dominee Sjouke Rijper - van Sjouke Rijper

Het leven van dominee Sjouke Rijper
schooltijd studeert hij in bed theologie. Hij leest alles wat er te lezen valt over dogmatiek,
exegese, kerkgeschiedenis en de talen Grieks, Hebreeuws en Latijn. Sjouke behaalt in juni 1908
het diploma waarmee hij mag lesgeven op een School met de Bijbel. Een jaar later slaagt hij voor
zijn hoofdakte.
Sjouke kan gelukkig ook nog genieten
van het leven. Hij heeft oog voor het
vrouwelijk schoon. In Amsterdam
ontmoet hij op 25-jarige leeftijd de
twee jaar jongere, niet onknappe dame
Anna Ros. Ze is geboren te Leiden op
30 juli 1886 als oudste dochter van
kruidenier Pieter Ros en Johanna Smit.
Als Ros’ winkel in Leiden afbrandt,
wordt hij magazijnmeester in een
Amsterdams pakhuis van een bottelier
voor de Koninklijke Marine. Piet Ros,
kleinzoon van de Engelse Maria
Elisabeth Furley, gaat naar dezelfde
kerk als Piet Rijper: de Funenkerk. Ze raken bevriend. Jongens en meisjes zitten gescheiden in
de kerk. Mannenbroeder Sjouke op het balkon rechts van de kansel, Anna op het linker balkon.
Er is oogcontact. Anna vertelt later: “Als ik dan de kerk uitliep, liep hij telkens ineens naast me.”
Op donderdag 31 maart 1910 trouwen Sjouke en Anna in de Keizersgrachtkerk. Het wordt een
vruchtbaar huwelijk met maar liefst vijftien kinderen.
In de periode rond dat huwelijk is Sjouke in contact gekomen met dominee Jan van Lonkhuijzen,
tevens ‘doctor in de heilige godgeleerdheid’. Op last van de Generale Synode van de
Gereformeerde Kerken was hij in 1908 naar Argentinië gereisd om daar de geografisch
verspreide gereformeerde boeren (‘de verstrooiden’) te bezoeken en te bekijken of hier ook een
protestants-christelijk leven verder kan worden uitgebreid.
Nederland is een van de eerste landen die de onafhankelijkheid van de Republiek Argentinië
begin 19e eeuw erkennen. Al in 1825 bestaat er een Nederlands consulaat in Buenos Aires. De
nauwe contacten destijds vloeien vooral voort uit handel en leiden er toe dat in de tweede helft
van de negentiende eeuw veel Nederlandse migranten hun geluk gaan zoeken in het grote en
veelbelovende Argentinië. Deze emigratie is vooral het gevolg van een crisis in de Nederlandse
landbouw. Werkeloosheid en armoede zijn voor velen aanleiding voor hun vertrek uit Nederland.
In Argentinië ziet de ontwikkeling van de werkgelegenheid er in die tijd goed uit.
Ambachtslieden kunnen er makkelijk werk vinden, zij het vaak onder slechtere levens- en
arbeidsomstandigheden dan in Europa. Argentinië is heet, stoffig en de voorzieningen zijn zeer
beperkt.
De Argentijnse regering kan de arbeidskrachten goed gebruiken en stimuleert op vele manieren
de immigratie van vooral Noord-Europeanen naar de onbevolkte landbouwgebieden van het
land. Hiertoe wordt in een aantal Europese steden zogenaamde ‘Oficinas de Informacion y
Propaganda’ opgericht. Om de toekomstige immigranten in staat te stellen de reis te maken,
worden de ‘pasajes subsidiarios’ door deze bureaus uitgereikt. De Argentijnse overheid betaalt
de overtocht naar ‘de zuid’.
Maar zoals de propaganda wil laten geloven, is het niet. In Argentinië is weliswaar een
overvloed aan vruchtbare landbouwgrond, maar het is één grote woestenij: alles moet nog
worden ontgonnen. Het is er heet, droog en stoffig en de voorzieningen zijn minimaal. Veel
Print van conceptversie d.d. 20 november 2010
© Sj. A. Rijper
11