MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel

Deze twintig gevallen zijn toch echt iets om
heel trots op te zijn als je het vergelijkt met
wat er in 1990 van de boommarter bekend
was.
Een vergelijking van een aantal van deze
nestbomen leert dat ze wel iets gemeen hebben:
die in het Cronebos, en de Utrechtse van
Austerlitz, Hazenberg, Berghuis, Prattenburg,
en ook Bato's Erf bij Speulde alsmede Smilde­
Oost liggen alle in een oud beuken"vak"
temidden van jonge coniferenaanplant; in het
beukenvak zijn wel tien holle bomen
beschikbaar; daarvan kiezen ze veelal maar
NIET altij d een boom met meer openingen.
Het is soms bijzonder moeilijk gegevens
binnen te krijgen. Zo hoorde ik van een
aangereden boommarter bij Maartensdijk. De
vindster bracht die naar een preparateur; ik
hem bellen of dan de "bout" naar het IBN
mocht voor onderzoek. Prima!, dat wel. Alleen
... de preparateur kreeg vervolgens een
inzinking en nu na 1 Y2 jaar is de marter nog
steeds niet geprepareerd en de bout nog niet
opgestuurd.
In bossen waarvan niets bekend is, is verder
onderzoek noodzakelijk. Vluchtige excursies
hebben geen zin. De boommarter heeft een
onderzoeker nodig die om te beginnen alle
holle bomen in kaart brengt en vervolgens ook
in de sneeuw klaar staat en regelmatig rondes
loopt en in april/mei dag en nacht beschikbaar
is. Alleen als er iemand te vinden is die dat
voor een bepaald gebied wil doen kun je
nagaan of daar boommarters zitten. En
inderdaad, als ze er NIET zitten is het geen
dankbaar werk!
Op ons laatste kaartje blijkt nu wel prachtig de
samenhang tussen de gebieden op de Veluwe
en in Utrecht. Hier en daar lijkt de boommarter
een bruggehoofd over de IJssel te bevolken.
Het centrale gebied is omgeven door een
puntenwolk van verkeersslachtoffers - alsof het
gebied overkookt. Dus ondanks de ontzaglijke
tol die het verkeer heft lijkt het wel alsof de
boommarter in opmars is. In het Noorden zit
32 •
de boommarter nog steeds en ook daar geldt
dat als hij het tot NU toe heeft uitgehouden,
het perspectief gunstig is.
De aantallen boommarters
Wat de aantallen betreft, wij hebben een
schattingswijze gehanteerd waarbij in de loop
der jaren het aantal steeds iets groeide als er
weer een atlas blok bij kwam. In elk geval is nu
de aantalsberekening gebaseerd op zeer
nauwkeurige gegevens - met de nodige
aannames, zoals dat in een model nu eenmaal
gaat.
Allereerst zat er een tikfout in de schatting van
MARTERPASSEN VI [21]: het totaal aantal
marters klopt, maar het aantal nesten op de
Veluwe had 64 moeten zijn; totaal 100 in
Nederland. Dit is ook na 1998 nog steeds het
aantal. Weliswaar zijn er enige atlasblokken bij
gekomen, maar volgens de regels die het model
eigen zijn betekent dat niet noodzakelijkerwijs
dat er dan meer boommarternesten zullen
komen - het is tenslotte maar een model.
(schoolmeester-achtig nootje: je kunt best méér
blokken bezet vinden terwijl het aantal
boommarters gelijk blijft: stel een blok A met
2000 ha bos en modelmatig 7 marters en een
uitlopertje van het bos (100 ha) in het
aangrenzende blok B, modelmatig zonder marters.
Als een moertje haar nest nèt in blok B bouwt
krijg je blok B erbij, maar één nest minder in A;
het totale aantal marternesten blijft gelijk.)
Van dit geschatte aantal is dit jaar gevonden 19
nesten, 19%. Dat wijkt nu wel niet significant
af van de 22% van vorig jaar, maar er is toch
duidelijk een afvlakking rond 20 %.
Dus is dit het ideale moment om op te
houden!! Zuiver statistisch verwacht je immers
een afvlakking van de toename, en het blijkt
dat nu al de toename tot stilstand is gekomen.
Henri JW Wijsman
[MARTERPASSEN VII, 1999