DONOR IN HART EN NIEREN - Biomaatschappij

More documents

Recommendations

Info

d a n i ë l l e nijkamp r u t g e r p l o e g b i o - w e t e n s c h a p p e n e n m a a t s c h a p p i j systeem, zie pag. 51). Verder zijn voor hart-, longen levertransplantaties de factoren lengte, longvolume of gewicht van de donor van belang voor de matching. Longen van een donor met een lengte van 1,90 meter zijn bijvoorbeeld niet geschikt voor iemand van 1,60 meter. Een ander belangrijk criterium is weefselovereenkomst. Hoe beter de weefselstructuren van donor en ontvanger met elkaar overeenkomen, hoe kleiner de kans dat het orgaan wordt afgestoten. Daarom voeren de artsen een zogenaamde weefseltypering uit (zie pag. 51). Bij niertransplantatie gebeurt deze typering voorafgaand aan de transplantatie. Bij andere organen kan men daar niet altijd op wachten en gebeurt dit tijdens of na de transplantatie. Bij orgaandonatie in Nederland heeft de Nederlandse wachtlijst prioriteiten boven de wachtlijsten van de andere landen die zijn aangesloten bij Eurotransplant. Ook de uitwisselingsbalans tussen de landen van Eurotransplant is van belang. Als een land organen afstaat aan ontvangers in andere landen, krijgt het in principe een zelfde aantal organen terug. Voorwaarden voor de ontvanger Een patiënt die een nieuw orgaan nodig heeft, wordt zorgvuldig gescreend voordat hij op de wachtlijst komt. De screening bestaat uit een serie onderzoeken die moeten uitwijzen of de patiënt in aanmerking komt voor transplantatie. Dat is het geval als de patiënt zonder transplantatie zou komen te overlijden of geen menswaardig bestaan meer zou hebben. Ook kijkt men naar conditie en functioneren van de patiënt, en onderzoekt men of de patiënt de transplantatie geestelijk aankan. Bij een dergelijke screening is een groot aantal specialisten betrokken. Als de patiënt aan alle criteria voldoet, wordt hij of zij op de wachtlijst geplaatst. Het beheer van de wachtlijst gebeurt door de Nederlandse Transplantatie Stichting. Een patiënt die zo’n slechte orgaanfunctie heeft dat hij of zij direct levensgevaar loopt, komt als hoog-urgent op de wachtlijst te staan. Bij iedere donormelding van Eurotransplant krijgt zo’n patiënt voorrang op andere wachtenden. Experiment met een varkensnier De transplantatieoperatie Zodra een transplantatiecentrum een orgaan heeft geaccepteerd, wordt de ontvangende patiënt direct opgeroepen. De meeste patiënten op de wachtlijst dragen een semafoon of mobiele telefoon bij zich om altijd bereikbaar te zijn. Sommigen zijn al opgenomen in De Franse arts Mathieu Jaboulay experi- het ziekenhuis. Internist, anesthesist en transplantatiechirurg zullen de patiënt opvangen menteert met een varkensnier, die hij en voorbereiden op de operatie. Zij zullen ook controleren of de conditie van de patiënt koppelt aan de bloedvaten in de arm op dat moment goed genoeg is voor een operatie. van een nierpatiënte. Ze blijft een uur Bij een hart-, long- of levertransplantatie is relatief veel haast geboden. Daarom begint in leven. 1906 > men al met bepaalde handelingen voor de transplantatieoperatie, zoals het losprepareren van het zieke orgaan, terwijl elders de donatieoperatie nog in gang is. Dit gebeurt om de ischemietijd – de tijd waarin het orgaan schade oploopt door zuurstofgebrek – zo kort mogelijk te houden. Als het orgaan het transplantatieziekenhuis heeft bereikt, begint de transplantatiechirurg met inspectie van het orgaan. Als het zieke orgaan is verwijderd, 20 2 | 2008 Donor in hart en nieren
o r g a a n d o n a t i e : d e p r o c e d u r e d a n i ë l l e nijkamp wordt het nieuwe orgaan getransplanteerd. Nadat de bloedvaten zijn verbonden, wordt het orgaan doorspoeld met bloed van de ontvanger. Weefseldonatie Naast organen kan een donor ook weefsels doneren. Verschillende weefsels komen daarvoor in aanmerking: hoornvliezen (cornea’s), huid, hartkleppen, grote bloedvaten en bot- en peesweefsel. Van weefsels is de bewaartijd veel langer dan die van organen. Ze kunnen daarom worden opgeslagen in speciale weefselbanken: hoornvliezen gaan naar de corneabank, huid naar de huidbank, het hart voor hartklepdonatie naar de hartkleppenbank en bot- en peesweefsel naar de botbank. Als een orgaandonor ook weefseldonor is, zal de uitname van de weefsels plaatsvinden na die van de organen. Er is immers minder haast bij geboden. Een uitzondering hierop is het hart. Als dit niet geschikt blijkt voor harttransplantatie, kan de arts het tijdens de orgaandonatieprocedure uitnemen voor hartklepdonatie. Als een donor in aanmerking komt voor weefseldonatie, moet het lichaam worden gekoeld binnen drie uur nadat de circulatie is gestopt. Het koelen gebeurt in het mortuarium. Voordat de donor daarheen wordt gebracht, zal de arts onderzoeken of hij of zij geschikt is voor weefseldonatie. De Nederlandse Transplantatie Stichting heeft hiervoor leeftijds- en medische criteria opgesteld (zie Tabel 4). In het mortuarium vindt het grootste gedeelte van de weefseluitname plaats, met uitzondering van huid en botweefsel. Daarvan gebeurt de uitname in de operatiekamer onder steriele omstandigheden. Met een dermatoom, een speciaal soort schaaf, neemt de arts een dun laagje huid af van de rug en de achterkant van de benen. Bij botdonatie verwijdert de orthopedisch chirurg de lange pijpbeenderen en zet hij er kunststof prothesen voor in de plaats. Bij hoornvliesdonatie wordt het hele oog verwijderd, waarna Wee f s eL Leeftijd HOO r n v L i e s Hui D 2 tot 76 jaar 20 tot 81 jaar Hart kL e p p e n Vrouw: 1 tot 66 jaar BL O e D va t e n BO t - e n p e e sW e e f s eL Man: 1 tot 61 jaar 1 tot 46 jaar 17 tot 56 jaar Donor in hart en nieren 2 | 2008 Lever klaar voor transplantatie. (Bron: Daniëlle Nijkamp) Contra-indicaties voor weefseldonatie – Bloedvergiftiging – Actieve systemische infectie – Bloed en/of seksueel overdraagbare virusinfecties – Maligniteiten (kwaadaardige aandoeningen) r u t g e r p l o e g – Degeneratieve ziekten (ziekten waarbij de conditie van organen/ weefsels langzaam achteruit gaat) – Chemotherapie – Onbekende doodsoorzaak – Langer dan 24 uur geleden overleden Tabel 4: Leeftijdscriteria en contraindicaties voor weefseldonatie. (Bron: Nederlandse Transplantatiestichting (NTS)) 21
Page 1 and 2: Bio-Wetenschappen en Maatschappij D
Page 3 and 4: Cahier 2 | 2008 Donor in hart en ni
Page 5 and 6: Voorwoord Donor in hart en nieren 2
Page 7 and 8: i o - w e t e n s c h a p p e n e n
Page 9 and 10: g e v e n o m l e v e n : w e l k e
Page 11 and 12: g e v e n o m l e v e n : w e l k e
Page 15 and 16: g e s c h i e d e n i s v a n d e o
Page 19 and 20: o r g a a n d o n a t i e : d e p r
Page 21: o r g a a n d o n a t i e : d e p r
Page 27 and 28: t s u n a m i v a n g e b e u r t e
Page 31 and 32: h e r s e n d o o d : w a t i s h e
Page 33 and 34: h e r s e n d o o d : w a t i s h e
Page 37 and 38: k u n s t o r g a n e n : o p w e g
Page 39 and 40: k u n s t o r g a n e n : o p w e g
Page 41 and 42: x e n o t r a n s p l a n t a t i e
Page 43 and 44: x e n o t r a n s p l a n t a t i e
Page 47 and 48: h e t e m b r y o a l s medicijn? g
Page 49 and 50: h e t e m b r y o a l s medicijn? g
Page 55 and 56: a f s t o t i n g v o o r k o m e n
Page 67 and 68: s b o : ‘g é é n g e e n - b e
Page 69 and 70: s b o : ‘g é é n g e e n - b e
Page 71 and 72: l i j v e n w e r o e i e n m e t d
Page 73 and 74:
l i j v e n w e r o e i e n m e t d
Page 75 and 76:
i o - w e t e n s c h a p p e n e n
Page 77 and 78:
d o n a t i e b i j l e v e n h a n
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
d o n a t i e b i j l e v e n een z
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
h a n d e l i n o r g a n e n : l o
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
e e n n i e u w e l o n g : e e n w
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99:
Donor in hart en nieren Alles over
show all

DONOR IN HART EN NIEREN - Biomaatschappij

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?