Jaarverslag 2008 - 2009 - Natuurpunt

JAARVERSLAG 2 0 0 8 - 2 0 0 9
118
TREKTELLEN
2008 ONVERGETELIJK INVASIEJAAR - 2009 SLAP
In 2008-’09 waren 88 trektelposten actief in Vlaanderen. Samen presteerden ze in beide jaren
ca. 13.500 uren telwerk, goed voor bijna 10 miljoen doortrekkende vogels. Ondertussen kaderen
de trektellingen meer en meer in een Europees gecoördineerd geheel, met al 400 telposten van
Estland tot Portugal. Alle details zijn te vinden op www.trektellen.nl. Deze site haalde de afgelopen
vier jaar 17 miljoen hits. Voor Vlaanderen zitten er meer dan 25 miljoen getelde vogels in.
Trektellen is in!
De zwakke vruchtzetting van bomen in 2008 resulteerde in het najaar voor het tweede opeenvolgende
jaar in een risico op hongersnood en bracht opvallende verplaatsingen van meerdere invasiegevoelige
soorten op gang. In de matig strenge winter 2008-2009 kregen veel soorten klappen
en samen met een slecht broedseizoen in Scandinavië en de Baltische landen in 2009 zorgde dit
voor verminderde populatiedruk en bleven alle invasievogels thuis in 2009. Alhoewel in totaal
maar 1,2 % minder teltijd gepresteerd werd in 2009, werden 27 % minder vogels geteld.
MEZEN: opnieuw records in 2008 maar geen beweging in 2009
Onverwacht waren er voor het tweede jaar op rij in oktober-november 2008 weer ongeziene aantallen
mezen op trek. Voor Koolmees staan in de top 20 van alle dagrecords nu 14 dagen uit 2008:
records zijn 405 getelde Koolmezen over de trektelpost te Raversijde op 11 oktober 2008 en 355
geringd in een tuin te Zichem op 10 oktober.
Bij de Pimpelmees sneuvelden de spectaculaire records van 2007.
Niet minder dan 16 van de top 20 dagrecords komen nu uit 2008.
Op 11 oktober (alweer!) werden er 1.479 pimpels geteld over de
telpost te Duinbrug en 1.340 te Raversijde. Zwarte mezen waren
ook opnieuw sterk op trek in 2008 en haalden eenzelfde niveau
als het vorige piekjaar 2005. De top 10 van dagrecords wordt nu
verdeeld over 4 dagen uit 2005 en 6 uit 2008, waarvan 4 de top
5 uitmaken.
Net over de grens op De Nolle in Vlissingen (Nl.) zorgde die
record mezenvloed voor een wel heel bijzonder ‘aMEESing’
filmpje (www.youtube.com/watch?v=m4i3eFZfwp4).
Pimpelmees
GAAIEN: niet alleen maar voedselvluchten
Vanaf half september 2008 werden op de trektelposten meer
Gaaien opgemerkt en al in de volgende twee weken werd een
bijzonder sterke trekpiek bereikt. Veel vogels vestigden zich en
begonnen op grote schaal voorraden eikels te transporteren, wat
het verdere beeld bemoeilijkte. Uiteindelijk was het totaal aantal
met ruime marge het beste jaar sinds de eeuwwisseling (enkel in
2005 waren er ook veel Gaaien op trek). In de top 20 van alle dagrecords
prijkt 2008 met 5 plaatsen waar 95-124 doortrekkende
Gaaien op één dag werden waargenomen, 1996 blijft echter met
12 dagen van 115-288 Gaaien in de top 20 ruim de kroon spannen.
Gaai
© Luc Meert
© Luc Meert