claims in reclame patiënt, partner en dokter spreken in ... - Huidfonds

HUID IN DE LITERATUUR | TEKST: FRANS MEULENBERG | FOTO: DREAMSTIME |
ZWARTEHAARTONG
Op een ochtend ontwaakt een naamloze man. Zijn mond en tong
voelen raar aan. Droog en ruwer dan gewoonlijk: “Ik deed nu
moeite om die prikkeling, die vreemde beslagenheid weg te
slikken, maar het lukte niet, en daar ik nog niet de kracht bezat
om tegen de weerstrevingen van het wakende lichaam op te
treden, liet ik het verder erbij, sloot mijn ogen, liet mijn mond
openhangen en trachtte te slapen”.
Maar langer dan een kwartiertje sluimeren krijgt de man niet van
zijn auteur Jaap Romijn (1912-1986) in de bundel Niemand heeft
gelijk - acht vertellingen. Romijn was werkzaam als journalist,
muziekcriticus en uitgever - in de oorlog in de illegaliteit. Hoewel
grotendeels vergeten, zijn vooral zijn korte verhalen nog zeer de
moeite waard. Ze zijn vergelijkbaar met het werk van de veel
bekendere Belcampo.
Eigen tong te lijf
De man stapt uit bed en bekijkt zichzelf in de spiegel. Huiver
overvalt hem: er groeit haar op zijn tong.
“Ik herhaalde de slikbewegingen nog vele malen,
maar telkens wanneer ik mijn tong opnieuw in de spiegel
bekeek zag ik het duidelijker: zij was met kleine,
zwarte haren bezet. (…) Zij verhieven zich op de dikke
tonggedeelten ter weerszijden van de gleuf in het midden.
De haargroei accentueerde als ’t ware de bouw
van dit lichaamsdeel”.
Wat te doen? Hij besluit de haargroei te ontkennen, er eenvoudig
niet aan te geloven. En vertrekt naar zijn werk. Die werkdag brengt
hij vol afschuw en schaamte door: “uit vrees voor ontdekking
van mijn merkwaardige afwijking”. Thuisgekomen beseft hij dat
er iets moet gebeuren. Hij gaat de eigen tong te lijf met schaar,
pincet en veiligheidsscheermes. Resultaat blijft uit, anders dan
een pijnlijke tong. De gang naar een arts is geboden.
Van huisarts naar tandarts
De eerste huisarts is eerlijk:“Ik begrijp het niet”, waarna een zoektocht
volgt langs andere huisartsen. De vijfde huisarts belooft
voor hem een ontharingsmiddel te maken, maar de patiënt heeft
hier weinig vertrouwen in. De grote verrassing is dokter nummer
zeven, een bejaarde man. Deze heeft maar een halve blik nodig om
de diagnose te stellen: ‘Zwartehaartong’. Een zeldzame afwijking,
vertelt de bejaarde arts: “Voor zover we na kunnen gaan, doet het
zich eens in de zeventig jaar voor, op een van de drieduizendmiljoen
personen”. De echte geruststelling volgt dan snel:
“O, u hoeft zich volstrekt niet ongerust te maken,
het is werkelijk volkomen onschuldig. Trouwens, het is niet
eens echt haar, het is een soort schimmel, begrijpt u?”
“Maar wat is er dan tegen te doen?”
“Tja”, lachte de dokter, “daarmee heeft de wetenschap zich
nooit zo zeer bezig gehouden. Uw geval is zo zeldzaam”.
Ziedaar de zwakte van veel medici: de diagnose stellen is één,
maar dat wil nog niet zeggen dat er een therapie is. De patiënt
verlaat de praktijk en spoedt zich naar een tandarts. Die weet
gelukkig van wanten. Hij trekt ze er één voor één uit, in een bizar,
urenlang gevecht. De haren zijn later nooit teruggekomen.
Een zeldzame diagnose belicht in een curieuze en groteske novelle.
Het slot van de novelle is een beetje dubbel: “Toch heb ik nadien
geen geluk meer gekend: het besef om als een op de drieduizendmiljoen
personen zwartehaartong gehad te hebben, is voldoende
om een mens zeer eenzaam te maken.”
M A G A Z I N E H U I D J U N I 2 0 1 2 27