MemoRad 2012-4 - Nederlandse Vereniging voor Radiologie

16
MEMORAD
artikelen
Honderdjarige ontdekking
van de kosmische straling
De ontdekker der kosmische straling miste
de Nobelprijs door hoogtevrees
kees vellenga
K I J K o o k o p w w w . r a d i o l o g e n . n l
Dit bericht las ik in Dagblad De Limburger op
15 november 2012:
De Valkenburgse Jezuïet Theodor Wulf ontdekte
in 1910 de kosmische straling, maar
kon vanwege hoogtevrees het bewijs niet rond
krijgen.
De van geboorte Duitse professor natuurkunde,
Wulf, woonde en werkte in het Jezuïetenklooster
Boslust in Broekhem-Noord, dichtbij
Valkenburg. Het klooster was een wetenschappelijk
centrum voor theologie, filosofie en
natuurkunde, en beschikte over een enorme
bibliotheek en een sterrenkundig observatorium.
In 1896 ontdekte de Fransman Henri Becquerel
dat Uranium onbekende straling uitzond:
Het jezuïetenklooster in zijn hoogtijdagen.
Historie
radioactiviteit. Enkele jaren later zag het Frans-
Poolse echtpaar Pierre en Marie Curie kans de
radioactieve elementen Uranium, Thorium,
Polonium en Radium te isoleren uit ertshoudend
gesteente (pekblende) en de eigenschappen
te beschrijven. Deze drie mensen kregen
daarvoor de Nobelprijs voor natuurkunde in
1903; in 1911 ontving Marie nogmaals de Nobelprijs,
ditmaal voor scheikunde.
Prof. Theodor Wulf onderzocht aardstraling.
Hij deed metingen naar die straling in een
onderaards laboratorium in een grot in de
Cauberg m.b.v. een zelf ontwikkelde ‘Zweifaden-Elektroscoop’,
die daarna nog jarenlang
met succes is gebruikt in de fysica. Om te
onderzoeken hoe de straling afnam naarmate
men zich van de aarde verwijderde, deed hij
dezelfde metingen op grote hoogte, en wel
Foto: Beeldarchief Valkenburg