UIT IN ʼT STAD - CultuurNet Vlaanderen

2.3 Zone 30
Het UiTnetwerk is gefundeerd op de theorie dat veel participanten niet verder reizen
dan 30 km om deel te nemen aan een culturele activiteit, de zogenaamde 'Zone 30'
van de culturele sector. De 'Zone 30' die iedereen kent verwijst naar een gebied
waarin men niet sneller mag rijden dan 30 km per uur, dit om woonwijken
verkeersveiliger te maken. In de culturele context verwijst 'Zone 30' echter naar een
ander fenomeen, dat in Vlaanderen voor het eerst werd vastgesteld in de Atlas
Podiumkunsten. In deze publicatie van Re-Creatief Vlaanderen 3 wordt het
cultuuraanbod en de cultuurparticipatie in Vlaanderen op een geografische wijze
onder de loep genomen. De Atlas Podiumkunsten verfijnt specifieke cultuurregio's,
van Vlaamse gemeenten met een zeer sterk cultureel aanbod en van gemeenten die
op dit vlak zwakker staan. Aan de hand van een publieksenquête wordt onderzocht
in hoeverre de woonplaats bepaalt of een bewoner participeert aan het
podiumkunstenaanbod, wat de afstand is tussen de woonplaats van de participant en
de locatie van de voorstelling en waar mensen uit een 'cultuurzwakke gemeente' dan
aan cultuur participeren (Lauwerysen, & Colpaert, 2004: 5-6). De resultaten uit dit
onderzoek tonen aan dat culturele participatie zich in hoofdzaak afspeelt in een straal
van 30 km rond de woonplaats. Ook neemt het aantal participanten significant af
naarmate de afstand tussen de locatie en hun woonplaats groter wordt. Voor het
cultureel basisaanbod zoals bibliotheken, cursussen en amateursverenigingen zou
een nog kleinere radius bestaan, terwijl men voor concerten en musea bereid is om
zich verder te verplaatsen (Lauwerysen, & Colpaert, 2004: 58-60).
Onderzoek van Heather Maitland beschrijft de Engelse situatie, waarin gesproken
wordt over een grens van 30 minuten. In de verstedelijkte gebieden van Vlaanderen
komt dit overeen met 30 km. Maitland onderzocht verschillende culturele organisaties
in Engeland en Ierland, waar zij naging wat de impact is van geografische, sociale en
virtuele 'communities' voor het huidige potentiële cultuurpubliek (CultuurNet, 2009e).
Zij onderzocht zowel lokale, regionale en nationale organisaties en ontdekte dat de
gemiddelde verplaatsingstijd van bezoekers in verstedelijkte gebieden neerkomt op
3 Re-Creatief Vlaanderen is het samenwerkingsverband van vier onderzoeksgroepen die
instaan voor het thema Cultuur in het Steunpunt Cultuur, Jeugd en Sport. Ze bundelen het
onderzoek in de domeinen kunsten en erfgoed, sociaal-cultureel werk, e-Cultuur en
digitalisering, en economische aspecten van cultuur. Participatie, in zijn vele facetten,
vormt telkens een belangrijke invalshoek (Re-Creatief Vlaanderen, 2009).
27