De Waarde van Betrokkenheid

transcendentale, steriele, denkende wezens, zonder lichaam – alsof het cartesiaanse cogito
het nut van dat vlezige omhulsel niet meer inzag en er simpelweg uit is opgestegen, op zoek
naar een homogene cyber-realiteit, waarin het niet langer wordt lastiggevallen door de geur
van ontbindend vlees, de verwerpelijkheid van lichamelijke begeerte en de tijdrovende,
opdringerige omslachtigheid van de stofwisseling. (75) Binnen de radicale transformaties van
het extropianisme, worden deze menselijke kenmerken paradoxalerwijs als constanten
veronderstelt: het lichaam, het vlees, het medium is niet de boodschap 16 . Het
extropianistische, crytpo-cartesiaanse ideaal van disembodiment propageert een utopische
wereld zonder vrouwen, homo‟s en negers 17 .
Het is de tweede vorm van posthumanisme, die Thacker kritisch posthumanisme noemt, die
een theoretisch, kritisch en meer ecologisch alternatief is op het extropianisme.
Theorists such as [Donna] Haraway, Katherine Hayles, Rosi Braidotti, Scott
Bukatman, and Keith Ansell-Pearson have shown how any critical perspective on the
human-technology relationship will have to pay special attention to the underlying
assumptions in place in declarations such as those by the Extropy Institute.
(Thacker 2003: 79)
Het is ook in deze traditie dat een verband kan worden gevonden met het ambivalente en
regeneratieve verwordings-principe dat Bakhtin zo bewonderde in het werk van Rabelais: de
groteske methode. Het werk van Rosi Braidotti zal hier als voorbeeld dienen van deze
traditie. In onder meer haar werk Metamorphoses: towards a materialist theory of
becoming (Braidotti 2002) geeft zij een overzicht van haar filosofie, gebaseerd op het werk
van onder meer Gilles Deleuze en Luce Irigaray. Tegenover de extropianistische idealen van
disembodiment, affirmeert zij het leven in haar lichamelijke aspecten en roept dan ook uit:
“[I] remain to the end proud to be flesh!” (257) Zij beschrijft haar filosofie dan ook als
belichaamd of bevleest materialisme: een monistische immanentiefilosofie gestoeld op het
16 Cf. Thacker (2003): p. 89 – 93.
17 Katherine Hayles laat in de inleiding op haar werk How we became posthuman (Hayles 1999) zien
hoe Alan Turing, een van de grondleggers van de artificial intelligence en de daarmee verwante
cybernetica, grof met zijn neus op de feiten werd gedrukt. Hij kwam in aanraking met politie en justitie
vanwege zijn homoseksualiteit en kreeg “court-ordered hormone treatments for his homosexuality”.
(xii) Een voorval zoals dit zou de utopische idealen van disembodiment kunnen verklaren vanuit een
individueel psychologisch perspectief, maar valideert ze natuurlijk niet. Het kleurt deze gedachte
eerder met de geest van escapisme, met het idee te willen ontsnappen uit de belichaamde positionering
van een minderheidssubject in het socioculturele en biopolitieke machtsveld, waarin het “normale”
meerderheidssubject niet schroomt de fysieke herstructurering van biologische lichamen in te zetten
als mechanisme tot socioculturele normalisatie. Wat is een betere manier om de negatieve
differentiatie aan de hand van lichamelijke eigenschappen te voorkomen, dan de volledige uitwissing
van het lichaam en haar ideosyncratische karakteristieken?