'We moeten durven te melden als er iets gigantisch misgaat'

Zelfstandige mist vaak
ondernemersvaardighe
NOAB
Activa 42
Joke de Kock, voorzitter van de Vereniging voor Schuldhulpverlening en Sociaal Bankieren (NVVK),
ziet in de afgelopen drie jaar een verschuiving binnen de groep mensen met onoplosbare schulden.
De problemen beperken zich niet langer tot de lagere inkomens. “Opeens zie je een heel andere
groep omvallen”, vertelt Joke de Kock.
Door: Hans Pieters
De cijfers spreken boekdelen. In 2009 hebben zich
53.000 huishoudens met problematische schulden bij de
NVVK gemeld en in 2010 waren dit 78.000 huishoudens.
Van problematische schulden is sprake als de schuld niet
binnen drie jaar kan worden afgelost of als men is opgehouden
met betaling omdat de middelen ontbreken.
“Het is het topje van de ijsberg. Maar liefst 783.000 huishoudens
kampen met financiële problemen en 230.000
hebben een verhoogd risico op financiële problemen”,
somt Joke de Kock op.
‘Liquiditeitsprobleem
draait ook om het
vermogen inkomsten
te verwerven’
De NVVK herbergt
private schuldhulporganisaties,
kredietbanken en
de gemeentelijke
schuldhulpverlening.
“Onze
maatschappelijke
functie zit ook in
de preventie en tijdige signalering. Ook komt er nu een
Wet gemeentelijke schuldhulpverlening aan. Onderdeel
van die wet is het breed wettelijk moratorium dat tot
doel heeft een minnelijk traject tot stand te brengen door
een afkoelingsperiode in te stellen. Binnen deze periode
kan er niet op schuldenaren worden verhaald.”
Middeninkomens
De Kock heeft de afgelopen drie jaar een verschuiving in
de probleemgevallen gezien. “Opeens zie je mensen uit
de middeninkomens in de problemen komen. Met name
de groep die door een echtscheiding of werkloosheid gedwongen
zijn hun huis te verkopen heeft het moeilijk.”
De oorzaken zijn te herleiden tot de mensen zelf, maar
ook te wijten aan de heersende mores van de markt.
“Vóór het uitbreken van de kredietcrisis was het gebruikelijk
dat je alle kosten van de aankoop van een woning
meefinancierde. Door banken en financiële adviseurs
werd gezegd ‘leen het maar!’. Met als gevolg dat mensen
nauwelijks buffers hebben”, aldus De Kock.
Bij schulden en bij het oplossen van schulden komen
veel emoties los. “Bij schuldhulpverlening zie je verschillende
emoties. Men is boos, voelt zich bedreigd, is apathisch
of lamgeslagen omdat het niet is gelukt op eigen
kracht de problemen op te lossen.” De Kock benadrukt
dat veel mogelijk is als iemand serieus met een oplossing
aan de slag gaat. “Mensen moeten zich ervan bewust zijn
dat ze de actor zijn. Ze moeten naar hun eigen aandeel
durven kijken. Er is iets voorafgegaan aan de komst van
de deurwaarder.” De schuldhulpverlening zoekt altijd
naar structurele oplossingen.
“Wij gaan de financiën ordenen, kijken of we het inkomen
in evenwicht kunnen brengen en gaan budgetteren.
We merken dat mensen lang niet altijd hun inkomenscomponent
op orde hebben. Dat kan bijvoorbeeld omdat
er veel onwetendheid is over inkomensondersteunende
maatregelen, zoals toeslagen of omdat iemand niet werkt
naar zijn vermogen”, aldus De Kock. “Onze rol is die
van intermediair. We vinden het belangrijk dat huishoudens
economisch kunnen blijven participeren in de
maatschappij.” Ook kunnen leden van de NVVK sociale