MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel

wijfje was doodgereden op de weg naar Otterlo
[16]. In de Wolfhezer bossen is een nest gezien
in een eik, met drie jongen (zie elders in deze
MARTERPASSEN). Op het kaartje zoals het in
1998 was gepubliceerd was nog een open
vierkantje in de Loenermark; de waarneming
van een boommarter nabij de Zilvense heide
vult een van de laatste lacunes op de Veluwe.
Nestbomen waren er verder op de Veluwe in
de Imbosch (min. 2 jongen), waar Vilmar
Dijkstra ook het verhuizen van de jongen
waarnam (zie elders in deze MARTERPASSEN),
op de Onzalige Bossen (min. 1 jong), en op de
Ossenberg bij Beekhuizen (vier jongen) waar te
laat in het seizoen beuken gesnoeid werden.
Opeens bevond de snoeier zich oog in oog met
een boommartermoertje in de opening van haar
hol. Later is hier een jong gevonden dat ter
reconvalescentie naar Das en Boom is
gebracht, alsmede een dood jong dat
vermoedelijk door een hond is doodgebeten.
Een van onze oudste en trouwste contacten is
de boswachter van het Speulder- en
Sprielderbos (SBB), E. Borgers (zie interview
[6]. Hij meldt al jaren de nestbomen alsmede
de zichtwaarnemingen; de laatste raken
ondergesneeuwd in ons BINbestand omdat ze
niet meer opvallen naast al die gevallen van
voortplanting. Dit jaar meldde hij een
nestboom met 2 en een nestboom met 3 jongen
(op 2900 meter van elkaar); en waarnemingen
van jonge boommarters met een adult (samen
drie) en een los jong. De laatste kunnen we
volgens de strenge critaria van de BIN niet als
een geval van voortplanting meerekenen, de
datum is niet precies bekend noch is er een
beschrijving. Als je de nestbomen van 1995-
1998 projecteert op één kaart zie je per saldo
vijf territoria ontstaan in 2600 ha bijna
aaneengesloten bos.
Dit jaar wil ik eens aandacht vragen voor de
terloopse waarnemingen van boommarters
zoals Borgers ze al jarenlang meldt. In 1998
werd 14-maal een boommarter in het terrein
gezien, in 1997 eveneens. Alleen deze twee
jaren al vullen het gehele enorme terrein bijna
geheel: ze lopen overal. In het interview sprak
Borgers al uit dat de marters alleen in de
30 •
voortplantingstijd in het hoge beukenbos zitten,
buitendien in de coniferen. Op de excursie van
maart 1998 werd echter een teleurstellend klein
aantal marteruitwerpselen gevonden.
Tenslotte meldde Borgers nog de doodvondst
van een volwassen ram langs de doorgaande
weg naar Garderen.
Van de boswachterij Nunspeet werd ons eerst
de vondst van een nestboom bericht. Informatie
leerde echter dat een zwarte spechteninventariseerder
op een boommarter in een
holte-met-latrine-eronder gestoten was ... en
toen om deze niet te verstoren er later niet
meer is gaan kijken. Volgens onze criteria géén
nestboom dus.
Vanuit het oogpunt van de bescherming was
een belangrijke vondst die van een verkeersslachtoffer
100 meter westelijk van het
nieuwe ecoduct "Harm van de Veen" in
augustus, toen het vermoedelijk nog niet
functioneel was. Zou de volgende boommarter
over het ecoduct lopen?
Ten zeerste verwarrend was een steenmarter
gevonden ten westen van de IJssel, nabij
Voorst. Het schijnt niet de eerste te zijn daar
(en in 1997 zat er al een bij Apeldoorn). Lastig
voor de boommarteronderzoekers, maar een
normalisering van onze fauna, omdat tenslotte
de steenmarter vroeger ook in centraal
Nederland voorkwam.
Heel belangrijk was de vondst van een
verkeersslachtoffer tussen de Veluwe en
Utrechtse Heuvelrug in ten noorden van
Scherpenzeel. Op zichzelf wijst dit op
mogelijke uitwisseling tussen de Veluwe en
Utrecht, en daarmee op een garantie voor het
voortbestaan van de Utrechtse populatie.
Bovendien echter ging het om een lacterend
wijfje dat bij sectie bleek geen jongen te
hebben gehad (schijnzwangerschap). In een
atlasblok met zó weinig aaneengesloten bos
(allemaal fragmentjes) is dat helemaal
wonderlijk. De marter had een ei in de bek
toen zij aangereden werd. De marter past
tussen de vondsten van 1994 (lacterend wijfje)
en 1995 op de A 12 ten Noorden van Overberg,
[MARTERPASSEN VII, 1999