MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel
MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel
MARTERPASSEN VII - Nieuw in de Zoogdierwinkel
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
42<br />
ook doelwit, los te rukken. De aanvallen zijn te<br />
hevig, ze laat het jong vallen. Nu aarzelt ze tussen<br />
bei<strong>de</strong> jongen. De besliss<strong>in</strong>g wordt haar ontnomen<br />
want het twee<strong>de</strong> jong heeft zich naar buiten<br />
gewerkt, luid gillend door <strong>de</strong> pijnlijke bijensteken,<br />
verliest het houvast en valt. Het moertje snelt<br />
ogenblikkelijk <strong>de</strong> twee gevallen jongen na. Over <strong>de</strong><br />
grond leidt ze <strong>de</strong> twee jongen naar een holle boom<br />
die ongeer 80 meter ver<strong>de</strong>rop staat. Het laatste<br />
jong wil niet alleen achterblijven en werkt zich naar<br />
buiten, zich daarmee blootstellend aan <strong>de</strong> nog<br />
steeds geirriteer<strong>de</strong> bijen. Haar gegil verstomt als ze,<br />
hangend aan <strong>de</strong> voorpoten, krampachtig poogt haar<br />
kop, waarop een drietal steken<strong>de</strong> bijen ziten, tussen<br />
stam en borst te klemmen. Ook zij valt.<br />
Pas na ongeveer 25 m<strong>in</strong>uten keert het moertje<br />
terug om haar laatste jong op te halen. Na een<br />
kle<strong>in</strong> uur bezoek ik <strong>de</strong> boom waar<strong>in</strong> ik <strong>de</strong> familie<br />
verwacht. Op een enkel geluidje na verkeert alles <strong>in</strong><br />
diepe rust. Wie schetst mijn verbaz<strong>in</strong>g als ik twee<br />
dagen later <strong>de</strong> gehele familie weer aantref <strong>in</strong> boom<br />
en hol waar<strong>in</strong> <strong>de</strong> hele actie zich afspeel<strong>de</strong>. Diepe<br />
<strong>in</strong>druk heeft het kennelijk niet gemaakt.<br />
Hans L Kleef<br />
Belevenissen bij <strong>de</strong> nestboom Imbosch 1998<br />
In <strong>de</strong> w<strong>in</strong>ter al <strong>in</strong>specteer<strong>de</strong> ik het terre<strong>in</strong>. Op 23<br />
<strong>de</strong>c. 1997 lag er geen mest on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> latere<br />
nestboom, wel on<strong>de</strong>r en <strong>in</strong> <strong>de</strong> boom schu<strong>in</strong> er<br />
tegenover (op ongeveer 25 m afstand). Op 21<br />
februari lagen er hon<strong>in</strong>graten en enkele ou<strong>de</strong><br />
keutels on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> latere nestboom. Op 7 maart<br />
lagen er nu juist keutels on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bomen recht<br />
tegenover en schu<strong>in</strong> tegenover <strong>de</strong> latere nestboom.<br />
Op 27 maart lagen er ongeveer 10 verse keutels<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> boom; op 7 april was er niets veran<strong>de</strong>rd<br />
en op 10 april lag er één verse keutel on<strong>de</strong>r. Maar<br />
op 18 april lagen er verse extra keutels en waren<br />
er om 12.00 h jongen te horen . het kl<strong>in</strong>kt als het<br />
gepiep van jonge fretten. Op 22 april keek het<br />
moertje 's avonds uit <strong>de</strong> boom.<br />
Op 11 mei vond dan het volgen<strong>de</strong> plaats. De boom<br />
heeft waarschijnlijk eén centrale holte met twee à<br />
drie uitgangen op ongeveer 15 tot 20 m hoogte. Ik<br />
•<br />
arriveer<strong>de</strong> om 19.30 h bij <strong>de</strong> nestboom, waar grote<br />
aantallen bijen uit <strong>de</strong> zelf<strong>de</strong> open<strong>in</strong>g kwamen als<br />
waaruit het moertje gekeken had. (De boom is<br />
waarschijnlijk ook <strong>in</strong> 1996 en 1997 als nestboom<br />
gebruikt en <strong>in</strong> mei door bijen overgenomen). Na enig<br />
zoeken werd het moertje <strong>in</strong><strong>de</strong>rdaad gezien, maar nu<br />
zat ze <strong>in</strong> een beuk 85 m ver<strong>de</strong>rop <strong>in</strong> <strong>de</strong> laan. De<br />
nieuwe boom is een ou<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>, al van <strong>de</strong> tijd af<br />
toen Peter van <strong>de</strong>r Leer <strong>de</strong> controles op <strong>de</strong> Imbosch<br />
uitvoer<strong>de</strong>; <strong>de</strong>ze nam achteraf aan dat er <strong>in</strong> 1991 al<br />
een nest <strong>in</strong> heeft gezeten. In elk geval is <strong>de</strong> boom<br />
jaarlijks <strong>in</strong> gebruik geweest bij boommarters als<br />
rustplaats.<br />
Bij <strong>de</strong> nieuwe boom ben ik om 20.00 gaan<br />
observeren. Om 20.30 viel een jong echt als een<br />
zoutzak uit het on<strong>de</strong>rste gat, op 6 m hoogte (<strong>de</strong>ze<br />
nieuwe boom bevat 10 open<strong>in</strong>gen). Het jong, van 5<br />
weken oud, lag enkele secon<strong>de</strong>n stil; het leek er op<br />
alsof het op een dikke tak was terechtgekomen.<br />
Daarna begon hij op zijn rug te bewegen en te piepen<br />
en krijsen. Het moertje keek omlaag naar Willeke en<br />
mij en stootte har<strong>de</strong> chimpansee·achtige gelui<strong>de</strong>n uit,<br />
zoiets als oe·oe·oe·oe. Wij meen<strong>de</strong>n dan ook er goed<br />
aan te doen om op 60 m afstand ver<strong>de</strong>r te<br />
observeren, verscholen achter een wortel kluit. Toch<br />
bleef het moertje regelmatig onze kant op kijken; af<br />
en toe keek ze ook wel naar het bewegen<strong>de</strong> en af<br />
en toe roepen<strong>de</strong> jong. Volgens ons was er geen w<strong>in</strong>d,<br />
maar we besloten toch om 20.50 om nog ver<strong>de</strong>r af<br />
te gaan zitten en wel op 300 m. Om 21.00 en<br />
21.30 ga ik vanaf 80 m nog eens kijken; het jong<br />
ligt nog steeds te spartelen op <strong>de</strong> rug. Het moertje<br />
kijkt weer regelmatig mijn kant op en als ik weer<br />
terugloop blijkt dat er toch wel wat w<strong>in</strong>d staat<br />
omdat ik Willeke's sigaret tot op 100 m kan ruiken.<br />
Dus ruikt <strong>de</strong> marter ons ook, en waarschijnlijk durft<br />
ze daarom het jong niet te halen. We besluiten om<br />
maar eens wat te gaan wan<strong>de</strong>len tot we om tien uur<br />
van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant <strong>de</strong> boom weer bena<strong>de</strong>ren; <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
diepe schemer<strong>in</strong>g ga ik on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> boom kijken. Het<br />
jong ligt er opgerold on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> boom en uit <strong>de</strong> jonge<br />
opstand ernaast is een geluid te horen, waarschijnlijk<br />
van het moertje, dat blijkbaar nu toch het jong wil<br />
ophalen. We besluiten het jong te laten liggen want<br />
het heeft met vijf weken al een eigen<br />
temperatuursregulatie en het is een relatief warme<br />
nacht. Na overleg met Dick Klees ben ik <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
[<strong>MARTERPASSEN</strong> <strong>VII</strong>, 1999