lesmap paradise now - Lessen in het donker

Saïd probeert in het reine te komen met de herinnering aan zijn vader,
die werd beschuldigd een collaborateur te zijn en werd geliquideerd
toen Saïd tien was. Tijdens zijn laatste monoloog legt Saïd
uit dat hij de Israëli verwijt dat ze inspelen op de zwakheid van de
Palestijnen, en zo verantwoordelijk zijn voor de dood van zijn vader.
Hij ziet de zelfmoordactie als een persoonlijke weerwraak. Ook kan
je vermoeden dat hij dit doet voor de eer van zijn familie, aangezien
iedereen op de hoogte blijkt te zijn en het de familie kwalijk neemt.
Vaak wordt hij geconfronteerd met verwijten, en probeert die met
de aanslag te ontlopen.
EEN SCHETS VAN HET
ISRAËL-PALESTINA
CONFLICT
VOOR 1945, ZIONISME
Op het einde van 19e eeuw tiert het antisemitisme alom in Europa.
De Joden willen een eigen Joodse staat oprichten om zich tegen die
dreiging te beschermen. Het gebied Palestina (dat op dat moment
nog behoort tot het Ottomaanse rijk, onder gezag van de sultan in
Istanbul) is voor de Joden hun ‘Beloofde Land’, met de berg Zion
in Jeruzalem als ultieme symbool. Zo staat het immers in de Bijbel.
De zionistische ideologie gelooft in de terugkeer van Joden naar
het moederland Zion. Maar Palestina is op dat ogenblik geen leeg
gebied (in tegenstelling tot wat de zionisten beweren). Er woonden
reeds 700.000 Palestijnen. Tegen 1946 was dat aantal al gestegen
tot bijna 2 miljoen. Meer dan 90 procent van de bevolking was Palestijns.
Aanvankelijk was er in de rest van de wereld weinig interesse
in het zionisme, maar wanneer het antisemitisme toeneemt, steunt
West-Europa de emigratie van Joden naar Palestina.
STAAT ISRAËL
Na W.O. I valt het Ottomaanse rijk uiteen en krijgen de Britten het
bestuur over Palestina. In 1917 helpt de Britse regering de Joden bij
de oprichting van een ‘Joods nationaal tehuis in Palestina’ (Balfourverklaring).
Europese Joden zoeken massaal hun toevlucht in Palestina om te
ontsnappen aan de anti-Joodse politiek van de nazi’s in de jaren ‘30.
De Palestijnen organiseren in 1936 grote stakingsacties tegen de
immigratie en de Britse bezetting. Het Britse militaire bestuur wil wel
de immigratie van de zionistische Joden tegenhouden, maar omwille
van het antisimetistische klimaat (de dreiging van het nazisme) doen
ze dat niet. Na W.O. II werken de Verenigde Naties in 1947 een
plan uit om het gebied Palestina in een Joodse en een Arabische
staat te verdelen, en Jeruzalem onder een soort internationale voogdij
te plaatsen. De Joodse staat zou 55 % van Palestina omvatten
(hoewel de Joden op dat moment maar 1/3 van de totale bevolking
van Palestina uitmaken).
PALESTIJNSE VLUCHTELINGEN
Wanneer Groot-Brittannië zich in 1948 terugtrekt uit Palestina, roept
Israël eenzijdig de onafhankelijkheid uit. De oorlog tussen de Joden
en de omliggende Arabische staten breekt los. Niemand lijkt opgewassen
tegen de zionistische milities. De jonge staat Israël verovert
78% van historisch Palestina (een stuk meer dan de 55 % die in het
herverdelingsplan van de VN voorzien was), 418 Palestijnse dorpen
worden vernield en ingenomen door honderden Joodse families.
Meer dan 700.000 Palestijnen vluchten of worden met geweld
verdreven. De vluchtelingen vestigen zich in de buurlanden Libanon,
Syrië, Jordanië en Egypte. De VN-resolutie 194 bevestigt het recht
op terugkeer van de Palestijnen naar hun land van oorsprong, maar
Israël gaat daar niet op in.
DE PLO EN DE ZESDAAGSE OORLOG IN 1967
In de jaren ’50 groeit er in de vluchtelingenkampen een politiek en
maatschappelijk bewustzijn. In ’58 richt Yasser Arafat de verzetsbeweging
‘Al-Fatah’ op. In 1964 richt de Arabische liga de PLO op (de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) die de meer gematigde Palestijnse
24 25