Onafhankelijk magazine van Tilburg University

More documents

Recommendations

Info

10. Coverstory tekst Lieke Meertens fotografie Koen Verheijden Univers 21 april 2011 Meditatie op de campus ‘Ik werd gek van mijn gedachten’ Tanya Hautermans (24) volgt een master Medische psychologie. Twee jaar geleden deed ze een tiendaagse Vipassana-cursus – een meditatietechniek om je geest te zuiveren en jezelf te observeren. “Ik heb niks met zweverigheid, religie of spiritualiteit. Tot ik erachter kwam dat het juist heel concreet en lichamelijk is. In 2009 maakte ik een lange reis door Azië, Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland samen met een vriendin. Aan het begin van die reis vertelde ze me over meditatie. Ze was er rustiger door geworden en kon problemen beter loslaten. Dat klonk goed. Na acht maanden gaf ik me op voor een tiendaagse Vipassanacursus in Nieuw-Zeeland. Dat betekende: dagelijks om 4.00 uur opstaan, elf uur op een dag stilzitten en mediteren, niet praten met andere mensen en zelfs geen oogcontact maken. Dat was Mindfulness is een stressreductiemethode, ontdaan vanuit de boeddhistische ideologie. Het werd in 1980 ontwikkeld door arts Jon Kabat-Zinn en inmiddels wordt de cursus in Amerika en heel zwaar. Er zijn zeker momenten geweest dat ik ermee op wilde houden. Ik werd eenzaam. Dacht dat ik gek werd van mijn gedachten. Ook werd ik kwaad op mezelf: waarom kon ik niet ophouden met denken? Tegelijk voelde het ook goed. Na een paar dagen voelde ik meer rust en ook gedachtestromen kon ik steeds beter uitschakelen. Toch was het daarna lastig om door te gaan met mediteren. Op reis sliep ik in dorms waar continue mensen waren. En thuis belandde ik in mijn onregelmatige studentenleven. Die discipline is lastig. Dat komt ook omdat ik het niet halfhalf wil doen. Dan wil ik minstens twee uur per dag mediteren. Maar dat lukt niet. Misschien ga ik mindfulness eens proberen. Ik denk dat ik dat beter in mijn leven van nu zou kunnen integreren dan Vipassana.” Europa in allerlei instellingen, ziekenhuizen en bedrijven gegeven. Het is een meditatietechniek waarbij je aandachtig aanwezig bent in het huidige moment.
Ook al kom je op de uni een heel eind met een gezond stel hersens, de beste prestaties lever je als je ratio en je gevoel in balans zijn. Dat beweert tenminste Ivan Nyklicek, hoofddocent Medische psychologie en Neuropsychologie én de leider van de cursus Mindfulness in het Zwijsengebouw. Is meditatie een modeverschijnsel? met zes medewerkers, drie vrouwen, drie mannen, sta ik op mijn sokken, door mijn knieën “Samen gebogen, met mijn kont naar achter en armen naar voren. Alsof ik op een stoel ga zitten die er helaas niet is. Het duurt niet lang voordat ik de spieren in mijn benen voel verkrampen. Maar iedereen in de kring staat nog in zithouding. Ik kan toch niet als eerste omhoog gaan? Volgens mij ben ik zelfs de jongste aanwezige hier. En zo ratelen m’n gedachten nog even door. Tot de stem van Ivan Nyklicek, universitair hoofddocent Medische psychologie en Neuropsychologie, ze onderbreekt. ‘Merk je gedachten op, als je bijvoorbeeld denkt: ik zal zeker niet de eerste zijn die weer naar boven gaat,’ spreekt hij kalm. Ik lach in mezelf en kom langzaam weer rechtop staan. Inmiddels niet als eerste. En daar ben ik stiekem toch blij om.” In de Black Box geeft Ivan de cursus mindfulness gecombineerd met lichte staande yoga-oefeningen. De les is een fijne reminder voor me. Twee jaar geleden volgde ik een cursus mindfulness, oftewel aandachtsgerichte meditatie ontdaan van ieder geloof, en sindsdien merk ik dat het een goede houvast is in tijden van stress en gepieker. Maar ook in rustige tijden probeer ik een paar keer per week te mediteren. Meestal thuis op een kussen. Maar ook in de trein of in de tuin. Omdat ik ervaar dat ik er rustiger van word, ik kan onderzoeken waar mijn gedachten blijven steken en ik minder wordt meegesleept door emoties. Vooral als je erg rationeel bent ingesteld, kan meditatie ervoor zorgen dat je meer gaat vóelen. En dat maakte me nieuwsgierig naar wat meditatie biedt voor andere studenten en medewerkers van de universiteit. Ook al worden je rationele vermogens constant Daarnaast zijn er legio andere meditatietechnieken zoals inzichtmeditatie waarbij je jezelf bejubeld op de uni, lever je niet juist de beste prestaties als je gevoel en ratio in balans zijn? Creatiever Ik ga in gesprek met onderzoeker Ivan. Drie jaar geleden toonde hij al aan dat het volgen van een mindfulnesstraining leidt tot minder stress. En hij is niet de enige die positief resultaat laat zien. Over de hele wereld verschijnen steeds meer onderzoeken waaruit blijkt dat mensen die consistent mediteren een grotere hersenomvang hebben, emotioneel stabiel zijn en zich beter kunnen concentreren. Ivan mediteert sinds negen jaar zelf ook, dagelijks een half uur. En dat brengt heel veel voor hem, vertelt hij. “Ik kan makkelijker dingen loslaten. Deadlines of doelen in mijn werk bijvoorbeeld die ik mezelf heb gesteld. Door middel van meditatie zie ik dat het spinsels zijn. Ik relativeer daardoor beter.” Maar er is nog een voordeel, laat hij weten: mediteren kan je creativiteit vergroten. ”Er komt gemakkelijker een frisse blik. Ik ben ervan overtuigd dat je creatiever wordt omdat je niet meer vastzit in een gedachtepatroon. Je ziet nieuwe invalshoeken, volgt nieuwe paden.” En dat werkt niet alleen door in onderzoek, maar ook in onderwijs. “Als er een nieuwe cursus opgezet moet worden, ga ik sneller terug naar de basis. Waar gaat het echt om? Wat wil ik studenten bijbrengen? Waar hebben ze later echt iets aan? Dat kan dus ook buiten de lesstof om zijn. Zoals een kritische blik werpen op de lesstof zelf. Want meditatie helpt om kritisch te blijven kijken. De dingen los te laten.” Ongewenste gedachten Dat ik creatiever word van meditatie heb ik nooit zo direct gezien. Maar als ik er even over nadenk, besef ik dat dit inderdaad het geval is. Hoe meer rust ik observeert, of Zen, waarbij concentratie op de ademhaling centraal staat. Je hoeft niet in lotushouding te zitten om te mediteren. Je kunt het ook doen terwijl je rent, fietst, ervaar, hoe sneller nieuwe ideeën voor artikelen vanuit het niets opkomen. Terwijl ik vaak vastloop in gedachtecirkels zodra ik wanhopig probeer op zoek te gaan naar een interessante invalshoek voor een artikel. Maar geeft een nachtje slapen niet hetzelfde effect? Of een andere ontspannende bezigheid, zoals hardlopen of boetseren? “Dat kan zeker ook meditatief zijn,” bevestigt Ivan. “Maar toch is er een verschil met mediteren. Bij andere ontspannende bezigheden is er een grote kans dat je daarna weer in dezelfde gedachten terugschiet. Zeker bij problemen die met stress te maken hebben blijf je hangen in je gedachten. Het voordeel van meditatie is dat je systematisch oefent om gedachtecirkels actief los te laten. Je bevrijdt jezelf van ongewenste gedachten.” En qua praktische haalbaarheid: mediteren kun je altijd en overal. Het blijkt trouwens ook uit onderzoek, dat je hersenen meer thetagolven produceren in dromerige of meditatieve toestand. En die golven worden in verband gebracht met creativiteit. En de oude filosofen wisten het ook al, lees ik in het dagboek Windstilte van Joke J. Hermsen. Plato noemde rust de belangrijkste voorwaarde voor het denken. ‘Pas dan ervaren we dat we méér zijn dan een bewust, handelend wezen, en juist dit surplus kan ons denken van binnenuit vernieuwen.’ En dat is ook het mooie van mediteren, besef ik, dat je leert om naar jezelf te kijken en zo ervaart wat er in je onbewuste allemaal speelt. Hoezo zweverig? ‘Mediteren? Dat kan ik niet,’ krijg ik te horen van vriendinnen. Dan leg ik uit dat het geen kwestie is van je gedachten totaal loslaten, wat vaak wordt gedacht. Want nee, dat kan ik ook niet. Ik kan niet eens vier tellen mijn adem volgen, zonder dat mijn gedachten zijn weggeschoten. ligt of staat. Coverstory .11 Univers 21 april 2011
Page 1 and 2: Honderd obp’ers verliezen baan St
Page 3 and 4: Colofon Adres Postbus 90153 5000 LE
Page 5 and 6: Proost ff bellen met Joris Lammers
Page 7 and 8: 22 april 2011 Stemmen zul je! Vluch
Page 9: Honderd medewerkers obp verliezen b
Page 13 and 14: Jenny van Son (26) volgde een maste
Page 15 and 16: Meesterproef Drama in jeugdgevangen
Page 17 and 18: maximaal 568 euro per jaar, bijna d
Page 19 and 20: Wè nou? Dol op Oranje? Verboden re
Page 21 and 22: Mijn gezicht op de cover Covers .21
Page 23 and 24: ‘I donated that kidney out of ana
Page 25 and 26: Looking for the international vibe
Page 27 and 28: Minute of Fame The crowds on Tahrir

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?