'We moeten durven te melden als er iets gigantisch misgaat'

De werkruimteregeling:
NOAB
Activa 44
In Activa 4 bespraken de auteurs het omgaan met de werkruimte-aan-huis en de mate waarin wel
of niet huisvestingslasten en gebruiksvergoeding zijn op te voeren in de fiscale aangifte. In deze
tweede bijdrage gaat de aandacht naar de mogelijk grootste categorie van werkruimtetoerekening:
de niet-kwalificerende werkruimte in de eigen woning.
Door: Hans Fiolet
en mr. Ton Fiolet
De niet-kwalificerende werkruimte in de eigen woning
Een belangrijke groep van zelfstandigen heeft te maken
met de niet-kwalificerende werkruimte in de eigen woning.
Aan hen valt niet uit te leggen waarom zij geen aftrek
van huisvestingslasten mogen opvoeren, terwijl hun
overbuurman met zijn huurwoning dit wel mag doen.
Met het hoofdzakelijkheids- en grotendeelscriterium beoogt
de wetgever te voorkomen dat belastingplichtigen
ter verwerving van inkomen en met daarbij slechts bijkomstig
gebruik van hun werkruimte-aan-huis, hiervan
nochtans de kosten in aftrek zouden brengen. Enerzijds
wordt dus een ondubbelzinnige band gelegd tussen
kosten van werkruimten en daaruit gegenereerde inkomsten,
anderzijds wordt beoogd een slechts bijkomstig
gebruik niet te willen honoreren met fiscale aftrek.
Het gebezigde criterium is niet nieuw. Ook in de Wet IB
1964 werd onder invoering van Oort II in art. 8-b reeds
beperking opgelegd aan de aftrek van zakelijke kosten
die samenhang vertonen met de tot privévermogen
behorende activa. Het doel destijds was pragmatisch te
willen omgaan met de beperkingen, ook als dit pragmatisme
onder omstandigheden voor arbitrair zou kunnen
doorgaan.
Het onder omstandigheden niet in aftrek mogen brengen
op het exploitatieresultaat laat onverlet dat daarom nog
wel de BTW in aftrek mag worden genomen. De aanschafkosten
van de inrichting en de uitgaven voor nutslasten
mogen wellicht niet worden meegenomen in de
winstbepaling, maar daarmee is niets gezegd ten nadele
van mogelijke BTW-verrekening.
Personeel in de werkruimte
Alvorens de onzelfstandige werkruimte te bespreken,
wordt nadrukkelijk opgemerkt dat de artt. 3.16 en 3.17
niet van toepassing zijn, indien de werkruimte niet uitsluitend
wordt aangewend ten behoeve van belastingplichtige
zelf, maar daarnaast ook dienstbaar is aan diens
personeel. Anders gezegd: zodra één personeelslid zich
voegt bij de onderneming van een ZZP’er om aldaar
werkzaam te zijn in diens niet-kwalificerende werkruimte-aan-huis,
is art. 3.16 in het geheel niet van toepassing.
Het is hierbij niet een beetje wel en een beetje niet: de
kosten en uitgaven ter zake van huisvesting worden in
dat geval niet meer gemaakt ten behoeve van de
belastingplichtige zelf, waardoor art. 3.16 toepassing
mist. Bekende voorbeelden zijn de tandarts met praktijkaan-huis
waarin tevens een tandartsassistente werkzaam
is, al dan niet met een collega mondhygiëniste. Of de
administratie-deskundige of belastingconsulent, vrije
beroepsbeoefenaars die werken in hun eigen woning
vanuit een niet-kwalificerende kantoorruimte, waarin
tevens een assistent werkzaam is. Men kan de beperking
van art. 3.16 dan geheel vergeten, hier deert geen inkomens-
noch zelfstandigheidstoets.
Moge dit daarmee duidelijk zijn voor de ondernemer
met werkruimte-aan-huis en met ten minste één (parttime)
werknemer op de loonlijst, er zijn daarnaast nog
wel wat andere werkverhoudingen denkbaar: de kring
van personen die tevens gebruik kunnen maken van de
werkruimte is groter dan alleen maar de ondernemer
met zijn personeel. De vraag mag gesteld worden hoe dit
Hans Fiolet BC is eigenaar van Administratiekantoor
Fiolet in Monnickendam, mr. Ton Fiolet CB is eigenaar/directeur
van trustkantoor Admetos B.V. in Huis
ter Heide.