PDF (6 mb)

24 THEOSOFISCHE INZICHTEN
om de ladder samen te stellen’, wordt hier rijkelijk geïllustreerd. De
volgende zinnen zijn bijzonder veelzeggend:
Geest is niet een gas dat door de stof is geschapen, en wij kunnen
onze toekomst niet scheppen door met geweld één stoffelijk middel
te gebruiken en de rest buiten beschouwing te laten. Geest is het
grootse leven waar de stof op rust, zoals de wereld van de rotsen rust
op de vrije en vloeiende ether; telkens wanneer we onze beperkingen
kunnen doorbreken, bevinden we ons aan die wonderbare oever
waar Wordsworth eens de glans van het goud zag.
Omdat de deugd tot het stoffelijke leven hoort, kan de mens deze
niet met zich mee nemen, ‘toch is het aroma van zijn goede daden een
heel wat zoeter offer dan de geur van misdaad en wreedheid.
Bij hem die de gouden klink heeft gelicht wordt de bron van zoete
wateren, de bron waaraan alle zachtheid ontspringt, aangeboord en
wordt deel van zijn erfgoed.
Maar voordat deze bron kan worden bereikt, moet een zware last
van het hart worden gericht, een ijzeren staaf die op hem drukt en
hem verhindert zich krachtig te verheffen.
De schrijver wil hier laten zien dat er schoonheid en licht in het
occultisme is, en niet alleen maar een droog niveau van verschrikkelijk
karma, waarover som mige theosofen geneigd zijn uit te weiden.
En deze schoonheid en dit licht kunnen worden bereikt wanneer we de
ijzeren staaf ontdekken, en als we deze oplichten kan het hart worden
bevrijd. Deze ijzeren staaf wordt door de hindoes de ‘knoop van het
hart’ genoemd! In hun geschriften spreken ze over het losmaken van
deze knoop, en ze zeggen dat wanneer dit is volbracht vrijheid nabij is.
Maar wat is de ijzeren staaf en de knoop? Die vraag moeten we beantwoorden.
Het is de samen trekkende macht van het zelf, van egoïsme,
van het begrip afgescheidenheid. Dit denkbeeld heeft vele ver de di gings -
linies. Het houdt zijn meest geheime hof en diepste beraadslagingen in
de ver verwijderde diepten en het centrum van het hart. Maar het manifesteert
zich het eerst op die plaats die het dichtst bij onze van on -
wetendheid getuigende waarnemingen ligt, waar we het het eerst zien
als onze zoektocht is begonnen. Wanneer we het aanvallen en overwinnen
verdwijnt het daar. Het heeft zich slechts teruggetrokken tot de
volgende rij stellingen waar het tijdelijk buiten ons gezichtsveld ligt –
en we verbeelden ons dan dat het is gedood – terwijl het lacht om onze
denkbeeldige overwinningen en ons gevoel van veiligheid. Al snel