Jaarverslag 2008 - 2009 - Natuurpunt

JAARVERSLAG 2 0 0 8 - 2 0 0 9
80
© Marc Herremans
© Marc Herremans
© David Pollet
Een mysterieuze stofuil?
SOORTEN IN OPMARS
Essengouduil
Op 26-8-2008 werd te Zichem een vrij grote en plompe stofuil
gevangen die niet goed overeenkwam met bekende soorten, maar
wel leek op prentjes van Platyperigea montana, een noordelijke en
bergsoort die nog nooit in België werd vastgesteld en waarvan het
voorkomen hier niet voor de hand ligt omdat de soort ook niet
gekend is als zwerver. Dan maar advies gevraagd o.a. in Finland
(Pertti Pakkanen en Jaakko Kullberg), voor wie dit een vertrouwde
soort is. Het antwoord was nogal intrigerend: ‘I say that it is P.
montana, fully similar to the Finnish ones.’
Pech dat het beestje onverwacht het mottenpad wist te kiezen
tijdens de fotosessie, want enkel microscopisch onderzoek van de
genitaliën had een sluitende determinatie kunnen bieden.
Voor de meeste insectenfamilies geldt dat de opkomst van
nieuwkomers gemakkelijker te detecteren is dan de achteruitgang
van (algemene) soorten. Populaties fluctueren sterk onder invloed
van weersomstandigheden. De laatste decennia zijn er opmerkelijk
veel nieuwkomers bij de macro-nachtvlinders. Sommige daarvan
zijn inmiddels algemeen geworden (bv. Schedeldrager), andere zijn
goed op weg dat te worden (bv. Essengouduil). Hieronder geven
we een handvol voorbeelden van enkele opkomende, maar nog
zeldzame soorten.
Zwartvlekspikkelspanner
Een soort die amper in Vlaanderen voorkomt. De
laatste jaren is gebleken dat de
Zwartvlekspikkelspanner een populatie heeft bij
Moeskroen en zich mogelijk kan uitbreiden. In het
Kortrijkse werd in de zomer van 2008 één exemplaar
waargenomen te Ledegem (D. Pollet). In augustus
2009 werd een exemplaar gefotografeerd te
Bellegem. Het is nog afwachten of dit toevallige
zwervers betrof of mogelijk voorbodes van een
populatie in uitbreiding. De waardplanten, Liguster
en Gewone es, zijn volop aanwezig.
Eilema caniola
Onverwacht is de opmars van Eilema caniola, een beertje zonder Nederlandse naam, dat in
april 2008 erg lokaal opdook in Harelbeke en omgeving. Het voorkomen haalde er zelfs de
lokale pers omwille van de overlast die de rupsen, korstmossen- en algeneters op muren en
vensterbanken, op (en in!) huizen veroorzaakten. Het is niet meteen duidelijk of het hier om een
geïntroduceerde populatie gaat of om exemplaren die vanuit Noord-Frankrijk de regio Kortrijk
koloniseren. Het relaas over de ontdekking van deze soort kon u reeds lezen in Natuur.focus
(Veraghtert & Vanaverbeke, 2008).