Jaarverslag 2008 - 2009 - Natuurpunt

JAARVERSLAG 2 0 0 8 - 2 0 0 9
30
© Ruben Walleyn
PRIORITAIRE PROVINCIALE SOORTEN
PADDENSTOELEN IN VLAAMS-BRABANT EN ANTWERPEN
Voor de provincies Vlaams-Brabant (2008) en Antwerpen (2009) voerde Natuurpunt Studie een
analyse uit om provinciale prioritaire soorten te selecteren.
Voor de provincie Vlaams-Brabant werden 31 paddenstoelen geselecteerd, waaronder voornamelijk
soorten van zwaardere bodems en schrale graslanden. Een aantal gordijnzwammen
uit de groep van de smeerhoeden (soorten met een kleverige hoed) zijn op Vlaams niveau
enkel bekend uit het park van Tervuren. Cortinarius alcalinophilius is de meest voorkomende
uit deze sectie, er zijn nog vier vindplaatsen gekend in de provincie Vlaams-Brabant.
Dit zijn dan wel de enige waarnemingen voor Vlaanderen, deze locaties verdienen aandacht en
bescherming. Tot voor kort werd deze opvallende soort als uitgestorven beschouwd in Nederland,
maar ze dook recent terug ergens op.
Cortinarius alcalinophilus
Zonnerussula
Een ander voorbeeld is de Zonnerussula (Russula solaris), een zeldzame soort die in augustus te
vinden is bij Beuk, in lanen of parken op lemige bodems. Bijna 50 % van de Vlaamse waarnemingen
van deze soort komen uit Vlaams-Brabant. Ze wordt vermeld als ‘kwetsbaar’ op de voorlopige
Vlaamse Rode Lijst en is herkenbaar aan de felgekleurde gele hoed, waarvan het centrum
donkerder is dan de rand. Het is belangrijk dat de beheerders hiervan op de hoogte zijn en dat de
groeiplaatsen van deze zeldzaamheden bescherming krijgen. Per soort werd een fiche opgemaakt
waarin de soort op basis van de opvallendste kenmerken wordt beschreven. Ook de leefgebieden,
de ecologie en de Rode Lijststatus worden vermeld; een illustrerende foto en de huidige verspreidingskaart
van de soort worden bijgevoegd. Tenslotte worden mogelijke maatregelen gegeven die
getroffen kunnen worden om de soort te beschermen.
Voor de provincie Antwerpen bundelden we de Prioritaire Soorten in een rapport dat bezorgd
werd aan alle gemeentes. Dit rapport moet dienen als werkdocument, om aan de slag te gaan
waar nodig. Selectie volgens de 33 % regel resulteerde in 170 prioritaire paddenstoelen voor de
provincie Antwerpen. Dergelijke lange lijst is moeilijk werkbaar als beleidsinstrument. Daarom
werd hieruit een selectie gemaakt van relatief gemakkelijk herkenbare soorten, die zich bovendien
bevinden in biotopen die bescherming verdienen. Dit resulteerde in een lijst van 48 soorten,
die geclusterd werden in 8 leefgebieden. Van de 48 soorten zijn er elf die voorkomen in lanen op
basenarme bodem en drie soorten die voorkomen in lanen op basenrijke bodem. Tien soorten zijn
te vinden in moerasbossen en struwelen, een biotoop dat een belangrijke oppervlakte inneemt
langs de waterlopen in de provincie Antwerpen.
© Roosmarijn Steeman