dominee Sjouke Rijper - van Sjouke Rijper

Het leven van dominee Sjouke Rijper
schadelijke recessieve genen na een tiental generaties eruit ‘gefokt’ zijn. De eerste generaties zijn
door de vervuilde DNA-genenpoel gevoeliger voor ziektes door een verzwakte immuunsysteem.
Hoe komt dat nou? Op de website Kennislink staat hierover het volgende:
Van ieder gen zijn twee versies (allelen) aanwezig. Die versies zijn te vergelijken met twee
computerbestanden die over hetzelfde onderwerp gaan, maar waarvan twee verschillende versies
zijn opgeslagen. Wanneer allebei de genversies hetzelfde zijn heet dit homozygoot. Meestal
verschillen deze genversies echter een beetje; ze zijn dan heterozygoot. Het kan zijn dat bij een
heterozygoot stel genen één van de twee genversies defect is en daardoor een ziekte veroorzaakt.
Een tweede versie van het gen die nog wel goed werkt kan de ziekte voorkomen. Oftewel: als op
een computer de eerste versie van het gen stuk is kan de computer de nog werkende tweede
versie gebruiken.
De vader en moeder beschikken allebei over een defecte
genversie (grijs kruisje) en een goede genversie (zwart
cirkeltje). De kans dat zij hun defecte gen doorgeven is
50%. De kans dat hun kind beide defecte versies heeft
wordt daardoor 25% (=50x50/100)
Als de ouders van een kind verwant zijn, is de kans groter allebei over een defecte versie van
hetzelfde gen beschikken. Ouders geven maar één van hun twee genversies door aan hun
nageslacht. De kans is daarmee 25 procent dat allebei de ouders dezelfde defecte genversie
doorgeven aan hun kind. Hun kind heeft nu twee defecte genversies, en geen ‘back-up’,
waardoor het kind ziek kan worden. Overigens is het niet zo dat bij twee verschillende
genversies altijd één van de twee een ziekte veroorzaakt. Er bestaan bijvoorbeeld ook twee
genversies voor oogkleur, namelijk blauw en bruin.
Een verbod op huwelijken tussen neef en nicht heeft in Nederland nooit bestaan. Artikel 88 van
het oude burgerlijk wetboek verbood diverse verbintenissen tussen bloedverwanten tot en met de
derde graad, maar niet het huwelijk tussen neef en nicht (vierde graad). Vermoedelijke reden is
dat binnen de aristocratie veel binnen de familie werd getrouwd.
In die tijd was alleen een wettelijk verbod op een huwelijk met een vader/moeder (eerste graad),
broer/zuster (tweede graad), of oom/tante (derde graad). Daarnaast was het expliciet verboden te
trouwen met een oud-oom of oud-tante (zuster van grootmoeder!). Trouwen met een zwager of
schoonzuster mocht ook niet, terwijl die genetisch niet met elkaar verbonden zijn. Om deze
verboden te omzeilen kon bij de Kroon dispensatie worden aangevraagd, die vrijwel altijd werd
verleend.
In 2009 kwam premier Balkenende met een voorstel om neef-nicht huwelijken te gaan
verbieden. Niet omdat het kabinet zulke huwelijken immoreel of slecht voor de volksgezondheid
vindt, maar om immigratie te beperken en de integratie van Marokkanen en Turken te
bevorderen.
Protestanten hebben in het verleden, in tegenstelling tot katholieken, nooit moeite gehad met
neef/nicht-huwelijken. Een belangrijke reden om binnen de familie te trouwen kon zijn ‘geld en
goed’ bij elkaar houden. De Bijbel vormde ook geen blokkade. Leviticus 18:6 luidt: ‘Niemand
zal naderen tot zijn naasten bloedverwant, om de schaamte te ontbloten: ik ben de Here.’ Daarop
Print van conceptversie d.d. 20 november 2010
© Sj. A. Rijper
6