Fulltext - BTNG · RBHC

functies, bestendigde de socialistische vakbond daarenboven de segmentering
van de arbeidsmarkt. In concreto: mede door de opstelling van het ABW
werden 'gastarbeiders' in deze jobs in de periferie van de arbeidsmarkt gehouden.
Zo aanvaardde de vakbond de facto een hiërarchisering binnen de
arbeidersklasse en de devalorisering van bepaalde vormen van handenarbeid,
onontbeerlijk voor de instandhouding van de kapitalistische produktieverhoudingen.
Of deze (indirecte of directe) consequenties van 'hun' immigratiebeleid
door de vakbond niet tijdig werden ingezien, zoals in de literatuur wel eens
beweerd wordt (Bastenier en Targosz, 1991,14), doet dan eigenlijk niet ter
zake. Essentiëler is de onvermijdelijke vraag waarom het ABW als socialistische
vakbond niet radikaal inging tegen het patronale immigratiebeleid.
Ten eerste dient de 'migrantenpolitiek' van het ABW tijdens de jaren '60
geplaatst te worden tegen de achtergrond van de toenmalige sociaal-economische
verhoudingen, en dan meer in het bijzonder de sociale programmatie
als spil van de sociale verhoudingen, de aanvaarding van het 'fordistisch compromis'
en de algemene geest van verzoening en overleg. De socialistische
vakbond, die zich goed inpaste in het 'fordistisch groeimodel', stelde de verhoging
van de koopkracht en het toekennen van nieuwe sociale voordelen
als absolute prioriteiten voorop. Hiermee verdwenen dan ook de eisen voor
fundamentele structuurhervormingen, democratisering en algemene verbetering
van de arbeidsomstandigheden van de vakbondsagenda. De gewenste
stabiele economische groei vereiste daarenboven sociale vrede, die door de
vakbonden gegarandeerd werd (Luyten, 1995,548-555). In deze context ging
het ABVV niet principieel in tegen het patronale immigratiebeleid, maar
streefde zij integendeeï naar kontrole op de migratiestromen. Ten tweede had
de 'nationale' industrie nood aan een specifiek arbeidsaanbod voor ongeschoolde
functies tegen lage kosten. Voor deze lastige, ongewaardeerde jobs,
met lage lonen en lange werkdagen werden in deze periode van economische
bloei uiteraard geen tal van Belgische kandidaten gevonden, en het opwaarderen
van deze functies zou de winstmarges van de patroon aantasten. 'Gastarbeiders'
namen dus de voor de ontwikkeling van het kapitalisme en de
zich consoliderende welvaartsstaat wel essentiële, maar door de Belgische
arbeiders verlaten jobs in. Door mede de scheiding tussen de arbeidsmarkten
van autochtone en allochtone arbeiders te handhaven, droeg het ABW bij tot
de uitbouw en de instandhouding van de na-oorlogse sociale verhoudingen.
Of anders gezegd: aan de discrepantie tussen de ideologie (hoge reële lonen,
hoge winsten, produktiviteitsstijging, sociale zekerheid en geïnstitutionaliseerde
onderhandelingen) en de praktijk van de zogenoemde 'welvaartsstaat'
werd door de regering, door het patronaat én door socialistische vakbeweging
verholpen door de rekrutering (of de toelating) van buitenlandse arbeidskrachten
(Desle, 1995,548-555).
Toen tegen het einde van de jaren zestig de onderhandelingen tussen de
HET ABW, ARBEIDSMIGRATIES EN 'GASTARBEIDERS' (1960-1974) [465]