Jaarverslag 2008 - 2009 - Natuurpunt

JAARVERSLAG 2 0 0 8 - 2 0 0 9
72
FENOLOGIE
‘AANKOMST’ BIJ OVERWINTERENDE VOGELSOORTEN
Al jaren volgen we de terugkeer van zomervogels op in de lente. De meeste soorten komen ondertussen
steeds vroeger aan. Of zo lijkt het tenminste toch uit die ‘eerste aankomstdata’, want
blijkbaar is het gros van de territoriumactiviteiten niet mee verschoven in de tijd. Bovendien zijn er
ondertussen meer en meer soorten waarvan er regelmatig winterwaarnemingen zijn. Dan wordt
het heel moeilijk en arbitrair om te beslissen wat een overwinteraar is en vanaf wanneer het om
een teruggekeerde vogel gaat. Maar geen nood: ook hier biedt www.waarnemingen.be uitkomst.
De Tjiftjaf is zo een sloeber, waarvan er meer en meer vogels in Vlaanderen blijven overwinteren,
waardoor de aankomstdatum van de ‘eerste’ een moeilijke zaak is geworden. Wanneer we echter
alle waarnemingen van het voorjaar dag na dag bij elkaar optellen en dat getal als een groeicurve
uitzetten tegen de datum, dan is het snel duidelijk wanneer de meeste Tjiftjaffen in Vlaanderen
terugkeerden.
Cumulatieve curve van alle Tjiftjaffen gemeld in
www.waarnemingen.be in het voorjaar van 2009
(op dagen zonder bolletje werd de soort niet gemeld).
In januari werd Tjiftjaf dagelijks wel ergens gemeld, maar na de strenge vorstperiode vielen er in
de tweede helft van januari en in februari een flink aantal gaten van dagen zonder melding. Van de
laatste dagen van februari tot 12 maart zijn er opnieuw dagelijks meldingen, in totaal maximum
30-40 vogels. Mogelijks zijn dit overwinteraars die beginnen zingen en zo meer opgemerkt worden.
Na de strenge vorst kregen we een laat voorjaar. De eerste week van maart nam het aantal
een beetje toe, maar het duurde tot 13 maart tot het echt losbarstte, met plots een paar honderd
meldingen per dag uit alle uithoeken van het land, ongetwijfeld van nieuw aangekomen vogels.
Hier en daar zitten er kunstmatige knikjes in de blauwe lijn omdat er niet elke dag evenveel naar
vogels gekeken wordt (in het weekend veel meer en midden in de week het minst), maar dat
effect kunnen we wegfilteren door over te stappen naar relatieve meldingsfrequenties (delen door
totaal aantal vogelwaarnemingen per dag: groene lijn).