Rapport 'Leidsche Rijn bouwt een kathedraal! - Belvedere

16
Dit was bijvoorbeeld het geval in Central Park,
waar onder de voortvarende leiding van
parkcommissioner Robert Moses in de jaren twintig
en dertig meer dan twintig, deels verharde
speelvelden werden aangelegd.
Daarnaast raakte echter ook een nieuw type park
in zwang, het volkspark, waarbij de sport- en
spelvoorzieningen van meet af bepalend waren
voor het ontwerp. Vooral in Duitsland raakte het in
zwang.
Toonaangevend werd het Stadtpark (1910) in
Hamburg, ontworpen door F. Schumacher, dat ook
de gedachtevorming in Nederland
beïnvloedde. Hoezeer het karakter van de
stadsparken veranderde, komt duidelijk naar voren
bij de aanleg van het Kralingse Bos in Rotterdam,
ongeveer even groot als het Leidsche Rijn park.
Ging het eerste ontwerp van de Dienst
Gemeentewerken (1911) uit nog uit van een
aanleg in de landschapsstijl, waarin enkele
sportaccommodaties (atletiekbanen) op een
verhullende wijze waren opgenomen, in het
tweede, van M.J. Granpré Molière, P. Verhagen,
A. Kok en M. Klijnen (1920) kregen de voorzieningen
voor sport en spel een duidelijke eigen plaats in het
ontwerp. In een tegenplan van de hoogbejaarde
tuinarchitect L. Springer (1928) waren ze weer
weggemoffeld, terwijl ze in het uiteindelijke,
uitgevoerde ontwerp van de Dienst (1933) op
een rationele wijze met oog op een doelmatige
ontsluiting in de randen van het park werden
geprojecteerd. Een nieuw fenomeen in dit park was
ook de auto, die evenzeer op beperkte schaal in
het Leidsche Rijn park wordt toegelaten.
Naar Amerikaans voorbeeld kwam in het
Rotterdamse park in de buitenrand een toerweg
tot stand, ontworpen op de belevingswaarde
voor de automobilist. In programmatisch opzicht
droeg ook het Amsterdamse Bos (vanaf 1931)
de sporen van de Duits volksparken. Verspreid
over het bos kwamen tal van voorzieningen,
voor roeien, paardensport, zwemmen, terwijl in de
rand, grenzend aan de woonbuurten, vooral de
teamsporten (voetbal) een plaats kregen.
Daarnaast werden evenwel elders in de stad ook
afzonderlijke sportparken aangelegd, een trend
die doorzette met de opkomst van de moderne
stedenbouw, die uitging van een functiescheiding
in wonen, werken, recreatie en verkeer. Als gezegd
werden de parken opgenomen in een systeem
van groenelementen, waarmee de integrale
benadering van de vroeg twintigste eeuwse
parkaanleg verloren ging.