22.09.2013 Views

Toetsen op School - Masterplan Dyslexie

Toetsen op School - Masterplan Dyslexie

Toetsen op School - Masterplan Dyslexie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>op</strong>lossing van een probleem die nog nooit iemand anders had bedacht), hypothetiseren (<strong>op</strong><br />

grond van een theorie een nieuw experiment bedenken waarvoor men een hypothese<br />

<strong>op</strong>stelt).<br />

Het vaardighedenschema van Romiszowksi<br />

Romiszowski heeft een invloedrijke taxonomie voor vaardigheden ontwikkeld. Daarin<br />

onderscheidt hij cognitieve, psychomotorische, affectieve en interactieve vaardigheden. In het<br />

systeem wordt verder een onderscheid gemaakt tussen reproductieve en productieve<br />

vaardigheden.<br />

Tabel 2.5: Het vaardighedenschema van Romiszowski<br />

Cognitieve<br />

vaardigheden<br />

Psychomotorische<br />

vaardigheden<br />

Reactieve<br />

vaardigheden<br />

Interactieve<br />

vaardigheden<br />

31 Cito | <strong>Toetsen</strong> <strong>op</strong> <strong>School</strong><br />

Reproductieve vaardigheden Productieve vaardigheden<br />

Een bekende procedure toepassen <strong>op</strong> een<br />

bekende categorie problemen: aantallen <strong>op</strong><br />

elkaar delen; de spellingregels toepassen bij het<br />

schrijven van een zin.<br />

Sensomotorische vaardigheden; herhaalbare of<br />

geautomatiseerde acties zoals: typen, k<strong>op</strong>pelen-<br />

schakelen, hardl<strong>op</strong>en.<br />

Aangeleerde gewoonten en attitudes, zoals:<br />

aandacht besteden aan, reageren <strong>op</strong>, waarderen<br />

van.<br />

Sociale gewoontes: aangeleerde reacties, goede<br />

manieren, plezierige toon.<br />

Onbekende problemen <strong>op</strong>lossen, een nieuwe<br />

procedure uitvinden, een theoretische stelling<br />

bewijzen, een eigen tekst schrijven over een<br />

onderwerp.<br />

Strategische vaardigheden; vakmanschap,<br />

zoals: paginaontwerp, voetballen, een veilige<br />

route rijden.<br />

Persoonlijke (zelf)controle vaardigheden,<br />

zoals: emoties bedwingen, zelfbeheersing,<br />

uitstel van behoeftebevrediging.<br />

Interpersoonlijke vaardigheden: overreding,<br />

communicatieve vaardigheden, discussiëren.<br />

Reproductieve vaardigheden betreffen repeterende activiteiten die met weinig of geen planning<br />

gepaard gaan. Het gaat meestal om standaardprocedures of regelmatig voorkomende<br />

(geautomatiseerde) handelingen.<br />

In tegenstelling tot reproductieve vaardigheden doen productieve vaardigheden een beroep <strong>op</strong><br />

de creativiteit en planningsvaardigheden van de lerende. Ze gaan gepaard met (complexe)<br />

processen die bewust en deels onbewust verl<strong>op</strong>en. De lerende moet de geleerde informatie<br />

spontaan toepassen in nieuwe situaties, waarvoor hij nieuwe <strong>op</strong>lossingen moet bedenken.<br />

Cognitieve vaardigheden verwijzen naar intellectuele vaardigheden zoals analyseren, hoofd- en<br />

bijzaken onderscheiden, schematiseren, beslissen, voorspellen, evalueren, verklaren, probleem<br />

<strong>op</strong>lossen. Bij psychomotorische vaardigheden (zoals het bedienen van een voertuig) is sprake van<br />

samenwerking tussen hoofd (waarnemen en ervaren van tijd in de ruimte) en lichaam<br />

(handelingen uitvoeren). Reactieve vaardigheden verwijzen naar gevoelens, attitudes, waarden;<br />

kortom het reageren <strong>op</strong> anderen en <strong>op</strong> gebeurtenissen. Interactieve vaardigheden ten slotte<br />

betreffen vaardigheden waarbij de betrekking tussen mensen centraal staat, zoals het<br />

vermogen tot communiceren en samenwerken.<br />

Vakspecifieke indelingsschema’s<br />

De taxonomieën van Anderson & Bloom en Romiszowski zijn niet ontwikkeld voor een bepaald<br />

vakdomein, maar zijn breed toepasbaar. Daarnaast bestaan er ook vakspecifieke indelingsschema’s<br />

waarin verschillende typen cognitieve <strong>op</strong>eraties worden uitgewerkt in de context<br />

van een vak. Zo zijn er voor lezen, rekenen en moderne vreemde talen vakspecifieke

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!