Archeologie van de Klassieke Oudheid, Partim Romeinse.pdf

– zeer classicistisch en helder werk, maar nogal academisch, koud en levenloos
– anderzijds een parade van de cavalerie (decursio): zeer levendig werk met bijna plebejisch
karakter
– geen dieptezicht meer, noch landschappelijke achtergrond
– schaal en ruimte worden stilaan irrationeel
Reliëfpanelen van een verloren gegaan eremonument van Marcus Aurelius (176-180 na Christus)
– acht reliëfs hergebruikt in boog van Constantijn
– voorstellingen van de keizer: te paard, in triomftocht met wagen en offerend op de Capitolinus
– stijl stapt geleidelijk af van de conventionele tradities der officiële Grieks-Romeinse kunst, zoals
objectief naturalisme en organische samenhang
– introductie van nieuwe 'impressionistische' technieken: negatieve modellering met behulp van een
boor, wat scherpe contouren oplevert
Zuil van Marcus Aurelius
– eremonument afgewerkt onder Commodus en opgericht ter nagedachtenis van de keizer stond
centraal op het plein van de tempel van Divus Marcus
– duidelijke navolging van de zuil van Trajanus
– band is breder en gebeiteld in hoger reliëf (betere zichtbaarheid)
– oorlog tegen Germanen en Sarmaten opnieuw gezet in een realistische omgeving van landschappen,
bruggen en kampen
– stilistisch zijn meer op weg naar een desintegratie van organische vorm: menselijke figuur wordt
lomp en slecht geproportioneerd, sommige figuren worden hiëratisch frontaal voorgesteld en heerst
sterke dramatische uitdrukking
Voortgezet onder Septimius Severus, keizer die zich wilde legitimeren als wettige erfgenaam van de
Antonijnen
Triomfboog (quadrifons) in Leptis Magna (203 na Christus)
– rijke versiering in dezelfde traditie als de reliëfpanelen van Marcus Aurelius
– typisch zijn het asymmetrisch ritme en het vlakker modelé: men wil meer classizeren en idealiseren,
kenmerkende Oosterse trek (School van Aphrodisias)
– hiëratisch frontale opstelling
Boog van de Argentarii (204 na Christus)
– in opdracht van de zilversmeden draagt een rijke sculpturale (florale) decoratie alsook scènes met
leden van de keizerlijke familie
– gelijkenis met monument in Leptis Magna, maar barokke ondertoon verraadt Flavische invloed van
gebouwen uit Rome zelf
Triomfboog op Forum Romanum
– reliëfpanelen illustreren de oostelijke campagnes van de keizer
– ruwe, minder afgewerkte stijl met houterige figuren zonder enige gratie, doch wel nog pogingen tot
dieptezicht
– hard plasticisme is gevolg van harde lijnen getrokken met de boor
3. Terugval tijdens de 3de en 4de eeuw
– loop van de 3de eeuw nog maar weinig monumentale sculptuur geproduceerd: wel portretten,
sarcofagen en kleine reliëfs
– verklaren door het algemeen politiek en economisch verval en door het gegeven dat soldatenkeizers
noch de tijd, financiële middelen hadden om grote historiserende monumenten te realiseren
– algemene trend van afstand nemen van de classicistische idealen worden voortgezet
– situatie van monumentale reliëf verbetert in begin van de 4de eeuw: introductie Tetrarchie
– duidelijke breuk met stijlen uit Hoge Keizertijd
Zuilen van Diocletianus op het Forum Romanum (303 na Christus)
– erezuilen ter verheerlijking van de Tetrarchie:
– stelden de vier keizers en oppergod Jupiter voor
– slechts van één basis is sculptuur bewaard: zuil van Constantius Chlorus
– afgebeeld zijn offerscène, offer door de keizer en processie
– maximale toepassing van het negatief modelé, illusie van hoogreliëf oplevert en maximale
gebruik van het drilboortje – zeer lineair en picturaal