lesmap paradise now - Lessen in het donker

KHALED: Je bent naïef, zonder strijd is er geen vrijheid. Zolang
er ongelijkheid is, zijn er offers nodig.
SUHA: Dit is geen offer maar wraak! Als je doodt, ben je precies
zoals zij. Het slachtoffer is gelijk aan de beul.
KHALED: Als wij hun middelen hadden, zouden er geen martelaars
nodig zijn.
SUHA: Je vergeet dat ze militair veel sterker zijn dan wij.
KHALED: Laten we dan in de dood gelijk zijn. Het paradijs is
voor ons.
SUHA: Er is geen paradijs. Hij bestaat alleen in jouw hoofd.
KHALED: Grote god! God vergeve je. Als je niet de dochter van
Abu Azzam was. Maar ik heb liever een paradijs in mijn hoofd
dan de hel waarin we leven. We zijn hier levende doden, we
kiezen voor de dood om aan iets ergers te ontsnappen.
SUHA: En de mensen die achterblijven? Wat leveren die operaties
ons op? Snap je dan niet dat je actie alles kapot maakt? Dat
het Israël een excuus geeft om zo door te gaan?
KHALED: En zou het zonder excuus ophouden?
SUHA: Misschien wel. In een morele strijd kunnen we slagen.
KHALED: Hoe kan een strijd nu moreel zijn? Daar heeft Israël
lak aan.
De monoloog van Saïd op het einde van de film, is voor zijn personage
de belangrijkste. De woordenvloed, die we van hem niet
gewoon zijn, lijkt enorm oprecht en integer. Niet alleen wat iemand
zegt maar ook de manier waarop, vertelt veel.
De schrijver-regisseur neemt hier wel een risico: dit is een hele
pak tekst die een lang shot in beslag neemt. Je moet weten dat
een film maar zolang mag duren en elke seconde telt. Hij neemt
ook het risico dat door de lengte van de tekst het publiek haar
concentratie verliest. Dit gebeurt echter niet door de sterkte van de
inhoud en de uitstekende vertolking. Hieronder volgt de tekst van
de monoloog.
SAÏD: “Ik ben in een vluchtelingenkamp geboren. Ik mocht één
keer uit de Westelijke Jordaanoever. Ik was zes en moest geopereerd
worden. Het leven is hier een levenslange opsluiting. De bezetters
begaan talloze misdaden, het ergste is dat ze de zwakheid van de
mensen uitbuiten en collaborateurs van ze maken. Ze hebben het
niet alleen op het verzet gemunt, ze vernietigen families en slopen
daarmee de moraal. Toen mijn vader terechtgesteld werd, was ik
tien. Hij was een goed mens, maar hij was zwak. Ook daarvoor
is de bezetting verantwoordelijk. Als ze collaborateurs rekruteren
en hun zwakheid misbruiken, moeten ze beseffen dat ze daarvoor
zullen boeten. Een leven zonder waardigheid is waardeloos. Zeker
als ze het telkens weer inprenten vol misprijzen, dag in dag uit met
vernederingen en beledigingen. En de wereld kijkt toe, laf en zonder
iets te doen. Wanneer je op die manier alleen staat tegenover deze
onderdrukking, ga je op zoek naar een manier om een einde te maken
aan het onrecht. Ze moeten inzien dat hun veiligheid hand in
hand gaat met die van ons. Hun macht biedt hen geen enkele hulp.
Die boodschap wil ik overbrengen, en ik zie geen enkele andere
manier meer. Het ergste is nog dat ze de wereld en zichzelf ervan
wisten te overtuigen dat zij de slachtoffers zijn. Kan dat? Bezetter
en slachtoffer zijn? Ze spelen de rol van beul en slachtoffer. Dan
heb je geen andere keus dan te reageren door te sterven en te doden.
Ik weet niet wat je zult beslissen, maar ik ga niet naar het kamp terug.”
- VRAGEN -
¤ Wat vond je van de dialogen? Sterk of niet?
¤ Vond je de monoloog van Saïd op het einde goed of overbodig?
¤ Wat kan je als scenarist allemaal over de personages vertellen
met behulp van dialogen?
¤ Hou je van dialogen in films of net niet?
¤ Onthoud je soms dialogen uit films?
¤ Wat kom je te weten over de personages door naar de dialogen
te luisteren? Maak per personage een lijstje met bevindingen
over hun karakter of meningen, hun leven, verleden, familie…
20 21