klik hier - Haags Milieucentrum

Deze zomer zullen de terrassen op Het
Plein ongetwijfeld weer goed vol zitten.
Hoeveel van die bezoekers zullen zich realiseren
dat op deze plek de coeltuyn - de
groententuin - van het Grafelijk Hof lag?
Het begon allemaal rond 1230, toen
Graaf Floris IV begon met de bouw van
zijn ‘hof in Die Haghe’. Zijn zoon Willem
II en kleinzoon Floris V breidden
het verder uit. De natuurlijke omgeving
was de belangrijkste reden voor
de graaf van Holland om zich juist hier
te vestigen. Wat nu het Haagse Bos is,
maakte toen deel uit van een woud dat
helemaal doorliep tot aan Haarlem. Het
voedsel werd letterlijk naast de deur
gekweekt, de vis werd gevangen in
riviertjes en de zee en het wild in de
omringende natuur.
Iedere Haghenaar voorzag min of
meer in de eigen voedselbehoefte. De
hele keten van productie, distributie,
consumptie en recycling van voedsel
vond grotendeels plaats in het dorp en
de directe omgeving daarvan. Dat noemen
we ‘eetbaar’. Sinds de Industriële
Revolutie halen we ons voedsel van
steeds verder weg. Wat in de stad is
achtergebleven, is de consumptie.
Met als gevolg transpor ten over
enorme afstanden, grondstoffenverslindende
kunstmestproductie en concentraties
van vee die gevoelig zijn voor
dierenziektes. En niet te vergeten: stedelingen
die vervreemd zijn geraakt van
de fok, teelt en oogst, en die hun keuze
tussen producten veelal laten afhangen
van de prijs. De lagere prijzen gaan
aldus gepaard met een hogere milieubelasting
en een slechtere kwaliteit. Kortom,
de moderne, grootschalige, voedselvoorziening
staat onder druk. Hoog
tijd om het roer om te gooien.
Over de toekomst van onze voedselproductie
was tot 22 juni jl. in Maastricht
een tentoonstelling ingericht
onder de titel De Eetbare Stad. De zolder
van de Wiebengahal - een filiaal van
het Nederlands Architectuur Instituut
- was omgetoverd tot een soort plantenkas
met rijen plantenstekjes afge-
wisseld door maquettes, monitoren en
ander presentatiemateriaal. De tentoonstelling
bood een overzicht van allerlei
mogelijkheden om de landbouw in de
stad opnieuw in te voeren - van een- of
meermans activiteiten op basis van liefhebberij
en vrijwilligheid tot bedrijfsmatige,
professionele plannen; van praktische
plannen tot utopische voorstellen.
China en Cuba
Zo was daar van vaderlandse bodem
te zien het WAZ Holland Park van Alterra,
Grontmij en KnowHouse. In dit Agropark
in de Wujin Polder bij Shanghai
wordt de productie van glasgroenten,
koeien, varkens, vleeskuikens, schildpadden
en paddestoelen gecombineerd
met recreatie. Alleen hoogtechnologische
bedrijven die energie opwekken
uit hun afvalstromen worden hier toegelaten.
Organoponicos zijn tuintjes op elk
beschikbaar stukje grond in Havanna
waar gewassen worden geteeld. De
Organoponicos zijn ontstaan door de
sluiting van de collectieve boerderijen
in Cuba na de ineenstorting van de Sovjet-Unie
en de beëindiging van goedkope
kunstmestimporten. Op dit moment
voorzien zij Havanna van alle benodigde
groenten en helpen ze bij het ontwikkelen
van intensieve vormen van
Den Haag als eetbare stad
Een verrassende binnenkomst op de expositie
landbouw zonder kunstmest. Het is een
vorm van urban farming, dat wil zeggen
het inpassen van voedselproductie in
het ontwerp van de stad.
Europa
De Kitchen of Terrestrial Mechanics
van John Arndt is een futuristisch kringloopaanrecht.
Het water van de vaat in
een afdruiprek druppelt op de gewassen
die eronder staan en koelen tegelijkertijd
door verdamping aardewerken
potten waarin voedsel opgeslagen is. In
de compostbak onder het aanrecht zetten
wormen het afval om in mest voor
de planten. Het ontwerp is niet direct
toepasbaar, maar laat zien dat met enig
juli-september branding 13