Revalidatieverpleegkundige - Verpleegkundigen & Verzorgenden ...

3 Zorgvragers en zorgvragen binnen de revalidatieverpleegkunde
3.1 Inleiding
Dit hoofdstuk geeft een beschrijving van de zorgvragers, hun zorgvragen en de zorgcontext, als
onderbouwing van een specifieke vorm van beroepsuitoefening. Hiermee wordt ook een
referentiekader neergezet voor de benodigde deskundigheid van een revalidatieverpleegkundige
3.2 De oorsprong van de zorgvragen
De zorgvragen ontstaan door:
- zelfzorgtekorten door invaliderende processen na een trauma
- zelfzorgtekorten naar aanleiding van aangeboren of verworven aandoeningen,
stoornissen of beperkingen mogelijk als gevolg van (chronische/acute)ziekte of comorbiditeit
- zelfzorgtekorten als gevolg van een operatie
- exacerbaties van ziekteprocessen. De zorgvragers ondervinden beperkingen in
hun Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL), Huishoudelijke Dagelijkse
Levensverrichtingen (HDL) en in hun maatschappelijke participatie. Hierdoor kan
het zelfzorgtekort en de mate van autonomie zodanig worden beperkt, dat tijdelijk
multidisciplinaire (revalidatiezorg) hulp noodzakelijk is
- zelfzorgtekorten als gevolg van sociaal-emotionele verstoring
- tekorten en gebreken op het gebied van mobiliteit, persoonlijke verzorging,
cognitie, communicatie, maatschappelijke of psychisch functioneren.
De meest voorkomende zorgvragen ontstaan door het willen verbeteren van het zelfmanagement,
het leren omgaan met en verminderen van beperkingen, het verwerken van een rouw- en
acceptatieproces en verzoeken om naasten te begeleiden. Zorgvrager en naasten zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden en zijn beiden zorgvragers in het revalidatieproces.
Een ander belangrijk aspect is de persoonlijke beleving van de zorgvrager en diens naasten met
betrekking tot de beperking. Met andere woorden: in hoeverre kan de eigen regie op gezondheid
en bestaan worden hervonden in gezin en maatschappij? De revalidatiebehandeling richt zich op
verschillende aspecten uit het dagelijkse leven, zoals onder meer de persoonlijke verzorging, de
huishoudelijke verzorging, de communicatie, de dagbesteding, privé en werkrelaties, het werken en
mobiliteit.
3.3 Kenmerken van de groep zorgvragers
Algemene kenmerken van de groep zorgvragers zijn:
- meerdere culturele achtergronden: zorgvragers uit andere culturen hebben
andere verwachtingen en kunnen anders participeren in het revalidatieproces
- alle leeftijden met leeftijds- en ontwikkelingsgebonden zorgvragen
- alle lagen en milieus van de bevolking.
Specifieke kenmerken van de zorgvragers en hun zorgvragen kunnen zijn:
- een redelijke mate van complexiteit wegens diversiteit van hulpvragen, als gevolg
van medische en sociaal-maatschappelijke problemen voortvloeiend uit de
omgang met verworven beperkingen in zelfmanagement en autonomie
- een zich voortschrijdend (on-)omkeerbaar ziekteproces, dat in aard, omvang en
urgentie verschilt, met zich afwisselende vooruitzichten op (volledig) herstel
- één of meer lichamelijke (sluipende) aandoeningen waarmee zorgvragers
hoogstwaarschijnlijk de rest van hun leven te maken hebben. Hun klachten zijn te
verlichten, te behandelen of te verminderen. De ziekte is meestal niet te genezen,
maar de gevolgen zijn wel te beperken
- een bepaalde behoefte aan sociaal-emotionele ondersteuning
- de motivatie tot het aangaan van een revalidatieproces, waarbij de zorgvrager
streeft naar het bereiken van een adequaat zelfmanagement
11