klik hier - Haags Milieucentrum

Wij vragen ons af in hoeverre Leyenburg
een stedelijke uitstraling moet
hebben. Vroeger was dit een groene
stadsrand langs de gemeentegrens met
Loosduinen. Leyenburg was de naam
van een buitenplaats even verderop
aan de Leyweg, waar notabelen uit de
stad vertoefden. De oorspronkelijke
boerenwoning was in 1557 getransformeerd
tot een herenhuis en uitgebreid
met een tuinmanshuis, stal en koetshuis
temidden van bos, terrassen en
een stuk tuinbouwgrond, samen acht
hectare groot. In 1845 woonde hier de
Gouverneur des Konings, Carel Th. J.
Baron de Constant Rebecque. Het was
de burgemeesterswoning van Loosduinen
tot aan de annexatie door Den
Haag in 1920 aan toe. De ingangspartij
en de beboomde oprijlaan (aan de
Volendamlaan, hoek Oude Haagweg)
zijn bewaard gebleven.
Vanaf Leyenburg strekt zich in de
richting van Loosduinen een landgoederenzone
met een nog altijd groen karakter
uit. Over de gemeente Loosduinen
anno 1895 lezen we: “De hooge duinen
zijn veelal onbebouwd, maar aan den
voet daarvan strekken zich weelderige
akkers uit, afgewisseld door buitenverblijven,
weiden en warmoezerijen (tuinbouwbedrijven)”.
Vanaf de 17e eeuw kwam bij de elite
het buiten wonen in zwang. Regenten
kochten hier een boerderijtje om te vissen
of te jagen, om te genieten van het
landleven en van het uitzicht over de
vruchtbare gronden. Het boerderijtje
verbouwden ze tot zomerverblijf.
‘s Winters woonden ze in Den Haag
- een seizoen in de stad en een seizoen
op het platteland, om van beide
de zoetste vruchten te plukken.
Het hoofdgebouw van het ziekenhuis
oriënteert zich ook op het groen.
Het staat in een hoek met de Leyweg
aan de kop van de voormalige Houtweg,
waar Houtwijk zijn naam aan
dankt. De Houtweg was vroeger een
landweg van de Abdij te Loosduinen
noordoostwaarts naar de Houtwerf,
een met bomen begroeide zandkop
midden in het kale veenlandschap.
Later kwam de Houtweg tussen kassen
door en langs de veiling van Loosduinen
te lopen, nu is het een recreatief
fietspad door Wijkpark Bokkefort en
de voormalige buitenplaats West Camp
naar de abdijkerk van Loosduinen. De
klassieke tuinaanleg aldaar herinnert
ons aan het landgoed zoals dat in 1712
op de kaart ingetekend stond. Een
fietsbrug voert over de Lozerlaan naar
recreatiegebied Madestein.
Wat ligt er meer voor de hand, dan
het planontwerp van het park te orienteren
op die Houtweg en deze lijn
open te houden? Dat betekent, dat de
Escamplaan groen blijft en dat de recreatieve
verbindingen met de Houtweg
en de wandel- en fietspaden door het
belendende buurtpark ’t Kleine Hout
intact blijven. Dit houdt tevens in, dat
hier geen woningbouw komt en dat verkeersstromen
worden omgeleid.
De Houtweg vormt een Groene Corridor
met een recreatieve functie. Nivon
bereidt hierlangs in samenwerking met
het Haags Milieucentrum een fietstocht
naar Midden Delfland voor.
Een andere Groene Corridor voert
vanaf ziekenhuis Leyenburg langs onder
meer Rozenburg en Meer en Bosch. Hij
eindigt in de duinen bij Kijkduin. Rozenburg,
aan de overzijde van de ‘Loosduinse
vaart’ is een van de nog bestaande
landgoederen in Loosduinen. De medische
instelling heeft het statige landhuis
in oude stijl gehandhaafd en de
Engelse landschapsstijl bewaard. Deze
kenmerkt zich door kronkelende paden,
verspreide bosschages en niervormige
waterpartijen. In het park bevindt zich
een kinderboerderijtje. De kastanje-
laan ligt er fraai bij en in de herfst vindt
Het Nivon, ook wel Natuurvrienden
Nederland genaamd, heef t
als invalshoek ‘Groene Recreatie -
Maatschappelijke Betrokkenheid’.
Het Nivon maakt zich sterk voor de
recreatieve functie van het groen
rondom de stad. Ontspanning in de
vorm van wandelen en fietsen vormt
een onmisbaar tegenwicht voor het
gehaaste leven in de Randstad.
Nivon hecht veel waarde aan ‘groene
corridors’: groen-recreatieve routes
die vanuit de stad naar buiten
Hier dreigt de toegangsweg tot de
ondergrondse parkeergarage te komen
een ware kastanje-oogst plaats door de
schooljeugd. Zolang de gezondheid van
de bomen dit toelaat, tenminste.
Landgoed Meer en Bosch is een
klein restant van een oud duinbos, dat
zich uitstrekte over de zandrug van de
huidige Laan van Meerdervoort tot aan
de Thorbeckelaan. Midden in dat bos
lag het Wijndaler of Segmeer, dat via
de Haagse Beek de Hofvijver van water
en vis voorzag. De boerderij, thans
taveerne, stond al in 1712 op de kaart.
De vroegere eigenaars - onder meer de
families Van Oldenbarneveldt en Cats
- gebruikten het voorhuis in de zomermaanden
als buitenverblijf.
Wanneer de plannen zich op deze
Groene Corridors oriënteren blijft de
recreatieve waarde voor een groot aansluitend
gebied behouden. Het geeft
bovendien de mogelijkheid om vanaf
een goed bereikbaar openbaarvervoerknooppunt
langs aantrekkelijke landschapselementen
naar Midden Delfland
of naar zee te wandelen c.q. fietsen.
Arnim C. van Oorschot,
Sociaal geograaf/planoloog
NIVON Den Haag
juli-september branding 5