Regionaal Risicoprofiel Drenthe - Hulpverleningsdienst Drenthe

projectnr. 219694 110188 - DH24 Regionaal Risicoprofiel Veiligheidsregio Drenthe
24 februari 2011, revisie 02 Bijlagenrapport
blad 30 van 87
Storm en windhozen
Er is sprake van storm (9 Beaufort) als de windsnelheid gemiddeld over een uur
75-88 km/uur (21m/s) bedraagt. Langs de kust wordt deze situatie gemiddeld ieder jaar
wel een keer bereikt. Over het algemeen levert een storm pas hinder, schade of zelfs
slachtoffers op als een storm zwaar (10 Beaufort: 89-102 km/uur), zeer zwaar
(11 Beaufort: 103-117 km/uur) of zelfs een orkaan is (12 Beaufort: >117 km/uur). In
Nederland is de kans op een orkaan zeer klein omdat de daarvoor vereiste extreme
temperatuurverschillen zich hier niet voordoen.
Een windhoos is een zeer plaatselijke wervelwind die optreedt bij kritische verschillen in
luchtvochtigheid en temperatuurverschillen tussen lucht en aarde. Windhozen komen met
name voor in de zomerperiode. Ze zijn vaak gekoppeld aan onweersbuien.
Zowel storm als windhozen kunnen veel schade aanbrengen aan gebouwen en
infrastructuur. Daarbij kunnen slachtoffers vallen.
In Hoogeveen vond op 14 juni 2007 een zogenaamde downburst 4 plaats, waarbij twee
gewonden vielen en materiele schade optrad.
Spreiding over de regio
Niet locatiegebonden.
Aanloop naar het incident
Bij de scenariokeuze voor het crisistype extreem weer, wordt aangesloten bij het
incidenttype 'storm en windhozen', vanuit de landelijke uitwerking. De nadruk ligt hier op
het onderdeel storm.
Dit scenario beschrijft het optreden van een zeer zware storm (tot zelfs orkaan). Hierbij
wordt uitgegaan van het scenario van de Nationale risicobeoordeling.
Voor de impact van een storm maakt het veel uit op welk moment van de dag en op welk
moment van het jaar (seizoen) de storm optreedt. Doordat het hoogtepunt van een storm
over het algemeen niet langer dan een dagdeel aanhoudt, levert een storm 's nachts
aanmerkelijk minder problemen op dan een storm overdag. Stormen in het zomerhalfjaar
kunnen vooral veel schade aan bossen aanrichten omdat de bomen dan vol in het blad
zitten. Overigens is de kans op stormen van 10 Beaufort of zwaarder het grootst in het
winterhalfjaar. In het zomerhalfjaar kunnen echter wel zware tot zeer zware windstoten
voorkomen, met name tijdens onweersbuien.
Scenario
Voor het scenario worden de kenmerken van een aantal stormen als uitgangspunt
genomen.
De zeer zware storm van 1990 is een voorbeeld van een storm die relatief veel slachtoffers
en veel ontwrichting van de samenleving opleverde door het moment van de storm.
4. Een downburst is een verschijnsel dat incidenteel in de zomer tijdens zware
onweersbuien voorkomt. Hierbij wordt uit een wolk een grote hoeveelheid neerslag en
wind, met in het geval van Hoogeveen windstoten tot circa 100 km/u over het
onderliggende land uitgerold. De schade die een windhoos en een downburst kunnen
veroorzaken is vergelijkbaar, het patroon is echter afwijkend. Bij een windhoos is de
schade geconcentreerd in een relatief smal, lang spoor en vallen de bomen door de
draaibeweging binnen in de slurf verschillende kanten op. Ook zullen hier veelal
dakpannen van de daken gerukt worden. Bij de downburst is er sprake van een breder
gebied, waarin bovendien de veroorzaakte schade in min of meer één lijn ligt
(KNMI, 2010).