Ambtelijke Binding - VGVZ

34 1. EXPERTMEETING
het onderscheid tussen ambtshalve en professionele kwaliteit geformuleerd.
Daar waren twee redenen voor (en velen hebben zich toen niet gerealiseerd
wat dat uiteindelijk teweeg zou brengen). In de eerste plaats een juridische: de
ambtshalve kwaliteit maakt duidelijk wie aanspreekbaar is als het gaat om de
inhoud van de levensovertuiging van de geestelijk verzorger (dat had te maken
met het verschoningsrecht). In de tweede plaats een financiële: professionaliteit
kan als criterium gelden voor de bekostiging. In dit opzicht is het lastig
dat de discussie over professionaliteit steeds belast wordt met ambtelijkheid.
Het nadeel van het door de Nationale Ziekenhuisraad gemaakte onderscheid is
dat beide begrippen moeilijk te scheiden zijn, ook al omdat veel geestelijk verzorgers
vinden dat hun ambtelijkheid deel uitmaakt van hun professionaliteit.
Toch is het vanuit juridisch oogpunt van belang het onderscheid te handhaven.
Het debat over de identiteit zou binnen de beroepsgroep gevoerd moeten worden.
Het debat over de professionaliteit zou gevoerd moeten worden met de
verzekeraars.
1.2.3 Domeinafbakening
Het moet voor de overheid duidelijk zijn wat de geestelijke verzorging te bieden
heeft. Op dit moment is de beschrijving van het domein van geestelijke
verzorging nog niet helder genoeg. Hier ligt een taak voor de beroepsgroep
zelf om de inhoud van het vak duidelijker te verwoorden. Geestelijk verzorgers
zouden vanuit hun eigen vakjargon de vertaalslag moeten maken naar de
zorginstelling, de zorgverzekeraars en de overheid, meer dan nu het geval is.
Verder ligt hier een taak voor de onderwijsinstellingen: er is meer onderzoek
nodig naar de domeinafbakening van geestelijke verzorging. Het is van groot
belang om op korte termijn in heldere taal en gebaseerd op wetenschappelijk
onderzoek het domein van geestelijke verzorging te formuleren. Daarmee
moet meer duidelijkheid ontstaan bijvoorbeeld met betrekking tot de vraag
waarom je als zorginstelling of als cliënt zou kiezen en betalen voor geestelijke
verzorging, of wat je mist als de geestelijke verzorging weg valt. Begeleiding
en ondersteuning op het gebied van religieuze coping en existentiële vragen,
de vrijplaatsfunctie en het op verzoek uitvoeren van rituelen, zijn specifieke
onderdelen van de inhoud van het beroep. De beroepsgroep claimt iets unieks
te kunnen bieden, een speciale body of knowledge. Maar dit unieke zal dan
wel expliciet gemaakt dienen te worden. Waarschijnlijk zal dit gezocht moeten
worden in kennis van levensbeschouwingen, religies en spiritualiteit en in de
vaardigheden om met deze zaken te werken en ze productief te maken voor
cliënten en patiënten.
De dimensie van het sacrale, het heilige en het transcendente hoort bij de
invulling van het vak van geestelijk verzorger. Deze is geworteld in de ambtelijkheid
en krijgt vorm in de vrijplaatsfunctie. Werkt de vrijplaatsfunctie nu
echter wel of niet belemmerend voor de professionele ontwikkeling van het
vak? Een belangrijke vraag. Meer onderzoek naar de vrijplaatsfunctie is daarom
zeer gewenst. Bij de krijgsmacht bestaat in ieder geval behoefte om de
vrijplaatsfunctie vast te houden. Geestelijke verzorging heeft daar een kritische
functie, ook in de ogen van de facilitator. De geestelijk verzorgers bij de