meerderheid van de consumenten kiest voor face-to-face advisering<br />

(40%) vanwege het ‘veilige gevoel’. Belangrijk om te noemen is dat het met name laag en midden<br />

opgeleiden zijn die een duidelijke voorkeur hebben voor face-to-face advies.<br />

Maar…. na tarifering verandert keuze radicaal. 46% verandert van bedieningsconcept en aantal<br />

consumenten dat genoegen neemt met Execution only meer dan verdubbeld (van 11% naar 28%)<br />

Als we, na de keuze van de ongetarifeerde bedieningsconcepten, consumenten confronteren met de<br />

(indicatieve) tarieven, zien we vooral negatieve reacties op deze kosten en stuiten de (duurdere)<br />

bedieningsconcepten op weerstand. Bijna de helft (46%)! van de consumenten maakt een andere keuze na<br />

het zien van de kosten. Gevolg is dat de aanhangers van Execution only met meer dan de helft verdubbeld<br />

en de voorkeur voor face-to-face halveert; ruim een kwart van de consumenten (28%) geeft de voorkeur aan<br />

Execution only na het zien van de indicatieve kosten!<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 7


Belangrijkste resultaten van het onderzoek (2)<br />

Zeer sterke focus op advieskosten bij consument. Consument beoordeelt kosten hypotheekadvies en<br />

bemiddeling overall als (te) hoog.<br />

De switchgeneigdheid is dus hoog na het expliciet maken van de tarieven. 14% van de consumenten die<br />

eerst een keuze maakte voor face-to-face, kiest na het zien van de kosten voor Execution only! Men geeft<br />

ook heel duidelijk in de open antwoorden aan dat het hem vooral zit in de hoge kosten voor advies. Verder<br />

blijken consumenten overall de tarieven voor hypotheekadvies & bemiddeling vaak als (te) hoog te<br />

kwalificeren. Dat geldt eigenlijk voor alle doelgroepen (hoog en laag opgeleid, meer en minder vermogend, et<br />

cetera). Ook de kosten voor 100% digitale advisering (kostenindicatie €1000,-) en een beperkt adviestraject<br />

(kostenindicatie €1750,-) wordt al door tweederde als (veel) te hoog beoordeeld. Het maakt heel duidelijk dat<br />

de consument op dit moment nog in het geheel geen voeling heeft met realistische advieskosten… Er zal op<br />

dit punt nog gewenning moeten optreden.<br />

Risico op vlucht naar goedkope vormen van hypotheekadvies groot door focus op kosten<br />

Het risico bestaat dus dat in 2013 veel consumenten geen beroep meer willen doen op advies voor complexe<br />

financiële producten als een hypotheek, vanwege de hoge kosten. Daarom wordt het straks belangrijk dat de<br />

waarde van de dienstverlening expliciet duidelijk gemaakt wordt aan de consument. Uit de open antwoorden<br />

blijkt ook dat consumenten sterk onderschatten hoeveel tijd een adviseur nodig heeft voor het hele traject<br />

van advies en bemiddeling.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 8


Belangrijkste resultaten van het onderzoek (2)<br />

Kennistoets heeft geringe impact op consument<br />

De (AFM) kennistoets hypotheken zou de consument tot nadenken moeten stemmen over de eigen<br />

capaciteiten om een juiste keuze te maken voor een hypotheekproduct. Daarvoor is in dit onderzoek de AFM<br />

kennistoets gebruikt voor hypotheken. Opmerkelijk is dat geen enkele consument in ons onderzoek alle 15<br />

vragen goed heeft beantwoord. De gemiddelde consument heeft 9 vragen van de 15 goed beantwoord (en<br />

daarmee 40% foutieve antwoorden gegeven).<br />

Lager opgeleiden minder kennis van hypotheken, maar ook hoger opgeleiden lopen risico’s<br />

De test in dit onderzoek maakt wel heel duidelijk dat consumenten risico’s lopen bij het zelf afsluiten van een<br />

hypotheek. Lager opgeleiden nog meer dan hoog opgeleiden. Zij scoren op de kennistoets duidelijk lager.<br />

Maar… laag opgeleiden zijn tenminste nog gevoeliger voor de impact van de kennistoets dan hoog<br />

opgeleiden. Het is goed te beseffen dat ook binnen de hoog opgeleiden en mensen met grotere vermogens<br />

de score op de kennistoets laat zien dat de kennis van hypotheken beperkt is. Ook daar worden risico’s<br />

gelopen en is men minder kritisch (alert) op de eigen beperking van die kennis.<br />

Helaas is het effect van de kennistest op de ’switchgeneigdheid’ naar een ander bedieningsconcept gering.<br />

Bijna een kwart van de consumenten maakt, na de kennistest, een andere keuze voor een<br />

bedieningsconcept. De grote meerderheid (77%) van de aanhangers van Execution only blijft bij zijn of haar<br />

eerdere keuze, ondanks de uitslag van de kennistest die meestal laat zien dat er nog veel kennis over<br />

hypotheken ontbreekt.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 9


Overall conclusies<br />

Er is a-priori bij de consument een voorkeur voor een advies- & bemiddelingstraject, waarbij een adviseur<br />

actief betrokken is (face-to-face advies (40%) of verkort adviestraject (29%) en er is zelfs een overwegend<br />

negatieve beoordeling van Execution only of digitaal advies. Maar …zodra de consument met de tarieven<br />

voor advisering wordt geconfronteerd, keert dat beeld radicaal om en kiezen veel consumenten voor<br />

Execution only. Dat geldt voor lager opgeleiden en mensen met kleinere vermogens die dus meer risico<br />

lopen, maar ook voor hoger opgeleiden die toch maar een beperkte kennis hebben van hypotheken, zo blijkt<br />

uit de kennistoets. En dat is zorgelijk. Blijkbaar is men zo gefocust op de kosten van het advies dat men de<br />

risico’s van een verkeerde keuze in de hypotheek daardoor bagatelliseert of op de koop toe neemt. Die<br />

risicoperceptie zou vooral door de kennistoets moeten worden geactiveerd. Maar dat blijkt voor veel<br />

consumenten onvoldoende. Het heeft ‘een rol’ en - gelukkig – trekt een deel van de lager opgeleiden en<br />

mensen die de kennistoets echt slecht maken zich dat aan. Daarom heeft de kennistoets z’n waarde, maar<br />

het is niet genoeg.<br />

Gelijkertijd zien we in dit onderzoek dat de consument een beperkt beeld heeft van de inspanning die een<br />

adviseur levert voor een hypotheekadvies. In de open antwoorden zien we dat de consument dat al snel niet<br />

vindt opwegen tegen de kosten die daarvoor worden gerekend.<br />

Alles overziend denken we dat de branche op verschillende sporen zou moeten werken om ervoor te zorgen<br />

dat :<br />

a. de consument een verantwoorde keuze maakt voor het hypotheekbedieningsconcept dat het beste bij<br />

hem of haar past<br />

b. de acceptatie van advieskosten wordt vergroot.<br />

Daarvoor formuleren we de volgende aanbevelingen: (zie volgende pagina)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 10


Overall aanbevelingen<br />

De consument duidelijker maken welk belang het juiste hypotheekproduct voor hem of haar heeft en<br />

welke risico’s daar aan kleven<br />

De consument lijkt dusdanig in beslag genomen door de (korte termijn) kosten van het hypotheekadvies- en<br />

bemiddelingstraject dat deze de reikwijdte van de juiste keuze in een hypotheekproduct niet voldoende<br />

betrekt in de keuze van het bedieningsconcept. Daarvoor zal de consument, meer dan met een kennistoets,<br />

duidelijk moeten worden gemaakt welke impact keuzes in een hypotheekproduct voor zijn of haar financiële<br />

toekomst hebben en welke risico’s daar bovendien aan kleven.<br />

Inspanning zichtbaar maken: werken aan begrip voor advieskosten<br />

Duidelijker maken welke inspanningen en output de adviseur levert voor zijn of haar advies. Welke fasen<br />

worden in het adviestraject doorlopen, welke vergelijkingen worden gemaakt en wat levert de adviseur aan<br />

diensten (diagnose, vergelijkingen, verslaglegging, bemiddeling, etc.)? Een (globaal) inzicht in de<br />

urenbesteding en de dienstverlening die daarvoor wordt geleverd, zal de adviestarieven veel acceptabeler<br />

maken. Daarmee werkt de adviseur aan begrip voor de advieskosten en dat is een noodzakelijke<br />

voorwaarde voor de acceptatie van die advieskosten.<br />

Opbrengsten duidelijker maken: werken aan de prijs – kwaliteitverhouding van advies<br />

De kosten voor het advies en bemiddeling heel duidelijk in perspectief plaatsen tegen de opbrengsten<br />

ervan. Die opbrengsten zijn zelfs te waarderen in geld, zodat daarmee de advieskosten ook goed kunnen<br />

worden gerelateerd aan de opbrengsten. Denk aan het voorkomen van suboptimale keuzes (bijvoorbeeld<br />

het mislopen van het scherpste rente- of risicotarief), kosten voor mutaties (bij verhuizing, scheiding, e.d.) of<br />

de kans op het achterblijven met een onverantwoord hoge restschuld.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 11


Resultaten<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 12


Schematische weergave inhoud onderzoek<br />

Typering & Selectie<br />

Typering en selectie respondenten<br />

(bezit koophuis, eerste of tweede hypotheek,<br />

kwalificeren voor een hypotheek binnen vijf<br />

jaar, oversluitintentie)<br />

Zonder tarief<br />

Met tarief<br />

Na kennistest en<br />

bekendmaking aantal<br />

antwoorden goed<br />

Inschatting eigen kennis over hypotheken<br />

ten opzichte van gemiddelde Nederlander<br />

Aantrekkelijkheid bedieningsconcepten<br />

Keuze bedieningsconcepten<br />

Keuze bedieningsconcept<br />

Beoordeling tarieven<br />

Kennistest hypotheken (15 vragen)<br />

Inschatting eigen kennis over hypotheken<br />

ten opzichte van gemiddelde Nederlander<br />

Keuze bedieningsconcept<br />

Profiel consument<br />

Profiel consument (AFM beslisstijlen, aantal<br />

vragen over gedrag en attitude ten aanzien<br />

van financiële producten en administratieve<br />

zaken, omvang vermogen/spaargeld)<br />

Toelichting op keuze<br />

bedieningsconcept<br />

(open vraag)<br />

Toelichting op keuze<br />

bedieningsconcept<br />

indien men een<br />

andere keuze heeft<br />

gemaakt<br />

(open vraag)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 13


Overzicht van de (vier) bedieningsconcepten<br />

Hieronder is een overzicht weergegeven van de bedieningsconcepten die in dit onderzoek zijn<br />

meegenomen. Deze (vier) bedieningsconcepten, zoals ze zijn voorgelegd aan de consumenten, zijn<br />

hieronder beschreven. Links staan ook de tarieven die zijn bekend zijn gemaakt aan de<br />

consumenten. Hierbij is duidelijk aangegeven dat dit indicatieve kosten zijn.<br />

Kosten: €250,-<br />

Administratie kosten<br />

Kosten: €1000,-<br />

Kosten: €1750,-<br />

Kosten: €2500,-<br />

Execution only<br />

Dit concept is eigenlijk geen bedieningsconcept maar wel een keuzemogelijkheid voor u<br />

als consument. U zoekt zelf uw hypotheek uit en sluit een hypotheekproduct zelf af<br />

(zonder ondersteuning van een adviseur).<br />

100% digitale advisering en bemiddeling<br />

Een bedieningsconcept waarbij u zelf uw alle belangrijke gegevens op een internetsite<br />

invult en de site voor u de best passende hypotheek adviseert en regelt/afsluit.<br />

Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

Een bedieningsconcept waarbij u zelf uw alle belangrijke gegevens op een internetsite<br />

invult en daarna een kort adviestraject krijgt met een adviseur die de hypotheek dan voor u<br />

afsluit.<br />

100% face-to-face advisering en bemiddeling<br />

Een bedieningsconcept waarbij u geheel wordt geadviseerd door een hypotheekadviseur<br />

die vervolgens het hypotheekproduct ook voor u afsluit.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 14


100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

0%<br />

Eerste indruk Execution only en 100% digitaal is<br />

overwegend negatief, weinig mensen zijn echt enthousiast.<br />

Execution only<br />

5%<br />

23%<br />

26%<br />

34%<br />

28%<br />

12% 47%<br />

100% digitale<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

3%<br />

33%<br />

27%<br />

30%<br />

7%<br />

Eerste indruk bedieningsconcepten<br />

Vraag B1a t/m B1d: Wat is uw eerste indruk van het bedieningsconcept genaamd Execution only/100%<br />

digitale advisering en bemiddeling/beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en<br />

bemiddeling/100% face-to-face advisering?<br />

36%<br />

37%<br />

Zonder tarief<br />

Beperkte<br />

zelfwerkzaamheid +<br />

adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

10% 51%<br />

Lager opgeleiden zijn veel minder geporteerd van Execution only voor hypotheken. Het zijn vooral<br />

de hoger opgeleiden dis zich daardoor aangesproken voelen (33% hoger opgeleid vs. 18% lager<br />

opgeleid). Daarnaast zijn Beheersten en Ambitieuzen wat positiever over Execution only. Tenslotte<br />

zijn consumenten die schadeverzekeringen altijd helemaal zelf afsluiten (zonder hulp van een ATP)<br />

ook positiever over Execution only.<br />

41%<br />

30%<br />

16%<br />

2%<br />

Basis B1a-B1d: allen (n=501)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 15<br />

19%<br />

100% face-to-face<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

17%<br />

39%<br />

25%<br />

14%<br />

5%<br />

!Consumenten zijn het meest te<br />

spreken over beperkte<br />

zelfwerkzaamheid én face-toface<br />

advisering<br />

% spreekt mij<br />

56%<br />

19%<br />

(zeer) aan<br />

spreekt mij zeer aan<br />

spreekt mij aan<br />

neutraal<br />

spreekt mij niet aan<br />

spreekt mij helemaal niet aan<br />

Consumenten die hoger opgeleid zijn<br />

vinden beperkte zelfwerkzaamheid ook<br />

vaker aansprekend.<br />

Consumenten die vertrouwen hebben in<br />

hun eigen ATP zijn vaker enthousiast<br />

over face-to-face.


Zorgelijk! Voorkeur Execution only meer dan verdubbeld na<br />

bekendmaking tarieven bedieningsconcepten.<br />

Legenda<br />

Execution only<br />

100% digitale advisering<br />

en bemiddeling<br />

beperkte<br />

zelfwerkzaamheid plus<br />

verkort adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

100% face-to-face<br />

advisering en bemiddeling<br />

Voorkeur<br />

Zonder tarief<br />

4%<br />

7%<br />

6%<br />

8%<br />

14%<br />

15%<br />

25%<br />

14%<br />

7%<br />

Voorkeur bedieningsconcept<br />

Voorkeur<br />

Met tarief<br />

11%<br />

15%<br />

28% 12% 24%<br />

14%<br />

12%<br />

4%<br />

13%<br />

17%<br />

12%<br />

4%<br />

11%<br />

16%<br />

29% 9% 26% 11% 27%<br />

40% 9% 19%<br />

14% 24%<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

Vraag C1: Kunt u aangegeven naar welke van de vier bedieningsconcepten uw voorkeur uitgaat? (met tarief)<br />

Vraag E1: Kunt u nogmaals aangegeven naar welke van de vier bedieningsconcepten uw voorkeur uitgaat? (na het maken<br />

van de kennistest hypotheken en het zien van het aantal goed beantwoorde vragen)<br />

17%<br />

10%<br />

11%<br />

Halvering keuze face-toface<br />

advisering na<br />

confrontatie met tarief!<br />

Meer dan<br />

verdubbeling<br />

Execution Only na<br />

confrontatie met<br />

tarieven!<br />

Voorkeur<br />

Na kennistest<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 16<br />

15%<br />

10%<br />

9%<br />

Nauwelijks verandering<br />

van voorkeur na<br />

kennistest!<br />

sterke voorkeur<br />

lichte voorkeur<br />

sterke voorkeur<br />

lichte voorkeur<br />

sterke voorkeur<br />

lichte voorkeur<br />

sterke voorkeur<br />

lichte voorkeur<br />

geen voorkeur<br />

Geringe toename voorkeur<br />

face-to-face advisering na<br />

kennistest<br />

Basis B2, C1, E1: allen (n=501)


Belangrijkste redenen voor keuze EO zijn vooral het gemak<br />

(zelf doen), de lage kosten en het wantrouwen jegens<br />

adviseurs.<br />

Voorkeur<br />

Zonder tarief<br />

4%<br />

7%<br />

6%<br />

8%<br />

14%<br />

15%<br />

25%<br />

14%<br />

7%<br />

11%<br />

14%<br />

Toelichting keuze Execution only<br />

“Dan kan ik alles zelf regelen, dit doe ik het liefste”.<br />

“Zelf uitzoeken en rustig alles op een rij zetten”.<br />

“Baas over je eigen geld en een adviseur moet er ook aan verdienen”!!<br />

“Geen kosten bemiddeling”.<br />

“Vertrouw adviseurs niet echt”.<br />

“Komt het meest betrouwbaar over”.<br />

Toelichting keuze 100% digitale advisering en bemiddeling<br />

“Makkelijk thuis via internet regelen maar wel met advies”.<br />

“Makkelijk en dan heb ik het op papier staan”.<br />

“Duwtje in de goede richting om te kijken of mijn idee overeenkomt met een advies”.<br />

“Zelf zoeken en toch de zekerheid van ondersteuning”.<br />

“Ik heb de regie”.<br />

“De kosten blijven lager en het kan op ieder moment”.<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

Vraag B3a: Waarom gaat uw voorkeur uit naar Execution only?<br />

Vraag B3b: Waarom gaat uw voorkeur uit naar 100% digitale advisering en bemiddeling?<br />

Basis B2: allen (n=501)<br />

Basis B3a: heeft voorkeur voor<br />

Execution Only (n=57)<br />

Basis B3b: heeft voorkeur voor<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 100% digitaal (n=68) 17


Het gros van de consumenten die kiest voor face-to-face<br />

daarentegen geeft het vooral een veiliger gevoel om<br />

persoonlijk met een adviseur om de tafel te zitten.<br />

Voorkeur<br />

Zonder tarief<br />

4%<br />

7%<br />

6%<br />

8%<br />

14%<br />

15%<br />

25%<br />

14%<br />

7%<br />

29%<br />

40%<br />

Toelichting keuze beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling<br />

“Ik houd van zelf dingen uitzoeken, maar voor belangrijke beslissingen als een hypotheek zou ik wel graag advies<br />

willen van een expert”.<br />

“Zelf uitzoeken is prettig. maar een hypotheek is me te belangrijk om 100% zelf te regelen. ik zou het prettig vinden<br />

als iemand m'n keuzes checkt, evt. vragen beantwoord etc.”.<br />

“Stuk in eigen hand hebben”.<br />

“Ik verwacht een sneller traject en minder kosten voor inschakelen adviseur”<br />

“Snel en adequaat”.<br />

Toelichting keuze 100% face-to-face advisering en bemiddeling<br />

“Veiliger en meer duidelijkheid”.<br />

“Bij de andere vormen krijg ik het gevoel dat er veel kleine lettertjes zijn, die niet vermeld worden of dat er<br />

addertjes onder het gras zitten, die je niet ziet”.<br />

“Lijkt me betrouwbaarder, minder kans dat er zaken over het hoofd gezien worden”.<br />

“Vanwege het persoonlijke contact”.<br />

“Ik vind het lastig om alles zelf op te zoeken en wordt graag goed geïnformeerd”.<br />

“Persoonlijk en je praat met iemand die er verstand van heeft en je naar eer en geweten helpt!”<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

Vraag B3c: Waarom gaat uw voorkeur uit naar Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling?<br />

Vraag B3d: Waarom gaat uw voorkeur uit naar 100% face-to-face advisering en bemiddeling?<br />

Basis B2: allen (n=501)<br />

Basis B3c: heeft voorkeur voor<br />

beperkte zelfwerkzaamheid (n=144)<br />

Basis B3d: heeft voorkeur voor<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 100% face-to-face (n=200)<br />

18


Vooral laag opgeleide consumenten geven vaker de<br />

voorkeur aan face-to-face advies.<br />

Hoger opgeleiden kiezen vaker voor beperkte zelfwerkzaamheid.<br />

Voorkeur<br />

Zonder tarief<br />

4%<br />

7%<br />

6%<br />

8%<br />

14%<br />

15%<br />

25%<br />

14%<br />

7%<br />

11%<br />

14%<br />

29%<br />

40%<br />

Consumenten die hoog scoren (20%) op de kennistest kiezen relatief<br />

vaker voor Execution only dan consumenten die redelijk (9%) of laag<br />

(10%) scoren op de kennistest. Ook consumenten die zichzelf hoog<br />

(22%) inschatten qua kennis over hypotheken ten opzichte van de<br />

gemiddelde Nederlander kiezen vaker voor Execution only.<br />

Ook consumenten die bij voorkeur hun financiële beslissingen alleen<br />

nemen (dus zonder hun partner) kiezen vaker voor Execution only<br />

(15%) of beperkte zelfwerkzaamheid overigens (38%).<br />

Consumenten die hoog scoren (20%) op de kennistest kiezen relatief<br />

vaker voor Execution only dan consumenten die redelijk (9%) of laag<br />

(10%) scoren op de kennistest. Ook consumenten die zichzelf hoog<br />

(22%) inschatten qua kennis over hypotheken ten opzichte van de<br />

gemiddelde Nederlander kiezen vaker voor Execution only.<br />

Consumenten die hoog opgeleid zijn kiezen vaker voor beperkte<br />

zelfwerkzaamheid. Ook consumenten die de belastingaangifte zelf (of<br />

samen met partner) doen kiezen vaker voor beperkte<br />

zelfwerkzaamheid dan mensen die het uitbesteden (34% vs. 21%).<br />

Ook aspirant huizenkopers kiezen opvallend vaak voor dit model<br />

(48%).<br />

Laag en midden opgeleide consumenten kiezen uitdrukkelijk voor<br />

100% face-to-face dan hoger opgeleide consumenten (48% en 46%<br />

vs. 31%).<br />

Consumenten die zich ook voor schadeverzekeringen laten adviseren<br />

door een intermediair kiezen veel vaker voor face to face advies<br />

(58%). Ook eerdere positieve advieservaringen helpen hierin.<br />

Consumenten met goede advieservaring kiezen ook vaker voor faceto-face<br />

advies.<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

Legenda<br />

Execution only<br />

100% digitale advisering<br />

en bemiddeling<br />

beperkte<br />

zelfwerkzaamheid plus<br />

verkort adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

100% face-to-face<br />

advisering en bemiddeling<br />

Basis B2, C1, E1: allen (n=501)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 19


Bijna de helft van de consumenten maakt een andere<br />

keuze na geconfronteerd te zijn met de tarieven!<br />

De kosten spelen uiteraard (vrijwel) de enige belangrijke rol hierin.<br />

46% van de consumenten<br />

maakt een andere keuze na<br />

bekendmaking tarieven!!<br />

Waarom andere keuze gemaakt?<br />

Na bekendmaking tarieven<br />

Toelichting op het maken van een andere keuze voor een bedieningsconcept na bekendmaking tarieven<br />

“Belachelijk hoge prijzen voor advies“.<br />

“Het bespaart veel geld. Het is redelijk kostbaar”.<br />

“Als je 750 euro kan verdienen door zaken zelf uit te zoeken is dat wel de moeite waard”.<br />

“Deze is goedkoper”<br />

“Vind de prijs erg hoog, te hoog voor een gesprek wat m.i. een uurtje zou duren”.<br />

“Vind bemiddelingskosten niet naar verhouding”.<br />

“De betaling vind ik absurd te hoog na alle zwendel en woeker polissen mogen ze mij betalen”.<br />

“Dan ga ik toch voor de goedkoopste optie en vertrouw ik op mijn eigen kennis”.<br />

“Veel goedkoper. Zou het gaan proberen om het zelf te regelen”.<br />

“Ik vind de kosten enorm voor louter een korte toelichting aan een adviseur. Je weet het zelf vaak toch wel en de adviseur geeft<br />

een duwtje in de rug. Ik houd die resterende 1500 liever zelf. Kun je 2x aflossing van betalen!”<br />

“Alles heeft zijn prijs. de adviezen waar ik nu stevig voor moet gaan betalen, haal ik wel elders. Ik vind het absurd om te moeten<br />

betalen voor een product wat ik afneem.”<br />

Vraag C2: U heeft eerder aangegeven een voorkeur te hebben voor .<br />

Kunt u toelichten waarom u een andere keuze hebt gemaakt?<br />

Uit de open antwoorden blijkt<br />

dat veel consumenten geen<br />

notie hebben van het feit dat<br />

een hypotheekadvies al gauw<br />

rond de €2500 kost.<br />

Basis C2: heeft na<br />

bekendmaking tarief een andere<br />

keuze gemaakt (n=230)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 20


Conceptvoorkeur MET tarief<br />

Switchgeneigdheid is dus hoog na confrontatie met<br />

tarieven. 14% van de consumenten die eerst een keuze maakte<br />

voor face-to-face kiest na het zien van de kosten voor Execution only!<br />

46% van de consumenten<br />

maakt een andere keuze na<br />

bekendmaking tarieven!!<br />

Execution<br />

only<br />

100% digitale<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

Wie kiezen er voor een ander concept<br />

na bekendmaking tarieven?<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

!<br />

Beperkte<br />

zelfwerkzaamhe<br />

id plus verkort<br />

adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

!<br />

100% fase-toface<br />

advisering<br />

en bemiddeling<br />

Leeswijzer: uit deze grafiek is af te lezen dat van de<br />

200 mensen die VOOR de bekendmaking van de<br />

tarieven voor face-to-face kozen, nog maar 45% NA<br />

de bekendmaking ook kozen. De consumenten die<br />

een andere keuze hebben gemaakt, kozen vooral voor<br />

beperkte zelfwerkzaamheid (26%). 14% van hen is<br />

overgestapt naar Execution only. Oftewel: welke<br />

keuze maakt men NA de bekendmaking van de<br />

tarieven. Blijft men bij zijn of haar eerste keuze of kiest<br />

men voor een ander concept?<br />

Basis B2, C1, E1: allen (n=501)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 21<br />

!<br />

Geen<br />

voorkeur<br />

(n=57) (n=68) (n=144) (n=200) (n=32)<br />

Execution only 89% 41% 23% 14% 6%<br />

100% digitale advisering en<br />

bemiddeling<br />

Beperkte zelfwerkzaamheid<br />

plus verkort adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

100% face-to-face advisering<br />

en bemiddeling<br />

Conceptvoorkeur ZONDER tarief<br />

5% 47% 22% 8% 3%<br />

7% 7% 48% 26% 3%<br />

0% 3% 1% 45% 0%<br />

Geen voorkeur 0% 3% 6% 7% 88%<br />

Over de gehele linie zien we dat consumenten die na<br />

de confrontatie met de tarieven voor een ander<br />

concept kiezen weinig van elkaar verschillen. We zien<br />

hier geen grote verschillen tussen opleidingniveau of<br />

de score op de kennistest en andere<br />

doelgroepvariabelen.<br />

Verontrustend is dat veel consumenten die relatief<br />

weinig kennis hebben van hypotheken (blijkens hun<br />

scores op de hypotheek-kennistoets) ook massaal de<br />

overstap maken naar Execution only.<br />

• Bij lager en midden opgeleiden stijgt de fractie die<br />

kiest voor Execution only van 9% en 10% naar<br />

respectievelijk 21% en 30!<br />

• Onder de aspirant kopers (die hun eerste hypotheek<br />

nog moeten sluiten en bijzonder weinig kennis hebben<br />

van hypotheken) stijgt het Execution only percentage<br />

van 9% naar 36%!<br />

• En ook onder minder draagkrachtigen met kleinere<br />

vermogens (minder dan 25K) stijgt het percentage<br />

Execution only van ca. 12% naar ca. 30%..


Conceptvoorkeur (met tarief) NA de kennistest<br />

Switchgeneigdheid is na het maken van de kennistest<br />

geringer. De meerderheid van de aanhangers van Execution<br />

only blijft bij zijn of haar eerdere keuze!<br />

23% van de consumenten<br />

maakt een andere keuze na<br />

het maken van de kennistest!!<br />

Execution<br />

only<br />

100% digitale<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

Beperkte<br />

zelfwerkzaamhe<br />

id plus verkort<br />

adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

100% fase-toface<br />

advisering<br />

en bemiddeling<br />

Geen<br />

voorkeur<br />

(n=139) (n=85) (n=130) (n=95) (n=52)<br />

Execution only 77% 10% 1% 1% 7%<br />

100% digitale advisering en<br />

bemiddeling<br />

Beperkte zelfwerkzaamheid<br />

plus verkort adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

100% face-to-face advisering<br />

en bemiddeling<br />

Conceptvoorkeur (met tarief) VOOR het maken van de kennistest<br />

!<br />

Wie kiezen er voor een ander concept<br />

na het maken van de keuzetest?<br />

13% 62% 5% 1% 0%<br />

4% 22% 77% 2% 13%<br />

4% 1% 14% 95% 12%<br />

Geen voorkeur 2% 5% 2% 1% 67%<br />

Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)<br />

Leeswijzer: uit deze grafiek is af te lezen dat van de<br />

139 mensen die VOOR de kennistest voor Execution<br />

only kozen, 77% NA de kennistest nog steeds voor<br />

Execution only kiezen. De consumenten die een<br />

andere keuze hebben gemaakt, kozen vooral voor<br />

100% digitaal (13%). Oftewel: welke keuze maakt men<br />

NA het maken van de kennistest . Blijft men bij zijn of<br />

haar eerste keuze of kiest men voor een ander<br />

concept?<br />

De kennistoets heeft wel enig effect op consumenten.<br />

Vooral consumenten die laag scoren op de kennistest<br />

hypotheken gaan na het zien van hun eigen score<br />

toch relatief vaker voor een ander bedieningsconcept<br />

(resp. 33% die een andere keuze maakt vs. 12% die<br />

een andere keuze maakt)<br />

Vrouwen (27%) kiezen na het maken van de<br />

kennistest relatief iets vaker voor een ander concept<br />

dan mannen (19%).<br />

Ook lager opgeleiden kiezen vaker voor aan ander<br />

bedieningsconcept (32%)<br />

En datzelfde geldt, zij het in iets minder mate, voor<br />

aspirant huizenkopers (27%).<br />

Basis B2, C1, E1: allen (n=501)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 22


Consumenten reageren vaak kritisch als ze worden<br />

geconfronteerd met de tarieven van de verschillende<br />

bedieningsconcepten. Voor Execution only geldt dat in mindere mate.<br />

100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

0%<br />

Indicatie<br />

tarieven:<br />

Execution only<br />

3%<br />

26%<br />

15%<br />

22%<br />

26%<br />

7%<br />

Kosten: €250<br />

administratie<br />

kosten<br />

29%<br />

48%<br />

100% digitale<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

1%<br />

14%<br />

13%<br />

30%<br />

35%<br />

7%<br />

Beoordeling tarieven bedieningsconcepten<br />

15%<br />

65%<br />

Beperkte<br />

zelfwerkzaamheid +<br />

adviestraject en<br />

bemiddeling<br />

Vraag C3a t/m C3d: Hoe beoordeelt u de kosten van het bedieningsconcept Execution only/100% digitale advisering en<br />

bemiddeling/beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling/100% face-to-face advisering?<br />

10%<br />

1%<br />

17%<br />

32%<br />

34%<br />

6%<br />

Basis C3a-C3d: allen (n=501)<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 23<br />

11%<br />

66%<br />

10% 10%<br />

12%<br />

28%<br />

43%<br />

Kosten: €1000 Kosten: €1750 Kosten: €2500<br />

Er zijn weinig verschillen te zien tussen de verschillende<br />

doelgroepen als het gaat om de beoordeling van de kosten.<br />

We zien ook niet dat lager opgeleiden of mensen met geringere<br />

vermogens de kosten vaker als (te) hoog kwalificeren dan anderen.<br />

100% face-to-face<br />

advisering en<br />

bemiddeling<br />

7%<br />

71%<br />

aan de lage kant<br />

redelijk<br />

iets te hoog<br />

te hoog<br />

veel te hoog<br />

kan dat niet beoordelen<br />

Overall hebben consumenten moeite met de tariefstelling van<br />

advies & bemiddeling. Dat geldt ook voor beperkt advies en<br />

digitale dienstverlening. En zelfs bij Execution only (48% te<br />

hoog). De weerstand tegen de kosten van face-to-face<br />

dienstverlening (43% ‘veel te hoog’) is wel opvallend.


Resultaten kennistest hypotheken: gemiddeld 9 van de 15<br />

antwoorden juist. Dus 40% onjuist…<br />

aantal juiste<br />

antwoorden<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

14<br />

15<br />

Score op (AFM)kennistoets hypotheken<br />

(aantal juiste antwoorden van de 15 vragen)<br />

Gemiddeld aantal juiste antwoorden<br />

0,2%<br />

0,4%<br />

1,6%<br />

0,0%<br />

2,8%<br />

2,0%<br />

6,0%<br />

4,9%<br />

7,9%<br />

8,6%<br />

13,5%<br />

13,7%<br />

13,3%<br />

12,6%<br />

12,6%<br />

0% 5% 10% 15% 20%<br />

9,0<br />

Lage score<br />

Redelijke<br />

score<br />

Hoge score<br />

Geen enkele respondent heeft alle15<br />

vragen goed beantwoord…!<br />

Gemiddelde score<br />

per doelgroep<br />

Opleiding<br />

laag 7,7<br />

midden 9,0<br />

hoog 9,4<br />

Geslacht<br />

man 9,7<br />

vrouw 8,3<br />

Leeftijd<br />

21-24 jaar 7,3<br />

25-34 jaar 8,2<br />

35-49 jaar 9,3<br />

50-64 jaar 9,4<br />

Doelgroep<br />

Heeft (eerste) hypotheek 8,9<br />

Heeft al eerder een hypotheek<br />

afgesloten 9,5<br />

Verwachting in de komende 5<br />

jaar een hypotheek af te sluiten 7,2<br />

Beheerst<br />

AFM Beslisstijlen<br />

9,6<br />

Ambitieus 9,1<br />

Adviesgevoelig 8,2<br />

Gemaksgeoriënteerd 8,6<br />

Vraag D1 t/m D15: 15 kennisvragen over hypotheken en het afsluiten ervan met een multiple choice antwoordmogelijkheid<br />

Lager opgeleiden hebben inderdaad ook<br />

gemiddeld duidelijk minder kennis van<br />

hypotheken. En lopen dus ook meer risico!<br />

Maar ook binnen de hoog opgeleiden blijft<br />

de score op 9,4 van de 15 vragen steken.<br />

Mannen hebben meer kennis van<br />

hypotheken dan vrouwen..<br />

Hoe ouder, hoe meer kennis. Dit correleert<br />

ook sterk met ervaring met het hypotheekafsluitproces.<br />

Aspirant huizenkopers hebben bijzonder<br />

weinig kennis van hypotheken. Gemiddeld<br />

minder dan de helft van de vragen goed..<br />

Voor hen is het dus zeer belangrijk zich<br />

goed te (laten) adviseren!<br />

Adviesgevoeligen hebben gemiddeld iets<br />

minder kennis van hypotheken. Maar<br />

ambitieuzen en gemaksgeoriënteerden<br />

scoren gemiddeld niet veel beter …<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 24


Opmerkelijk!...? Per saldo schat de gemiddelde consument de<br />

eigen kennis (vóór de kennistoets) hoger in dan<br />

gemiddeld...(?!) De kennistest heeft hier nauwelijks invloed op.<br />

Vrouwen (17%) zijn meer bescheiden dan mannen<br />

(36%) als het gaat om hun eigen kennis over<br />

hypotheken. Hoger opgeleiden en consumenten met<br />

een vermogen van >75.000 schatten hun eigen kennis<br />

doorgaans hoger in dan de gemiddelde Nederlander.<br />

Ditzelfde geldt voor de Beheersten en Ambitieuzen<br />

(AFM gedragstijl-segmenten)<br />

100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

0%<br />

Inschatting kennis<br />

Vóór kennistest<br />

5%<br />

22%<br />

55%<br />

16%<br />

3%<br />

27%<br />

18%<br />

Inschatting kennis hypotheken<br />

In vergelijking met de gemiddelde Nederlander<br />

Inschatting kennis<br />

Na kennistest<br />

Vraag A10: Als ik mezelf vergelijk met anderen als het gaat om kennis over hypotheken; dan schat ik mezelf<br />

als volgt in:<br />

4%<br />

23%<br />

45%<br />

21%<br />

7%<br />

Vraag D16: Als ik mezelf nogmaals vergelijk met anderen als het gaat om kennis over hypotheken; dan schat<br />

ik mezelf als volgt in:<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 25<br />

27%<br />

28%<br />

Vooral op lager opgeleide consumenten heeft de kennistoets de<br />

impact dat het hen bescheidener maakt. Voor de kennistoets<br />

kwalificeerde 17% zich als iemand met minder kennis dan<br />

gemiddeld tegen 44% na de kennistoets.<br />

heel veel beter dan gemiddeld<br />

beter dan gemiddeld<br />

ongeveer gemiddeld<br />

minder dan gemiddeld<br />

veel minder dan gemiddeld<br />

De kennistoets maakt een<br />

klein deel van de<br />

consumenten iets<br />

bescheidener over de eigen<br />

capaciteiten.<br />

Basis A10, D16: allen (n=501)


Bijlagen<br />

Onderzoeksverantwoording<br />

AFM beslisstijlen<br />

Scores op de kennistest hypotheken<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 26


Onderzoeksverantwoording<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 27


Onderzoeksverantwoording<br />

Methode Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Panel van Intomart GfK . Respondenten uit<br />

het Panel ontvingen via een e-mail een uitnodiging met daarin een link naar de online<br />

vragenlijst.<br />

Veldwerkperiode Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 10 mei t/m 17 mei <strong>2012</strong>.<br />

De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedroeg ca. 14 minuten.<br />

Doelgroep & steekproef De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit Nederlanders in de leeftijd van 21-64 jaar oud die in<br />

het bezit zijn van een koophuis of tenminste overwegen een huis te kopen. Hierbij is een zo<br />

representatief mogelijk steekproef getrokken van Nederlanders in de leeftijd van 21-64 jaar oud,<br />

maar zijn hier de mensen uit geselecteerd die geen koophuis hebben en ook niet het<br />

voornemen hebben om in de komende vijf jaar een huis te kopen. Uiteindelijk<br />

hebben n=500 Nederlanders de vragenlijst volledig ingevuld.<br />

Rapportage Naast deze PowerPoint rapportage is er eveneens een uitgebreid tabellenboek beschikbaar met<br />

uitsplitsingen van de resultaten naar relevante achtergrondkenmerken en typeringen.<br />

Certificering Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van Intomart GfK<br />

dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362.<br />

Intomart GfK onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion<br />

and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl).<br />

Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval bij<br />

de onderzoeksresultaten als bron "Intomart GfK juni <strong>2012</strong>" te worden vermeld. Exclusiviteit van<br />

verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 9 (zie<br />

http://www.moaweb.nl).<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 28


AFM beslisstijlen<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 29


AFM Financiële Beslisstijlen<br />

Gebruik van de vier financiële beslisstijlen van de AFM in dit onderzoek<br />

In dit onderzoek zijn de resultaten ook uitgesplitst naar de segmenten die de AFM onderscheidt als financiële<br />

beslisstijlen. Deze (vier) segmenten zijn hieronder beschreven. En, waar relevant, wordt ook aangegeven hoe deze<br />

verschillende segmenten met financiële beslissingen en risico’s omgaan.<br />

38% 24% 26% 13%<br />

Beheerst<br />

De beheerste heeft tot doel een weloverwogen beslissing te nemen en wil zijn beslissing met name op basis van feiten en goede argumenten<br />

maken. Hij gaat daarbij zeer nauwgezet te werk: overweegt veel alternatieven en zoekt door tot hij het beste product heeft gevonden.<br />

Daarnaast is de beheerste zeer zelfstandig. Hij wil in staat zijn een eigen, zelfstandige, gefundeerde beslissing te nemen.<br />

Beheersten zijn relatief minder vaak lager opgeleiden en schatten hun eigen kennis over hypotheken vaker beter in dan de gemiddelde<br />

Nederlander.<br />

Ambitieus<br />

De beslisstijl van de ambitieuzen laat zich het beste omschrijven als ‘avontuurlijk’. Men probeert graag nieuwe producten, gaat ingewikkelde<br />

constructies niet uit de weg en is bereid een gokje te wagen. Men steekt een gemiddelde energie in de aanschaf van een nieuw financieel<br />

product en handelt bij voorkeur individueel.<br />

Adviesgevoelig<br />

We kunnen de beslisstijl van de adviesgevoeligen het beste typeren als 'gericht op anderen'. Men laat zich voornamelijk leiden in zijn<br />

keuzeproces door het vertrouwen dat men heeft in een ander persoon, stelt zich weinig kritisch op en gaat vooral af op zijn gevoel in plaats<br />

van op product inhoudelijke aspecten. Tevens heeft men geen intensief zoekgedrag: men beperkt het aantal alternatieven en de hoeveelheid<br />

informatie en stopt met zoeken zodra men een product heeft gevonden dat voldoet. Over het algemeen zouden adviesgevoeligen zich vaker<br />

laten adviseren dan de gemiddelde Nederlander. Adviesgevoeligen scoren relatief vaker laag op de kennistest hypotheken.<br />

Gemaksgeorienteerd<br />

Gemaksgeoriënteerden zijn enerzijds sterk gericht op het beperken van de hoeveelheid informatie bij het nemen van beslissingen en zijn<br />

daarnaast gericht op het beperken van risico. Men is weinig adviesgevoelig, maar neemt juist veel meer individueel beslissingen. Zo vertrouwt<br />

men adviseurs niet zo gemakkelijk en praat men weinig met anderen over de aanschaf van financiële producten.<br />

Gemaksgeorienteerden score relatief minder vaak hoog op de kennistest hypotheken. Basis = 501<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 30


Scores op de kennistest hypotheken<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 31


Score op de kennistest<br />

Lager opgeleiden hebben relatief minder vragen goed<br />

beantwoord. Maar ook hoger opgeleiden blijven steken op gemiddeld 9,5<br />

van de 15 vragen goed.<br />

Gemiddeld aantal<br />

goede antwoorden<br />

100%<br />

80%<br />

60%<br />

40%<br />

20%<br />

0%<br />

Totaal Opleidingsniveau<br />

9,0 7,7<br />

9,0<br />

9,5<br />

19%<br />

53%<br />

27%<br />

10%<br />

48%<br />

43%<br />

24% 25%<br />

Totaal Laag Midden Hoog<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 32<br />

18%<br />

58%<br />

24%<br />

50%<br />

hoge score<br />

redelijke score<br />

lage score<br />

7 of minder<br />

vragen goed<br />

beantwoord.<br />

8 – 11<br />

vragen goed<br />

beantwoord.<br />

12 of meer<br />

vragen goed<br />

beantwoord.


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 1 van 15<br />

Je hypotheekadviseur legt uit hoe de spaarhypotheek werkt. Hij vertelt dat je bij de spaarhypotheek elke<br />

maand geld spaart om je hypotheek af te lossen. Waarom is het sparen voor een hypotheek bijzonder?<br />

a. De rente die je betaalt is net zo laag als de rente die je krijgt op een gewone spaarrekening.<br />

b. De rente over het geld dat je spaart is even hoog als de rente die je betaalt voor de hypotheek.<br />

c. Je kunt de rente die je spaart aftrekken van de rente die je moet betalen over de hypotheek.<br />

Antwoord B is goed. 46% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 2 van 15<br />

Een aanbieder van hypotheken stuurt je een lijst met verschillende hypotheken. In die lijst staat ook een<br />

'levenhypotheek'. Wat is een levenhypotheek?<br />

a. Een hypotheek die altijd helemaal wordt afgelost als je overlijdt.<br />

b. Een hypotheek die je aan het eind altijd helemaal aflost met geld uit een levensverzekering.<br />

c. Een hypotheek die je helemaal of voor een deel aflost met geld uit een levensverzekering.<br />

Antwoord C is goed. 52% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 33


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 3 van 15<br />

Je twijfelt bij het aanvragen van een hypotheek of je een beleggingshypotheek moet nemen. Bij een<br />

beleggingshypotheek betaal je elke maand een premie. De aanbieder van de hypotheek belegt dit geld op<br />

de beurs. Je kunt de hypotheek aan het einde aflossen met de waarde van die belegging. Wat is het<br />

grootste risico dat je met een beleggingshypotheek loopt?<br />

a. Er kan plotseling een crisis zijn op de beurs.<br />

b. De waarde van je aandelen kan na het krijgen van de hypotheek dalen.<br />

c. Je kunt aan het einde van de hypotheek nog schuld overhouden.<br />

Antwoord C is goed. 73% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 4 van 15<br />

Op een feestje ontmoet je Peter. Hij vertelt je dat hij een kleine hypotheek heeft aangevraagd om zijn<br />

keuken te verbouwen. Wat bedoelt Peter met een kleine hypotheek?<br />

a. Peter heeft een persoonlijke lening aangevraagd<br />

b. Peter heeft een contract met een aannemer<br />

c. Peter heeft een lening aangevraagd met zijn huis als onderpand<br />

Antwoord C is goed. 78% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 34


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 5 van 15<br />

Je ziet een advertentie voor een hypotheek. In de advertentie staan drie verschillende rentes. De eerste<br />

rente is 2,9 procent. De tweede is 4,7 procent en de derde is 5,2 procent. Welke rente je moet betalen hangt<br />

af van de periode die je afspreekt waarin de rente gelijk blijft. Die periode heet de rentevaste periode. Bij<br />

welke rente is die periode het kortst?<br />

a. 2,9%.<br />

b. 4,7%.<br />

c. 5,2%.<br />

Antwoord A is goed. 75% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 6 van 15<br />

Je krijgt van de bank een offerte voor een hypotheek. In de offerte staat dat je het eerste jaar een<br />

rentebedenktijd hebt. Welk voordeel heb je bij een rentebedenktijd?<br />

a. Je hoeft pas rente te betalen als het eerste jaar voorbij is.<br />

b. Je betaalt automatisch minder rente als de rente na het eerste jaar daalt.<br />

c. Je kunt de rente boetevrij verlagen als de rente in het eerste jaar daalt.<br />

Antwoord C is goed. 75% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 35


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 7 van 15<br />

In een hypotheekofferte lees je het volgende: rente : 5,8%, effectieve rente : 6,0%. Waarom is er verschil<br />

tussen deze percentages?<br />

a. De effectieve rente is hoger, omdat je rente-op-rente betaalt.<br />

b. De effectieve rente is hoger, omdat het een bruto rente is. De belasting geeft nog geld terug.<br />

c. De effectieve rente is hoger, omdat je ook de kosten voor de notaris moet betalen.<br />

Antwoord A is goed. 45% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 8 van 15<br />

Je leest de laatste tijd veel in de krant over de aftrek van hypotheekrente. Waarvan mag je de<br />

hypotheekrente aftrekken?<br />

a. Van je inkomsten.<br />

b. Van je hypotheekschuld.<br />

c. Van de belasting die je over je inkomsten moet betalen.<br />

Antwoord A is goed. 21% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 36


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 9 van 15<br />

Karin verkoopt haar oude huis en lost haar hypotheek af. De winst die ze maakt noem je overwaarde. Karin<br />

verhuist naar een groter en duurder huis. Hiervoor vraagt ze weer een hypotheek aan. Ze wil alle rente voor<br />

de nieuwe hypotheek aftrekken van de belasting. Wat moet Karin dan doen?<br />

a. Karin moet de overwaarde in het nieuwe huis investeren.<br />

b. Karin moet een hypotheek aanvragen die even hoog is als de prijs van het nieuwe huis.<br />

c. Karin moet een hypotheek aanvragen die hoger is dan de prijs van het nieuwe huis.<br />

Antwoord A is goed. 77% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 10 van 15<br />

Karin en Jos zien in de krant een advertentie voor een nieuwbouwhuis. Achter de vraagprijs van € 200.000,-<br />

staat de afkorting 'v.o.n.'. Dat betekent 'vrij op naam'. Hoeveel moeten zij minimaal betalen om dit huis te<br />

kunnen kopen?<br />

a. € 200.000,-.<br />

b. € 200.000,- + ongeveer € 10.000,- voor kosten.<br />

c. € 200.000,- + ongeveer € 20.000,- voor kosten.<br />

Antwoord A is goed. 72% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 37


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 11 van 15<br />

Tom heeft een huis gekocht. Hij vraagt aan zijn tussenpersoon of hij een hypotheek kan aanvragen met<br />

Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Dat is een speciaal fonds dat aan de aanbieder van de hypotheek<br />

zekerheid geeft dat Tom zijn hypotheek kan betalen. Tom hoeft dan minder rente te betalen voor zijn<br />

hypotheek. De tussenpersoon ziet meteen in het koopcontract dat Tom geen hypotheek kan krijgen met<br />

Nationale Hypotheekgarantie. Hoe kan de adviseur dit zo snel zien?<br />

a. Het is geen nieuwbouwhuis.<br />

b. De koopprijs is te hoog.<br />

c. Het salaris van Tom is te laag.<br />

Antwoord B is goed. 65% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 12 van 15<br />

Egon wil graag een auto kopen. Hij wil ook een nieuwe dvd-speler kopen. Egon wil daarvoor een hypotheek<br />

aanvragen. Waarom vraagt Egon geen persoonlijke lening aan?<br />

a. Egon betaalt minder rente voor een hypotheek dan voor een persoonlijke lening.<br />

b. Egon mag de rente van een hypotheek aftrekken van de belasting.<br />

c. De kosten voor het afsluiten van een hypotheek zijn lager.<br />

Antwoord A is goed. 59% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 38


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 13 van 15<br />

Frank en Diana hebben een aantal jaren geleden een huis gekocht. Ze betalen 7 procent rente voor hun<br />

hypotheek die nog een aantal jaren duurt. De rente is nu 5 procent. Frank en Diana willen daarom graag een<br />

nieuwe hypotheek met minder rente. Dat heet het 'oversluiten' van de hypotheek. Mogen Frank en Diana<br />

hun hypotheek oversluiten van de bank?<br />

a. Nee, want dan loopt de bank inkomsten mis.<br />

b. Ja, kosteloos oversluiten naar een lagere rente mag altijd.<br />

c. Ja, maar Frank en Diana moeten dan wel boeterente betalen.<br />

Antwoord C is goed. 92% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

Vraag 14 van 15<br />

Je wilt een huis kopen. Daarom wil je van de bank weten hoeveel je kunt lenen. Hoe beslist de bank hoeveel<br />

geld je kunt lenen?<br />

a. De bank kijkt naar je inkomsten.<br />

b. De bank kijkt naar je inkomsten en naar de waarde van het huis dat je wilt kopen.<br />

c. De bank kijkt naar je inkomsten en de waarde van het huis dat je wilt kopen. Maar de bank kijkt ook naar<br />

andere kosten die je moet betalen.<br />

Antwoord C is goed. 66% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 39


Kennistest hypotheken (bron: AFM)<br />

Vraag 15 van 15<br />

Je vraagt een hypotheek aan bij je tussenpersoon. Je vraagt hem om een financiële bijsluiter. Dat is een<br />

overzicht van de belangrijkste kenmerken en risico's van een financieel product. Heb je daar altijd recht op?<br />

a. Nee, een financiële bijsluiter moet alleen als de hypotheek erg ingewikkeld is.<br />

b. Nee, een financiële bijsluiter moet alleen bij beleggingen.<br />

c. Ja, een financiële bijsluiter moet bij elke hypotheek.<br />

Antwoord A is goed. 3% heeft deze vraag goed beantwoord.<br />

© Intomart GfK <strong>2012</strong> | SEH <strong>congres</strong> <strong>2012</strong>, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei <strong>2012</strong> 40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!