Gezond de winter door - i-Sana

Citroenverbena, Lippia citriodora, (voorheen:
Aloysia citrodora of Aloysia triphylla) en
daarvoor Verbena citriodora genoemd, is een
kruid uit de ijzerhardfamilie.
Maar liefst veertien stoffen bepalen de geur
van de citroenverbena. De twee belangrijkste
zijn geranial en neral. Deze zelfde stoffen
huizen in het aroma van citroen, sinaasappel
en citroengras. Deze halfheester is afkomstig
uit Chili en geldt in Nederland en België
als matig winterhard. Zij overleeft op een
beschutte plaats milde winters, om dan laat uit
te lopen.
Van de blaadjes wordt thee gezet en de plant
wordt ook wel gebruikt als keukenkruid. In de
tuin verkiest zij een plaats in de halfschaduw.
Frankrijkgangers kennen de plant wel onder
de Franse naam “verveine”.
De groene vingers van Ivo Pauwels
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur
en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal
schitterende rubrieken in i-Sana.
PLANT VAN DE MAAND
CITROENVERBENA:
EEN STUKJE VAKANTIEGEVOEL THUIS
HEERLIJK ALS THEE, LEKKER ALS GEURTJE
Wie vaak naar Frankrijk op vakantie gaat, kent wel de citroenverbena.
Bij de Fransen spreekt men over “verveine”. Het is een heerlijk
aromatisch kruid waarvan bij de zuiderburen thee wordt gezet:
zeer verfrissend in de zomer en pittig in de winter. Het bevordert de
spijsvertering en smaakt lekker na zwaar tafelen.
Van citroenverbena bestaan verschillende soorten. Er zijn er die winterhard zijn,
terwijl andere niet tegen een koud klimaat zijn opgewassen. Als je een plaatsje
hebt in de tuin, hoe klein ook, dan past daar beslist verbena in. Zo kan je het hele
jaar door genieten van een heerlijke thee.
Veranderd van naam
In enkele decennia tijd is deze niet-winterharde
kuipplant driemaal van naam veranderd. Eerst
kenden we hem als Verbena triphylla. Later
werd het Lippia odorata of Lippia citriodora en
nu zou het Aloysia triphylla moeten zijn. De
reden is eenvoudig. De plant werd voor het
eerst zo genoemd nadat de Franse botanist
Philibert de Commerson hem anno 1768 in
de streek van Buenos Aires vond. In Madrid
kreeg de naar citroen geurende struik de naam
‘yerba Luisa’ naar Prins Luis van Asturias.
In zuidelijk Spanje werd de plant onder die
naam spoedig razend populair. Later, in 1784,
beschreef een botanist uit Parijs de plant als
Verbena triphylla. 15 jaar later was het struikje
onder deze naam een van de interessantste
nieuwigheden in de kassen van Londen en
omstreken. In diezelfde periode gaf weer een
andere botanist de struik de geslachtsnaam
Lippia, naar Auguste Lippi, een Franse
botanicus die in 1733 in Abessinië stierf.
Omdat de oudste naam al zijn rechten behoudt
en de geleerden er pas sinds kort achter zijn
dat deze naam ‘yerba Luisa’ was, zal de struik
tot nader order en naar we hopen voor lange
tijd Aloysia triphylla heten.
Wat hij altijd behouden heeft, is zijn lekkere
geur, een fruitig aroma dat dicht bij dat van de
citroen aanleunt, maar zachter is en toch ook
weer heel indringend.
Thee van de verse en gedroogde bladeren is
overheerlijk. En als je het struikje op het terras
zet zodat je er regelmatig langs moet lopen,
kan je nauwelijks aan de verleiding weerstaan
een blaadje te plukken en het onder je neus te
kneuzen.
Citroenverbena verdrijft insecten
Gedroogd en in een gesloten blik, behouden
de bladeren jarenlang hun geur. Die geur
verjaagt insecten. De gedroogde bladeren
zijn dus ideaal voor potpourri’s en geurzakjes.
In parfums wordt citroenverbena niet meer
gebruikt omdat het de huid gevoelig maakt
voor zonlicht.
46 SANA nr 30 SANA nr 30 47