Toetsen op School - Masterplan Dyslexie
Toetsen op School - Masterplan Dyslexie
Toetsen op School - Masterplan Dyslexie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>op</strong>lossing van een probleem die nog nooit iemand anders had bedacht), hypothetiseren (<strong>op</strong><br />
grond van een theorie een nieuw experiment bedenken waarvoor men een hypothese<br />
<strong>op</strong>stelt).<br />
Het vaardighedenschema van Romiszowksi<br />
Romiszowski heeft een invloedrijke taxonomie voor vaardigheden ontwikkeld. Daarin<br />
onderscheidt hij cognitieve, psychomotorische, affectieve en interactieve vaardigheden. In het<br />
systeem wordt verder een onderscheid gemaakt tussen reproductieve en productieve<br />
vaardigheden.<br />
Tabel 2.5: Het vaardighedenschema van Romiszowski<br />
Cognitieve<br />
vaardigheden<br />
Psychomotorische<br />
vaardigheden<br />
Reactieve<br />
vaardigheden<br />
Interactieve<br />
vaardigheden<br />
31 Cito | <strong>Toetsen</strong> <strong>op</strong> <strong>School</strong><br />
Reproductieve vaardigheden Productieve vaardigheden<br />
Een bekende procedure toepassen <strong>op</strong> een<br />
bekende categorie problemen: aantallen <strong>op</strong><br />
elkaar delen; de spellingregels toepassen bij het<br />
schrijven van een zin.<br />
Sensomotorische vaardigheden; herhaalbare of<br />
geautomatiseerde acties zoals: typen, k<strong>op</strong>pelen-<br />
schakelen, hardl<strong>op</strong>en.<br />
Aangeleerde gewoonten en attitudes, zoals:<br />
aandacht besteden aan, reageren <strong>op</strong>, waarderen<br />
van.<br />
Sociale gewoontes: aangeleerde reacties, goede<br />
manieren, plezierige toon.<br />
Onbekende problemen <strong>op</strong>lossen, een nieuwe<br />
procedure uitvinden, een theoretische stelling<br />
bewijzen, een eigen tekst schrijven over een<br />
onderwerp.<br />
Strategische vaardigheden; vakmanschap,<br />
zoals: paginaontwerp, voetballen, een veilige<br />
route rijden.<br />
Persoonlijke (zelf)controle vaardigheden,<br />
zoals: emoties bedwingen, zelfbeheersing,<br />
uitstel van behoeftebevrediging.<br />
Interpersoonlijke vaardigheden: overreding,<br />
communicatieve vaardigheden, discussiëren.<br />
Reproductieve vaardigheden betreffen repeterende activiteiten die met weinig of geen planning<br />
gepaard gaan. Het gaat meestal om standaardprocedures of regelmatig voorkomende<br />
(geautomatiseerde) handelingen.<br />
In tegenstelling tot reproductieve vaardigheden doen productieve vaardigheden een beroep <strong>op</strong><br />
de creativiteit en planningsvaardigheden van de lerende. Ze gaan gepaard met (complexe)<br />
processen die bewust en deels onbewust verl<strong>op</strong>en. De lerende moet de geleerde informatie<br />
spontaan toepassen in nieuwe situaties, waarvoor hij nieuwe <strong>op</strong>lossingen moet bedenken.<br />
Cognitieve vaardigheden verwijzen naar intellectuele vaardigheden zoals analyseren, hoofd- en<br />
bijzaken onderscheiden, schematiseren, beslissen, voorspellen, evalueren, verklaren, probleem<br />
<strong>op</strong>lossen. Bij psychomotorische vaardigheden (zoals het bedienen van een voertuig) is sprake van<br />
samenwerking tussen hoofd (waarnemen en ervaren van tijd in de ruimte) en lichaam<br />
(handelingen uitvoeren). Reactieve vaardigheden verwijzen naar gevoelens, attitudes, waarden;<br />
kortom het reageren <strong>op</strong> anderen en <strong>op</strong> gebeurtenissen. Interactieve vaardigheden ten slotte<br />
betreffen vaardigheden waarbij de betrekking tussen mensen centraal staat, zoals het<br />
vermogen tot communiceren en samenwerken.<br />
Vakspecifieke indelingsschema’s<br />
De taxonomieën van Anderson & Bloom en Romiszowski zijn niet ontwikkeld voor een bepaald<br />
vakdomein, maar zijn breed toepasbaar. Daarnaast bestaan er ook vakspecifieke indelingsschema’s<br />
waarin verschillende typen cognitieve <strong>op</strong>eraties worden uitgewerkt in de context<br />
van een vak. Zo zijn er voor lezen, rekenen en moderne vreemde talen vakspecifieke