Nieuwskrant 13 Mei - Digitaal loket - Gemeente Enschede

Eindeloze moeheid
In het verhaal van Annet en Wim Smits valt op dat mevrouw Smits zo vermoeid is. En hierin
staat ze niet alleen. Uit het Gezondheidsonderzoek Getroffenen Vuurwerkramp Enschede blijkt dat veel
getroffenen last hebben van vermoeidheidsklachten. Het lijkt wel een epidemie van moeheid onder
getroffenen.
In het verhaal wordt heel goed duidelijk wat vermoeidheid
vaak doet. Ze beschrijft dat ze zich moeilijk kan concentreren.
Bij veel mensen met vermoeidheidsproblemen is dit een
van de opvallendste klachten. Heel veel dingen die mensen
als vanzelfsprekend konden, lukken dan niet meer. Dat
kan gaan over lezen, maar we horen ook veel mensen die
het in hun werk niet meer trekken of die hun huishouden
niet meer rond krijgen. Vaak hoor je ook dat een op zich
kleine inspanning, zoals een boodschap doen al teveel kan
zijn. Dit soort vermoeidheid is een groot probleem.
Onbegrip
Andere mensen snappen het vaak niet. Ze hebben bij
vermoeidheid een heel ander beeld en kunnen zich niet
voorstellen dat je er met een paar dagen rustig aan doen
niet af bent. Ze kunnen het alleen vergelijken met de
vermoeidheid die ze zelf kennen: zoals vermoeidheid na
een dag hard werken. Terwijl het hier eerder gaat om
uitputting, een zware vermoeidheid die lang aanhoudt.
Het is voor mensen die het niet zelf kennen moeilijk om
zich hiervan een voorstelling te maken.
Opeenstapeling van stress
De moeheid kan veel oorzaken hebben. Het kan gaan om
lichamelijke klachten als bloedarmoede, of misschien heb
je 'iets onder de leden'. Ook psychische aandoeningen als
depressiviteit veroorzaken veel vermoeidheid. De vermoeidheid
zoals die hierboven beschreven is, zal in de meeste
gevallen samenhangen met de enorme stress die mensen
te verduren hebben (of hebben gehad). Velen die hebben
moeten vluchten voor de explosie worden nog regelmatig
geconfronteerd met pijnlijke herinneringen en emoties.
Elke keer dat dit gebeurt kost het behoorlijk wat energie
om hiermee goed om te gaan. Daarnaast hebben heel veel
getroffenen enorm moeten 'werken' om de nasleep van de
ramp in goede banen te leiden. Het gaat dan om gedoe
met instanties, om het nadenken hoe het verder moet,
zoeken van de goede hulp, leren snappen hoe dat dan
weer precies werkt, kortom een bijna eindeloze opsomming
van klussen vanwege de ramp. Daarnaast natuurlijk ook
de zorgen die je hebt over je gezin, over je eigen toekomst.
Dit soort stress - zo noemen we deze spanning - is afzonderlijk
vaak wel te verdragen. Als het lang duurt, of als het
vaak terugkomt, is het net of het zich opstapelt. En elke
keer als die stress optreedt gebeurt er iets met je lichaam.
Een soort oerreactie van stresshormonen die je lichaam
klaarmaken om 'te vechten of te vluchten'. Hier is op zich
niks mis mee, maar het lichaam moet zich hiervan wel
herstellen. En dat is vaak het grote probleem. Wanneer
spanning vaak optreedt, of lang duurt krijgt het lichaam
niet de kans om te herstellen. Een aantal stresshormonen
verdwijnt dan niet meer uit je lichaam. Uiteindelijk leidt
dat vaak tot klachten zoals hierboven beschreven zijn.
Klachten die we meestal benoemen als 'Burnout' of '
emotionele uitputting'. Deze vermoeidheidsklachten hebben
de neiging om erg lang te duren. Daarnaast vermindert je
weerstand tegen allerlei andere psychische en lichamelijke
klachten.
Wat doe je eraan
De moeheid gaat vaak niet vanzelf over. En zeker niet door
'even goed uit te rusten'. Ook al ga je op tijd naar bed.
Dikwijls zijn er problemen met inslapen of doorslapen, en
ook al gaat het slapen goed, je wordt niet uitgerust wakker.
Goede voornemens om rustig aan te doen werken onvoldoende.
Voor je ervan uit mag gaan dat het stressklachten
zijn, is het zaak om toch samen met de huisarts te kijken
of er een andere verklaring is voor de klachten. Als er sprake
is van uitputting die vooral door stress wordt veroorzaakt,
moet je proberen een nieuw evenwicht van inspanning,
vermoeidheid en rust te scheppen. Door een doordacht
programma van inspanning en ontspanning probeer je
zover te komen dat de slepende moeheid waar je niet van
uitrust, plaats maakt voor de soort vermoeidheid zoals je
die kunt hebben na sporten. Dus vermoeidheid die over
gaat van uitrusten. Een proces dat veel tijd nodig heeft en
dat niet vanzelf gaat. Met een professionele hulpverlener
kun je samen een plan maken hoe dit aan te pakken. In
de meeste gevallen gaat dit niet zonder slag of stoot. En
dan is het fijn dat je samen met een deskundige deze
problemen het hoofd kunt bieden. Je moet het weliswaar
zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Binnen
Mediant is geen kant en klare aanpak voorhanden. Met
mensen die via de huisarts of het Algemeen Maatschappelijk
Werk verwezen worden naar Mediant Nazorg
Vuurwerkramp, wordt van persoon tot persoon gekeken
wat in hun geval de beste aanpak is.
Pillen?
Aan medicijnen wil ik niet teveel aandacht besteden.
Ik wil me graag aansluiten bij de opmerkingen van
Fred Bosman in de vorige '13 Mei Opnieuw Beginnen'.
Hij pleit om terughoudend te zijn met slaap- en kalmeringsmiddelen.
'Denk er eens over na: ongetwijfeld slaap je meer
dankzij de medicijnen, maar slaap je ook beter en, wat
nog belangrijker is, voel je je ook beter?'
Henk Bakker
Preventiewerker bij Mediant Nazorg Vuurwerkramp
Pagina 17