Fulltext - BTNG · RBHC

overeenstemming moet zijn tussen de lage vereiste kwalificaties en laag
geschoolde, laag betaalde en in voldoende aantal, op elk moment beschikbare,
arbeidskrachten. Dit impliceerde indirect de aanvaarding van een stratificatie,
een hiërarchie binnen de arbeidersklasse en een algemene devalorisatie van
de handenarbeid. Deze devalorisatie was dan weer noodzakelijk voor de
instandhouding van de kapitalistische produktieverhoudingen, namelijk om
de tendentiële daling van de winstvoet tegen te gaan (Aerts en Martens, 1976,
49-55; Ducoli en Panceira, 1977, 618; Moulaert en Martens, 1982, 82-83). Het
ABW pleitte in 1972 wel voor een herwaardering van de handenarbeid:
"Inzake de tewerkstelling van deze groep van (vreemde) arbeiders dringen zich maatregelen
op inzake de herwaardering van zekere taken van handenarbeid, maatregelen
inzake onthaal en integratie alsmede inspanningen inzake beroepsopleiding." 45
Hoe deze herwaardering zich dan effectief liet voelen, blijft een open vraag.
Hoewel doorgaans toch tot het domein van de vakbonden gerekend, werden
de slechte tot abominabele werkvoorwaarden en -omstandigheden van
'gastarbeiders' en de sociale devalorisatie van hun arbeidsplaatsen door het
ABW niét aangeklaagd. 46 In het algemeen kan trouwens gesteld worden dat
de na-oorlogse vakbondsstrijd zich hoofdzakelijk beperkte tot een strijd rond
arbeidsvoorwaarden, terwijl het werk zelf weinig aandacht kreeg (Bracke,
1978,157). Dat de achtergestelde positie van migranten op de arbeidsmarkt
onlosmakelijk verbonden was (en is) met algemene mechanismen binnen de
kapitalistische economie die ongelijkheid en armoede met zich brengen, had
al evenmin impact op de door de vakbond ingenomen standpunten. Hoewel
het ABW zich in principe wel inschreef in het perspectief van het socialisme
en de verwerping van de vrije markt, hanteerde de vakbond in de praktijk
dan ook een globaal reformistische strategie en werd zij in steeds toenemende
mate ingekapseld in het kapitalistische systeem en het politieke kader van de
'nationale staten'. 47 Hiermee stond (en staat) het ABW ver af van een strijd-
45 De Werker, 29 januari 1972 en 26 februari 1972.
461 In dezelfde zin werd ook het beruchte mijnongeval in Marcinelle in 1956 door de
vakbonden niét aangegrepen om de verouderde en gevaarlijke produktiemiddelen aan de
kaak te stellen, maar gingen zij in de praktijk de optie van staat en patronaat om het immigratiebeleid
te heroriënteren ondersteunen (Bastenier en Targosz, 1991,6-19).
47 Zo luidde de beginselverklaring van het ABW uit 1945 Is volgt: "Emanation directe
des forces laborieuses organisées, la FGTB proclame que l'idéal syndicaliste, visant à la constitution
d'une société sans classe et à la disparition du salariat, s'accomplira par une transformation totale
de la société. Née de la lutte des classes, elle tend à souligner l'évolution de celle-ci en une lutte non
moins vigoureuse de l'ensemble des producteurs contre une oligarchie bancaire et monopolistique,
devenue maîtresse souveraine de tout l'appareil de production" (Arcq en Biaise, 1985,7-8; Witte
en Craeybeckx, 1985,351).
HET ABW, ARBEIDSMIGRATIES EN 'GASTARBEIDERS' (1960-1974) [447]