MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel

44
zelf loopt in de richting van zijn moeder.
Zij neemt het jong ditmaal niet in de bek, maar
loopt een stukje van hem weg en dan weer terug.
Dit herhaalt zich een aantal malen tot het jong haar
volgt. Chris ziet beide weer als het wijfje met het
jong in haar bek tegen een schuinstaande larix
klimt, 40 m van het nestboom verwijderd (in dit
beukenvak staan enkele larixen). Om 18.38 komt
het wijfje via de kronen de nestboom weer in en
gaat de nestholte binnen. Het jong roept ergens uit
de boomkronen in de buurt van de larix waar hij
omhoog is gebracht. Om 18.41 verlaat het vrouwtje
wederom de nestbboom en gaat door de kronen
richting roepend jong. Kort daarna is het jong stil.
Om 19.08 komt het vrouwtje zonder jong terug in
de nest boom waar de beide andere jongen zich nog
steeds bevinden. Een kleine twintig minuten later
vertrekt ze weer, om 45 minuten later weer terug
te keren. Het is dan 23.11, tussen 21.15 en 21.39
vertrekt ze in totaal vier maal uit de nestboom om
na maximaal 9 minten weer terug te keren.
Het jong blijkt in de platte kroon van de larix te
zitten, waar waarschijnlijk een oud roofvogelnest
zit. Hij klimt ijverig maar onzeker rond in de
kroon.Om21.45 valt er iets groots uit de larix: een
half konijn (kop en voorpoten). Blijkbaar jheeft het
moertje een verse prooi aan haar jong gebracht. Om
22.00 verlaat het wijfje de nestboom. Dit is de
laatste keer geweest dat moertje en jongen zijn
gezien. Drie dagen later bleken de boommarters
verdwenen te zijn.
Chris Achterberg en Bram Achterberg
Uit Zoogdier 9 (2) 1998, p.16·19.[23]
Twee nachtdieren in conflict overdag
Onder een beuk in de buurt van Hilversum met
enkele door spechten gehakte holten erin, lagen op
28 maart van dit jaar nog geen marteruitwerpselen,
Bij de volgende inspectie echter, op 15 april, lagen
er een stuk of tien op de grond en nog enkele
andere op knobbels en takken van de boom. Gezien
dit aantal keutels veronderstel ik dat omstreeks 5
april een wijfjesboommarter zich hier een
kraamkamer heeft gekozen, dus de gedachte dat er
•
inmiddels jongen zouden kunnen zijn lag voor de hand.
Op 19 april observeerde ik 's ochtends vroeg bij de
boom, verwachtend dat de boommartermoeder allang
met zonsopgang van de jacht huiswaarts gekeerd
was om de dag bij de jongen door te brengen, zoals
boommarters met kleine jongen dat doen. Om
halfnegen zag ik echter opeens een glimp van een
boommarter, nog in de lichte wintervacht, in de nog
on bebladerde beukentakken boven een Douglasbosje
verderop waarin ze daarna verdween. Enige niet al te
opgewonden vogelgeluiden leken de plaats waar ze
zat aan te duiden, maar vervolgens werd het stil. Om
vijf voor negen zat de marter "opeens" een stuk
hoger in de grote opgaande beuken waar ze
achtervolgd werd door een bosuil! Keer op keer
streek de uil met ver naar voren uitgestrekte en wijd
gespreide klauwen vlak langs de marter, die zich dan
drukte tussen de vele fijnste uitlopers van de
beukentakken. Geen geluid werd gehoord behalve dat
van twee bonte spechten die luid "tjiek" roepend
onder de dieren heen en weer vlogen (ik denk dat ze
meer op de uil reageerden dan op de boommarter).
Ongeveer tegelijkertijd ontdekten de beide nachtdieren
de waarnemer op de grond. De uil verloor ik uit het
oog, de marter zat minutenlang als gefixeerd. Zo een
schuw gedrag is helemaal niet alledaags, de meeste
boommarters die ik waarnam waren heel tolerant
voor observatie. Maar in 1995 had ik in ditzelfde bos
een marter leren kennen die even schuw was. Daar
bezit ik foto's van en laat nu de marter die ik nu zag
althans één van de bruine plekjes in de bef op
precies dezelfde plek hebben. Voorlopig ga ik er dan
ook van uit dat de marter uit 1995 dezelfde was als
die van 1998. (Tenminste in 1997 zat in dit bos
waarschijnlijk ook een nest).
De boommarter leek wat te bekomen van de schrik
om uil en mens en hervatte de weg door de kruinen
naar het nest, af en toe stoppend en rondloerend.
Tenslotte verdween ze achter de stam van de
nestboom, maar van tijd tot tijd zag je haar kopje net
om de rand van de boom en het langste wel vlak
voor ze de nestholte in dook. Ze was kennelijk lang
weggeweest want toen ik even later zachtjes naar
de boom liep hoorde ik een heel zacht maar
onmiskenbaar gekweel als van jonge spreeuwen of
spechten: de jongen werden gezoogd!
[MARTERPASSEN VII, 1999