Archeologische Kroniek 1990 - Geschiedenis van Zuid-Holland

Archeologische kroniek Zuid-Holland
gesteld op basis van vondstconcentraties. Romeins importaardewerk is opvallend schaars
vertegenwoordigd op deze sites. Import en inheems aardewerk wijzen op een vrij vroege datering
(le eeuw na Chr.) van de meeste van deze woonplaatsen.
Nu de inrichtingswerkzaamheden op het surfplasterrein voltooid zijn, blijkt er, wat de bewoningsgegevens
uit de Ijzertijd en de Romeinse tijd betreft, een groot verschil te zijn met
de veldkartering van Bult (Bult 1983). Het aantal zekere woonplaatsen uit de Ijzertijd is gestegen
van 3 naar 21. De nu bekende 14 woonplaatsen uit de Romeinse tijd vullen een volledige
lacune op (afb. 5). Het oorspronkelijke aantal moet echter nog aanzienlijk hoger worden
geschat, aangezien alleen het zuidelijke deel van het terrein intensief is verkend.
Dat de toename van Laat-Middeleeuwse woonplaatsen slechts gering is (van 1 naar 3),
kan aan het veranderde vestigingspatroon in de Middeleeuwen worden toegeschreven. De
huisplaatsen uit de Ijzertijd en de Romeinse Tijd liggen vrijwel allemaal op het veen zelf,
de Middeleeuwse lokaties sluiten aan bij een bewoningslint ten zuiden van de surfplas. Dit
Middeleeuwse bewoningslint hangt samen met een geulvulling van Duinkerke 0 ouderdom
die door inversie in de Middeleeuwen een hoger gelegen rug is gaan vormen. De twee nieuwe
Middeleeuwse vindplaatsen liggen in de marge van een noordelijke uitloper van de oost-west
gerichte geulrug. Ze dateren van voor het tweede kwart van de 12e eeuw.
Bij de verbouwing van de terpboerderij Sarijnehove op dezelfde geulrug ten zuiden van
de surfplas kon eveneens worden vastgesteld dat deze al in de 12e eeuw was bewoond.
IPL, Leiden P W. van den Broeke
Midden-Delfland 2: Aalkeetbuitenpolder site 16.59 (afb. 7 en 8) Evenals in de afgelopen
twee jaren, werd ook dit jaar door het IPL een Ijzertijd-vindplaats opgegraven, die bij de herinrichtingswerkzaamheden
verloren zal gaan (zie Abbink 1989 & 1990). De hier besproken
site, 16.59, ligt op het veen onder een kleilaag. De teruggevonden resten behoren tot tenminste
één, maar waarschijnlijker meerdere, bewoningsfase(n) daterend uit de 3e of 2e eeuw
voor Chr. Van latere bewoning op dezelfde plaats, op grond van het aardewerk te dateren
in de vroege le eeuw na Chr., is alleen een haardplaats teruggevonden.
Het opgegraven areaal meet ongeveer 40 x 20 meter. Aan de noord- en zuidzijde kon de
grens van de bewoning worden vastgesteld; in westelijke richting sluiten de bewoningsresten
vermoedelijk aan bij die van de naastgelegen site uit de Romeinse tijd (16.24, zie deze kroniek
onder Romeinse tijd); in oostelijke richting leken de bewoningsresten af te nemen, maar
hier was de site ook al verstoord door grondwerkzaamheden.
Ook nu weer bleken de bewoningssporen ernstig te zijn aangetast door wateroverlast in
de Late Ijzertijd. Het water moet in die tijd onder het toenmalige woonoppervlak in het veen
zijn binnengedrongen en heeft dit veen aangetast, opgelicht, afgebroken en verplaatst. Ook
de bewoningsresten zijn hierdoor uitelkaargeslagen. Delen van vloeren, mestlagen en bewoningsafval
zijn in verspoelde positie, of in grote brokken in de onderspoelingsafzettingen teruggevonden.
Er omheen werden grote hoeveelheden (bewerkt) hout aangetroffen, merendeels
ook in een volstrekt chaotische ligging. Oxydatie van de top van het veen heeft er vervolgens
toe geleid dat de bovenste bewoningslagen al waren vergaan voor de opgraving kon
plaatsvinden.
Door al deze bodemkundige processen is het niet meer mogelijk gebleken huisplattegronden
te reconstrueren of het aantal bouwfasen vast te stellen. Wel lagen binnen het opgegraven
areaal vier zones, waar de verstoringen geringer waren. Dankzij een verzakking waren
delen van het oorspronkelijke veenpakket met de bijbehorende bewoningsresten redelijk in-
334