slachtoffers / daders - Unie Vrijzinnige Verenigingen

Antenne
verschillen van elkaar volgens de lichamelijke verwonding
die ze al dan niet toebrachten en de aan- of afwezigheid van
een sadistische motivatie. Uiterst gewelddadige plegers die
doelgericht en zonder enige scrupules te werk gaan, zorgen
uiteraard voor veel opschudding, maar blijven zeldzaam. Bij
het UFC behoort één pleger tot het sadistische type op een
voorlopig totaal van 820 aanmeldingen. In gevangenissen
of zwaar beveiligde behandelingseenheden in de Verenigde
Staten loopt dat percentage op tot zowat 5%.
Een combinatie van bovenstaande variabelen volstaat om
de hele populatie pedoseksuelen op een betrouwbare
manier te beschrijven en de behandelaar krijgt meteen aanwijzingen
voor eventuele beveiligingsmaatregelen en therapeutische
interventies.
Enkele cijfergegevens
Naar schatting één op drie meisjes en één op vijf jongens
heeft op de leeftijd van 18 jaar één of andere vorm van seksueel
misbruik ervaren. Deze cijfers zijn niet vrij van methodologische
kritieken, maar zelfs de laagste schattingen vermelden
dat 10% van de algemene bevolking geconfronteerd
wordt met seksueel misbruik tijdens de kinderjaren, al
gaat het meestal om minder ernstige feiten.
De overgrote meerderheid van de gekende plegers bestaat
uit mannen, slechts drie tot vijf procent zijn vrouwen. Het
gegeven dat vrouwen vaker misbruik rapporteren tijdens de
zuigelingenperiode van een (hun) kind en de maatschappij
22 september 2008
minder snel geneigd is om seksueel grensoverschrijdend
gedrag aan een vrouw toe te schrijven, zijn mogelijk redenen
waarom hun aantal wordt onderschat, maar zij blijven
onmiskenbaar in de minderheid. Bovendien handelen zij in
meer dan de helft van de gevallen als medeplichtige van
een mannelijke pleger, vaak hun partner. In bijna acht op de
tien gevallen van seksueel misbruik op minderjarigen is de
pleger trouwens een familielid of een gekend persoon.
Hoewel het binnen de maatschappij als een grote dreiging
wordt aangevoeld, is de kans dat een seksueel delict op een
minderjarige gepleegd wordt door een vreemde dus klein.
De meeste pedoseksuelen zijn tussen de 20 en de 40 jaar
oud. Zowel ouderen als jongeren vormen een minderheid.
De laatste groep verdient wel extra aandacht: een significant
percentage van oudere pedoseksuelen met een hoog
risicoprofiel pleegt immers al op vroege leeftijd seksuele
delicten. Het is dan ook cruciaal om jongere of adolescente
plegers met veelzijdige problemen tijdig op te merken en ze
meteen op een efficiënte manier te begeleiden.
Oorzaken van pedoseksueel gedrag
Er bestaat heel wat onderzoek dat seksueel misbruik van
minderjarigen poogt te verklaren. Deels gebeurt dit aan de
hand van ‘unifactoriële’ studies, waarbij één enkel element
belicht wordt. Voorbeelden hiervan zijn het eigen
misbruikverleden, conditionering of de associatie tussen
seksuele opwinding en een ‘afwijkende’ stimulus, alcoholmisbruik,
verstoorde concentraties van hormonen of delen
van de hersenen die niet naar behoren functioneren.
Hoewel zulke studies een waardevolle bijdrage leveren,
verklaren ze hoogstens een stukje van de volledige puzzel.
Seksueel gedrag, waar de grensoverschrijdende vorm deel
van uitmaakt, is zelden of nooit te herleiden tot één enkele
drijfveer of oorzaak. Dat zou een flagrante simplificatie
betekenen van een complexe realiteit. Multifactoriële of
samengestelde modellen beschouwen seksueel misbruik
als de uitkomst van een interactie tussen meerdere elementen.
Een synthese van de meest invloedrijke modellen
deelt de diverse verklarende factoren in volgens zaken die
behoren tot de vroege ontwikkeling, specifieke kenmerken
van het volwassen individu in het heden en elementen
die gesitueerd worden binnen de onmiddellijke (proximale)
context. Elk van deze domeinen wordt hieronder
kort toegelicht. Een belangrijke opmerking is dat niet alle
elementen voorkomen bij elke pleger. Bepaalde pedoseksuelen
vertonen geen verstoorde ontwikkeling en/of
opvallende eigenschappen in gedrag of karakter die hen
kwetsbaar maken.
Vroege ontwikkeling
Vooreerst zijn er biologische variabelen die het ontstaan
van een seksuele voorkeursstoornis kunnen bevorderen. Dit
zijn genetische afwijkingen, schommelingen in hormonenconcentraties
en/of deficiënt functionerende hersenstruc-